تبیان، دستیار زندگی
گاهی وقتی به درگاهش می‌روم و خدایم را می‌خوانم ؛ و گمان می‌کنم که جوابی نمی‌شنوم به خود میگویم پس چه شد آن اجابتی که وعده‌اش را در داده بود؟ مگر نه اینکه خودش فرمودادعونی استَجِب لَکُم؟ غافل از آنکه استجابت دعا مقدمه‌ای می‌خواهد.باید خود را مرور کنم که
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چرا خدا جوابم را نمی‌دهد؟!


گاهی وقتی به درگاهش می‌روم و خدایم را می‌خوانم  ؛ و گمان می‌کنم که جوابی نمی‌شنوم به خود میگویم پس چه شد آن اجابتی که وعده‌اش را در داده بود؟ مگر نه اینکه خودش فرمود"ادعونی استَجِب لَکُم"؟ غافل از آنکه استجابت دعا مقدمه‌ای می‌خواهد.باید خود را مرور کنم که چه کرده‌ام که اجابت نمی‌شوم؟


گریه

پاسخ سوال در کلام نورانی امام علی (ع) است آنجا که در زمزمه مناجاتش در دعای کمیل چنین می‌فرماید: «اللّهمَ اغفِر لِیَ الذُنوبَ الّتی تَحبِسُ الدُّعاء.» مهربان خدای من ؛ ببخش بر من گناهانی را که دعایم را محبوس می کندو به مرحله استجابت نمی‌رساند. با تأملی در کلام نورانی امیر المومنین (ع) ، این نکته هویدا می‌شود که یکی از اسبابی که باعث عدم استجابت دعا می‌شود ، گناه کردن و نافرمانی کردن از خداوند است .

در کشاکش این دنیا ، گاه کارهایی می‌کنی که از خودت خجالت می‌کشی . اما صد حیف از این همه مستی دنیا ، که انسان  را به باتلاق گناه رهنمون می‌کند . گاه از خدا حیا می‌کنم که نمک را خوردم و نمک دان را شکستم  و باز خرسندم که اگر حیایی در انسان نبود ، معلوم نبود شیطان مرا به کدام ناکجاآباد عصیان و سرکشی فرا می‌خواند و من ِ غفلت زده هم چنان اجابتش می‌کردم . و صد شکر خدای را که انسان را مزین به زینت حیا کرد تا در خلوت و محاسبه اعمال خود کمی از معبودش حیا کند که چه بزرگوارانه انسان را نعمت بسیار بخشید و انسان چگونه با این همه نعمت و موهبت، باز عصیان و سر کشی خدا می‌کند .

حیا ، عنصر بازدارنده انسان از گناه

ازجمله اسبابی که انسان را از گناه کردن بازمی دارد،صفت حیاست.حیاء یکی از مواهب الهیّه و از ویژگی‌های انسان است و حالتی برای روح است ، در ارتباط با عمل زشت ؛ این حالت نقش بازدارندگی نسبت به عمل زشت را دارد. اگر هم انسان مرتکب آن کار شده است، باز همین حالت حیا موجب می‌شود که دیگر عمل زشت را تکرار نکند.چنانکه امام صادق در رابطه با این موضوع می‌فرماید:«لَاإِیمَانَ لِمَنْ لَاحَیَاءَلَهُ».[کافی/ج2/ص106]

ابو بصیر از امام صادق(علیه‌السلام) نقل می‌کند که حضرت فرمود:

اعمال همه امت هر روز بر پیامبر عرضه می‌شود، چه اعمال نیک بنده و چه اعمال بد او . پس از گناه و اعمال زشت بپرهیزید

آیه‌ای از قرآن کریم به دیدن اعمال بندگان توسط خدا و پیامبر و معصومین اشاره دارد: «وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَی اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلی‌ عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُون»[سوره توبه / آیه 105] خطاب به پیغمبر اکرم است که :به همه بگو، هرچه می‌خواهید بکنید، امّا بدانید که به زودی خداوند و پیغمبر و مؤمنین اعمال شما را می‌بینند. و سپس می‌فرماید: «وَ سَتُرَدُّونَ إِلی‌ عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُون » و به زودی شما به سوی خداوندی برمی‌گردید که دانای پنهان و آشکار است. پس به آنچه که انجام دادید، آگاهتان می‌کند.

با توجه به آیه و آگاهی خداوند از عمل بندگان ،پیامبر مردم را به حیا کردن از خداوند فرا می‌خواند :«رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً اسْتَحْیَا مِنْ رَبِّهِ حَقَّ الْحَیَاءِ»،خدا رحمت کند بنده‌ای را که از پروردگارش حیاء می‌کند آن‌طور که حق حیاء است. [بحار الانوار/ج68/ص336]

اعمالمان هر روز به پیامبر و ائمه عرضه می‌شود

ابو بصیر از امام صادق(علیه‌السلام) نقل می‌کند که حضرت فرمود: « و لَکِنَّ رَسُولَ اللَّهِ تُعْرَضُ عَلَیْهِ أَعْمَالُ أُمَّتِهِ کُلَّ صَبَاحٍ أَبْرَارُهَا وَ فُجَّارُهَا فَاحْذَرُوا وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ جَلَّ وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَی اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ» فقال ابوبصیر : «إِنَّمَا عَنَی الْأَئِمَّة» {وسائل الشیعه / ج16 / ص 109}

معنای روایت : اعمال همه امت هر روز بر پیامبر عرضه می‌شود، چه اعمال نیک بنده و چه اعمال بد او . پس از گناه و اعمال زشت بپرهیزید . سپس حضرت به آیه‌ای از قرآن که اشاره به این مفهوم دارد ، استناد می‌کنند . و ابو بصیر به نقل از امام صادق (ع) ، کلمه " المؤمنون " را به ائمه معصومین تفسیر کرده است .

در تفسیر صافی نقل شده که مراد از مؤمنون ائمه هستند. از نظر آیه، اولیای خدا عبارت است از پیامبر اکرم و ائمه طاهرین(علیهم‌السلام).

حضرت محمد معراج

روایتی از سُماعه است که می‌گوید : «عن ابی عبدالله(علیه‌السلام) قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ مَا لَکُمْ تَسُوءُونَ رَسُولَ اللَّهِ؟! ما لکم ؟ فَقَالَ رَجُلٌ  کَیْفَ نَسُوؤُهُ؟ فَقَالَ أَمَا تَعْلَمُونَ أَنَّ أَعْمَالَکُمْ تُعْرَضُ عَلَیْهِ فَإِذَا رَأَی فِیهَا مَعْصِیَةً سَاءَهُ ذَلِکَ فَلَا تَسُوءُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ سُرُّوهُ»[کافی / ج1 /ص 219]

معنای روایت : حضرت خطاب به جماعتی چنین فرمود: چرا شماها پیغمبر را ناراحت می‌کنید؟  یکی بلند شد گفت: چطوری ما حضرت را اذیت می‌کنیم؟ امام فرمود :شما نمی‌دانید؟ آیا نمی‌دانید اعمال شما به پیغمبر عرضه می‌شود؟ وقتی می‌بیند که شما معصیت کرده‌اید ، ناراحت می‌شود. پیغمبر را (با اعمال زشت و گناه ) اذیت نکنید. بلکه ( با اعمال نیکتان )خوشحالش کنید.

عبدالله بن ابان زَیّاد، پیش امام هشتم(علیه‌السلام) جایگاهی داشت، ایشان نقل می‌کند: «کَانَ مَکِیناً عِنْدَ الرِّضَاعلیه‌السلام قَالَ قُلْتُ لِلرِّضَاعلیه‌السلام : ادْعُ اللَّهَ لِی وَ لِأَهْلِ بَیْتِی . فَقَالَ أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ  . وَ اللَّهِ إِنَّ أَعْمَالَکُمْ لَتُعْرَضُ عَلَیَّ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ » به حضرت گفتم: آقا برای من و زن و بچه‌ام دعا کنید! حضرت فرمود: من این کار را نمی‌کنم؛ چرا که تمام کارهایی که تو و زن و بچه‌ات می‌کنید صبح و شب همه به من عرضه می‌شود.

پیامبر آزاری و توقع دست‌گیری؟!

وقتی بدانی یک انسان معمولی ، عمل زشت تو را می‌بیند از او خجالت می‌کشی . حال چه برسد که بدانی ، بزرگی که هنگام مشکلات بر در خانه‌اش می‌روی و از او تقاضای اجابت داری ، اعمالت را نظاره گر است و عصیان و سرکشی‌ات را می‌بیند ؛ چگونه می‌توان انتظار داشت که کسی را که با بی احترامی و عدم اطاعت از او در کارهای نیک ، آزرده‌ای ؛ در هنگام نیاز دست گیر و ناجی‌ات شود؟

و صد شکر خدای را که انسان را مزین به زینت حیا کرد تا در خلوت و محاسبه اعمال خود کمی از معبودش حیا کند که چه بزرگوارانه انسان را نعمت بسیار بخشید و انسان چگونه با این همه نعمت و موهبت، باز عصیان و سر کشی خدا می‌کند

وقتی بدانی حرف‌هایی که می‌زنی ، دروغ‌هایی که می‌گویی ، نمازی که نمی‌خوانی .حجابی که داری تمام و کمال نیست همه در محضر خداوند و معصومین پیدا و هویداست ، باید به خودت بیایی و بدانی علت عدم استجابت دعایت ، گناه و عصیان است . همان‌گونه که امام علی (ع)فرمودند : « اللهم اغفر لی الذنوب التی تحبس الدعا ».

آن وقت که می‌گوییم: چرا ائمه جوابمان را نمی‌دهند؟ چرا توسّلات ما اثر نمی‌کند؟ باید به خودمان بگوییم با این بی نمازی ، بی حجابی ، با این گناه‌ها چه توقّعی می‌توان داشت؟! هر روز و هر شب نافرمانی خدا می‌کنیم ، به پیغمبر رنج می‌دهیم، بعد می‌خواهیم دستمان را بگیرند، مدام دعای توسل می‌خوانیم؟ مدام دعای فرج می‌خوانیم؟ غافل از اینکه بدانیم گره کار کجاست ؟

و صد شکر خدای را که انسان را مزین به زینت حیا کرد تا در خلوت و  محاسبه اعمال خود کمی از  معبودش حیا کند که چه بزرگوارانه انسان را نعمت بسیار بخشید و انسان چگونه با این همه نعمت و موهبت، باز عصیان و سر کشی خدا می‌کند .

فرآوری : مهدیه ابراهیمی

بخش قرآن تبیان