تبیان، دستیار زندگی
در قسمت قبل گفته شد... نشانه های فرسودگی شغلی را می توان به گونه ای دیگر و مطابق آنچه در زیر آورده شده طبقه بندی کرد: شاخص های هیجانی: بی علاقه شدن نسبت به شغل خود، افسردگی ، احساس به دام افتادن در شغل، احساس درماندگی و ناتو...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رهایی از دام افسردگی در محیط کار (2)

در قسمت قبل گفته شد...

نشانه های فرسودگی شغلی را می توان به گونه ای دیگر و مطابق آنچه در زیر آورده شده طبقه بندی کرد:


شاخص های هیجانی:

بی علاقه شدن نسبت به شغل خود،  افسردگی ، احساس به دام افتادن در شغل، احساس درماندگی و ناتوانی، احساس مورد تأیید و تشویق قرار نگرفتن، احساس جدایی از دیگران و بیگانگی، احساس بی تفاوتی و ملامت و بیزاری و از دست دادن همدلی نسبت به دیگران.


شاخص های نگرشی:

بدبینی نسبت به دیگران، بی اعتمادی نسبت به مدیریت سازمان محل کار خود، گله مند شدن از دیگران، بدگمانی نسبت به درستی و نیکویی آدمی...


شاخص های رفتاری:

تحریک پذیر و پرخاشگر بودن، کناره جویی از دیگران، کاهش توانایی برای انجام دادن وظایف شغلی، محدود شدن فعالیت های اجتماعی و تفریحی، افزایش موارد سوء مصرف دارو، افزایش مشکلات و درگیری ها با مرئوسان، رؤسا، همکاران، همسر و فرزندان.


شاخص های روان تنی:

احساس خستگی، ابتلا به دردهای عضلانی، انواع سردردها، بی نظمی در عادات ماهانه، تغییر در عادات مربوط به خوابیدن (کم خوابی)، ابتلا به اختلال گوارشی و سرماخوردگی های مکرر.


شاخص های سازمانی:

کاهش رسیدگی به خواسته های ارباب رجوع، مشتری یا مصرف کنندگان خدمات سازمان، تنزل ابعاد اخلاقی و معنوی کارکنان، افزایش تعداد موارد خلافکاری، دزدی، غیبت از کار، ترک شغل و سوانح و حوادث در کار.
فرسودگی شغلی می تواند باعث شود فرد تصمیم بگیرد شغل یا حرفه خود را تغییر دهد به هر حال، بیشتر قربانیان فرسودگی شغلی یا شغل خود را تغییر می دهند یا از جهت روانی کناره جویی می کنند و به انتظار می نشینند تا بازنشسته شوند.

همانطور که در سطور قبلی اشاره شد، به نظر می آید که عامل اصلی اختلال فرسودگی شغلی، تحمل فشار روانی ناشی از کار به مدت طولانی و کار زیاد باشد. اما اکنون می دانیم که متغیرهای دیگری نیز در این زمینه نقش دارد. مثلاً با شناخت اوضاع و احوال و شرایط متعدد درون سازمانی و نیز ویژگی های شخصیتی فرد، می توان مشخص کرد که وی مبتلا به فرسودگی شغلی است یا خیر. ضمناً با شناخت این عوامل می توان میزان یا شدت این اختلال را نیز تعیین کرد. مثلاً وقتی فرد احساس می کند تلاش های او در کاری بی فایده و غیر اثربخش است، یا این احساس را پیدا می کند که این نوع تلاش ها مورد توجه و قدردانی دیگران قرار نمی گیرد، ممکن است آمادگی لازم را برای ابتلا به عارضه فرسودگی شغلی پیدا کند. وقتی فرد تحت چنین شرایطی قرار می گیرد، احساس می کند پیشرفت شخصی او کم است (و ما نیز می دانیم که این عامل با فرسودگی شغلی رابطه مستقیم دارد) علاوه بر آن، فرصت های اندک برای ارتقا، وجود قوانین و مقررات خشک و غیرقابل انعطاف، این احساس را در فرد ایجاد می کند که در دام یک نظام غیر منصف افتاده است و همین احساس باعث می شود نسبت به شغل خود نقطه نظرهای منفی پیدا کند.

عامل مهم دیگری که می تواند در فرسودگی شغلی اثر قابل توجه داشته باشد، سبک مدیریت و رهبری سرپرست واحد محل کار اوست. مثلاً نتایج بعضی از تحقیقات نشان می دهد در مواردی که بُعد ملاحظه (یعنی توجه نسبت به رفاه افراد و برقراری روابط دوستانه با آنان) در مدیریت یک سازمان ضعیف است، درصد بیشتری از کارکنان آن گرفتار نشانه های فرسودگی شغلی می شوند .

یکی از عواملی که در بی رمقی، تنیدگی یا فرسودگی شغلی نقش قابل توجهی را به عهده دارد، سبک هایی است که افراد برای کنار آمدن با فشار روانی ناشی از کار زیاد، به کار می گیرند، هر چند بعضی از افراد اصطلاحاً پیش گستر هستند و نیروی زیادی را صرف اثرگذاری بر رویدادها و محرک های تنش زایی می کنند که وقوع آن را پیش بینی کرده اند و اصطلاحاً از روش کنار آمدن با اعمال کنترل استفاده می کنند، دیگران فقط واکنش نشان داده و اجازه می دهند تا رویدادها و اتفاقات بر آنان حادث شود و نیز می کوشند تا از عوارض نتایج چنین رویدادها و حوادثی، اجتناب کنند (کنار آمدن یا فرار کردن). رابطه بین این شاخص ها معنی دار و قابل توجه است. مثلاً می توان گفت افرادی که برای کنترل مشکلات خود در کار، از راهبردهای مناسب استفاده می کنند، کمتر دچار فرسودگی شغلی می شوند و سنجش آنان از پیشرفت شخصی خود نیز مثبت تر از کسانی است که از راهبردهای مناسب استفاده نمی کنند؛ در مقابل، افرادی که از راهبردهای «کنار آمدن یا فرار کردن» استفاده می کنند، بیشتر در معرض فرسودگی هیجانی و نگرش (دگرسان بینی خود) قرار می گیرند.

نتایج بررسی ها نشان می دهد روش ها و راهبردهایی را که افراد در پاسخ به محرک های تنش زای مربوط به شغل و زندگی می دهند، نقش مهمی را در احتمال قربانی شدن آنان و گرفتار آمدن در دام فرسودگی به عهده دارد.

ادامه دارد...

منبع: همشهری


لینک ها

میزان استرس شما در محیط كار چقدر است؟  ( تست روان شناسی)

رفتار یك مدیر موفق

با رئیستان سازگار شوید

چگونه شغل خود را دوست داشته باشیم؟

اگر می خواهید در سازمان تان به عنوان یك فرد كارآمد مطرح باشید ...

در كارتان موفق باشید با رعایت این نكات ...

نكاتی در مورد موفقیت در كارچگونه شغل خود را دوست داشته باشیم؟

20 قانون طلایی موفقیت در کار و تجارت

کتاب های « روان شناسی » و « متفرقه » در فروشگاه اینترنتی تبیان