تبیان، دستیار زندگی

البته امیدوارم که این اتفاق براى هیچکسى نیافتد، هر چند که مرگ حق است و دیر یا زود، همه ما راهىِ آن دیار خواهیم شد. اما اگر خداى ناکرده یکى از عزیزان از دنیا برود و کار به مراسمِ تدفین بیانجامد، معمولاً به دنبالِ طلبه و یا روحانى هم هستند که تلقین را بگوید یا روضه‏اى به جهتِ آمرزشِ از دنیا رفته، بخواند. و در همین جاست که ماجرا شکل مى‏گیرد.

فکر کنید که پزشکى که متخصص جراحى گوش است، واردِ روستایى شود که همه مشکلِ چشم دارند و بعد از اینکه متوجه شوند پزشکى به روستاى آنان آمده، به سمتش هجوم برند که خدا تو را رسانده و چشمِ ما مشکل دارد. آن پزشکِ بیچاره که البته پزشک هست، ولى چیزى از چشم و جراحى چشم نمى‏داند، مى‏ماند که چطور به آن روستاییان بفهماند که پزشک بودن الزاما به معناىِ اینکه بتواند هر دردى را درمان کند، نیست.

ماجراى طلبه‏ها و روحانیون هم از همین قرار است. در یک دیدگاه عامیانه، این نگاه وجود دارد که هر طلبه و یا روحانى، باید بتواند روضه بخواند و یا از عهده مراسمِ تلقین و تدفین برآید.

قابل توجه این عده و کسانى که این طور فکر مى‏کنند، باید گفته شود که طلبه‏ها و روحانیون بر خلافِ تصورِ عده‏اى که فکر مى‏کنند فقط در حالِ استراحت کردن و حرف زدن و پول درآوردن هستند، کارشان به تخصصها و رشته‏هاى مختلفى تقسیم مى‏شود که هر کدام فقط در بعضى از آنها سر رشته دارند.

به صورتِ عمومى، همه طلبه‏ها از احکامِ عمومىِ شرعى اطلاع دارند. همانطور که همه پزشکانِ متخصص، دوره عمومى را گذرانده‏اند. اما همه آن طلبه‏ها مجتهد نیستند و در پاسخگویى به سؤالاتِ شرعى شما اگر بگویند که باید به مرجعِ خود مراجعه کنید، معنایش این نیست که سواد ندارند، بلکه این است که با رویکرد تخصصى به ماجرا نگاه مى‏کنند.

فقط عده‏اى از طلبه‏ها هستند که به صورتِ تخصصى دروس مربوط به فقه و اصول را ادامه مى‏دهند و به سمتِ اجتهاد حرکت مى‏کنند. اگر با این عده روبرو شدید، مى‏توانید نظرِ همه مراجع و رویکردهاى متفاوت و دلایل و مسائل به احکام را بپرسید، چون کارِ آنان در طولِ زندگى، رسیدگى به همین مسائل است. معمولاً هم در اماکن مقدسه همچون حرمها و یا امام زاده‏ها، قسمتى براى پاسخگویى به مسائلِ شرعى وجود دارد که روحانیونى که در آنجا مستقر مى‏شوند، از همین دسته هستند.

رویکردِ بعضى از طلبه‏ها بعد از گذشت از مراحلِ عمومى (که در آن به عموماتِ فقه و اصول، صرف و نحو، منطق و فلسفه و… آشنا مى‏شوند) گرایشهاى تخصصىِ منطقى و یا فلسفى پیدا مى‏کنند و به متخصصین فلسفه اسلامى و یا فلسفه‏هاى دیگر تبدیل مى‏شوند. طبیعتا این عده که اکثرِ عمرشان را به فراگیرى این دانشها و تبادل نظر و اندیشه پرداخته‏اند، شاید نتوانند تلقینِ از دنیا رفته‏اى را انجام بدهد. این عده وقتشان بیشتر در پژوهشگاهها، دانشگاهها و مدارس مى‏گذرد و بنابراین اگر براى پایان نامه خود در رشته‏هاى معارف، ادیان، فلسفه و منطق و علوم انسانى و… نیاز به راهنمایى یا مشاوره داشتید، به آنان مراجعه کنید.

همه طلبه‏ها نمى‏توانند به زبانِ عربى فصیح سخن بگویند. هر چند که آنان در طولِ تحصیل عربى مى‏خوانند، اما عربىِ آنان، عربى علمى است که در حالِ حاضر، در هیچکدام از کشورهاى عربى و حتى غیر عربى، نه به آن شیوه سخن گفته مى‏شود و نه چیزى نوشته مى‏شود. عربى که آنان مى‏خوانند، فراگیرى اصولِ اصلىِ زبان، براى درک مفهوم قرآن و روایات است. بنابراین اگر از کشورهاى عرب زبان آمده‏اید و به زبانِ شکسته عربى یا همان عربى عامیانه سخن مى‏گویید، بدانید که شاید بسیارى نتوانند با شما درباره تحولاتِ کشورهاى عربى، هم کلام شوند.

به همین سیاق، فقط رویکرد بعضى از طلبه‏ها در رفتن به منبر و خواندن روضه است. یعنى کسانى که به صورت تخصصى، فنونِ خطابه و سخن و روان‏شناسى مخاطب را مى‏آموزند، تا بتوانند هم موعظه کنند و هم در مواقعِ لزوم، روضه بخوانند.

بنابراین بیایید حداقل از این لحظه، فکر نکنیم هر پزشکى که دیدیم، باید از خارشِ انگشتِ کوچکِ پاىِ راستِ ما سر در بیاورد و اگر بگوید که چیزى در این زمینه نمى‏داند، بى سواد است. به همین سیاق، فکر نکنیم که همه طلبه‏ها، از همه امورِ مربوطِ به مسائلِ دینى و مذهبى آگاه هستند.

ما امروز در دنیاىِ تخصص‏ها زندگى مى‏کنیم. بنابراین اگر مشکلى داریم، باید به دنبالِ متخصصش بگردیم. شاید در ابتدا کمى سخت باشد، ولى زمانش فرا رسیده که تنبلى و کسالت را که مدتهاست دچارش هستیم، کنار بگذاریم.

منبع 

سلام

جالب بود.....ولی خب درسته....ممنون از شما

یاحق

سلام
واقعا عالی بود ممنون .