کیس-پپتین؛ درمانی برای ناباروری
ناباروری میلیون ها زوج در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است شرایط مخربی برای آنها ایجاد کند . تحقیقات اخیر نشان داده اند که هورمون کیس- پپتین امیدهای تازه ای برای درمان ناباروری فراهم ساخته است.
هورمون کیس- پپتین (kisspeptin)
شکلات های کیس هِرشِی
دانشمندان بریتانیایی در سال 2009 نتایج تحقیقاتشان برروی این هورمون را به چاپ رساندند این نتایج برای زنان نابارور امید بخش بود. این محققان نشان دادند هورمون کیس- پپتین که در همه ی زنان و مردان سالم وجود دارد، می تواند سیستم تولید مثلی را در زنانی که به سبب عدم تعادل هورمون های جنسی، تخمک گذاری در آنها صورت نمی گیرد راه بیندازد. بنابراین کیس پپتین عامل بالقوه ای برای درمان ناباروری است. اگرچه کیس پپتین به تازگی کشف و شناسایی شده است اما این هورمون از بدو تولد در انسان وجود دارد.
مکانیسم عمل کیس پپتین
کیس پپتین و باروری
دکتر Waljit Dhillon محقق علوم غدد کالج سلطنتی لندن مطالعه ای را بر روی اثر کیس پپتین بر باروری انسان با هدف دستیابی به روشی موثر و کم خطر برای درمان ناباروری زنان، هدایت کرد.
دکتر دیلون در مطالعه ی اول خود هورمون کیس پپتین را به زنان بارور تزریق کرد. در این تجربه هورمون کیس پپتین در زنان بارور تولید دو هورمون جنسی مهم که نقش اساسی در تولید مثل ایفا می کنند را افزایش داد که شامل هورمون محرک فولیکول (follicle-stimulating hormone; FSH) که رشد فولیکول ها را در تخمدان تحریک می کند و هر فولیکول یک تخمک ایجاد می کند، و هورمون تولید کننده ی جسم زرد (luteinizing hormone; LH) که تخمک گذاری ( آزاد شدن تخمک از تخمدان به داخل لوله ی رحمی) را راه می اندازد.
عملکرد هورمون کیس پپتین
دکتر دیلون در مرحله ی دوم مطالعات خود بر روی 10 زن که دوره ی قاعدگی آنها به خاطر عدم تعادل در هورمون های جنسی اختلال داشت کار کردند. به این ترتیب که به برخی از آنها هورمون کیس پپتین و برخی دیگر دارونما داده شد.
از این زنان نمونه ی خون گرفته می شد و سطح LH و FSH آنها ارزیابی می شد. دکتر دیلون دریافت که اثر کیس پپتین بر روی هورمون های جنسی در زنان نابارور همانند زنان بارور است. پس از درمان با کیس پپتین، سطح هورمون های LH و FSH در زنان نابارور 4 برابر بیشتر از زنان بارور بود.
به علاوه سطح هورمون LH افرادی که کیس پپتین دریافت کردند در مقایسه با افرادی که دارونما دریافت کرده بودند 48 برابر بیشتر بود و سطح هورمون FSH 16 برابر بیشتر بود.
بر اساس نتایج تحقیقات دکتر دیلون، درمان با کیس پپتین می تواند به عنوان روشی برای درمان ناباروری های حاصل از عدم تعادل هورمونی و احیای سیستم تولید مثلی مورد استفاده قرار بگیرد. این هورمون در حال حاضر به صورت تزریقی تجویز می شود اما شرکت های داروسازی تلاش می کنند که آن را به صورت قرص تولید و عرضه کنند.
درمان ناباروی با کیس پپتین احتمال خطر را نسبت به روش ها مرسوم درمانی پایین می آورد. چراکه در روش های رایج درمانی برای کمک به بارداری این افراد تلاش می کنند که تخمدان را مستقیماً تحریک کنند. تحریک تخمدان می تواند سبب آزاد شدن بیش از یک تخمک و چند قلو شدن بارداری شود. بارداری های دوقلو یا سه قلو نسبت به بارداری تک بچه خطر بیشتر را برای مادر و جنین همراه دارد.
چه کسانی نامزد دریافت این نوع درمان هستند؟
کیس پپتین به درمان همه ی ناباروری های کمک نمی کند چراکه ابتلای زنان به ناباروی دلایل مختلفی دارد.دکتر دیلون ابراز کرده است که قریب به 10% ناباروری ها ناشی از عدم تعادل هورمونی است و این نوع ناباروری ها با کیس پپتین قابل درمان اند.
سمانه سادات عنایتی
بخش دانش و زندگی تبیان
منابع:
Sophie Messager et al. Kisspeptin directly stimulates gonadotropin-releasing hormone release via G protein-coupled receptor 54. PNAS 2005 vol. 102 no. 5 1761-1766.
Waljit S. Dhillo et al. Plasma kisspeptin is raised in patients with gestational trophoblastic neoplasia and falls during treatment. AJP - Endo : 2006 vol. 291 no. 5
Channa N. Jayasena et al. Subcutaneous Injection of Kisspeptin-54 Acutely Stimulates Gonadotropin Secretion in Women with Hypothalamic Amenorrhea, But Chronic Administration Causes Tachyphylaxis. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism November 1, 2009 vol. 94 no. 11.
Society for Endocrinology (2009, March 22). Hormone Offers Promise As Fertility Treatment.ScienceDaily.
مطالب مرتبط:
باروری و ناباروریسلول درمانی در پژوهشگاه رویان ( قسمت اول )
مصاحبه با معاون پژوهشی پژوهشگاه ابن سینا
مصاحبه با معاون پژوهشی پژوهشگاه ابن سینا ( قسمت دوم)
