هفت برنامه حکومت مهدوی
فرازی از درس اخلاق آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی (دامت برکاته)
مرحوم علامه مجلسی حدیثی درباره حضرت مهدی(عج) نقل می‌کنند:
«زمانی که حضرت حجّت(عج) ظهور کند به عدالت حکم می‌کند و کسی نمی‌تواند به دیگری جور و ستم روا دارد و راه‌ها به وسیله او امن می‌گردد. زمین برکاتش را برای استفاده مردم خارج می‌کند و امور را به دست اهلش می‌سپارد و هیچ دینی غیر از اسلام باقی نمی‌ماند و همه به اسلام گرایش پیدا می‌کنند.»
در این حدیث، هفت برنامه برای حضرت بیان شده است:
1 و 2. حکومت عادلانه و رفع ظلم و جور:
«إذا قام القائم حکم بالعدل و ارتفع فی ایّامه الجور» نقطه مقابل عدل، ظلم است نه جور و قسط نقطه مقابل جور است. فرق بین عدل و قسط این است که عدالت یعنی حقّ دیگری گرفته نشود و قسط این است که بین افراد تبعیض نشود، پس ظلم به نفع خویشتن گرفتن و جور حقّ کسی را به دیگری دادن است. به عنوان مثال، یک وقت خانه زید را برای خودم می‌گیرم که این ظلم است و یک وقت خانه او را می‌گیرم و به دیگری می‌دهم که این جور است. نقطه مقابل این است که خانه زید را نمی‌گیرم برای خودم که این عدل است و اگر به کسی هم ندهم این قسط است، پس قسط عدم تبعیض و عدل عدم ظلم است.
اسلام آن چیزی است که اگر شخص آن را اظهار بدارد جانش محفوظ و ذبیحه‌اش حلال است و ایمان آن چیزی است که مایه نجات او در قیامت است
3. امنیّت راه‌ها: «و امنت به السّبل، راه‌ها به وسیله او امن می‌شود.»
4. شکوفایی طبیعت: «و اخرجت الارض برکاتها؛ زمین برکاتش را خارج می‌کند.» چه برکات کشاورزی و چه معادن و چه نیروهای دیگری که برای ما مخفی است.
5. سپردن امور به اهل خبره: «و ردّ کل حقّ إلی اهله؛ کارها را به اهلش می‌سپارند.» به خلاف زمان ما که بسیاری از کارها به دست نااهلان است، چرا که رابطه‌ها بر ضابطه‌ها مقدّم شده است.
6. حاکمیّت دین اسلام: «و لم یبق اهل دین حتّی یظهر اسلام؛ هیچ دینی باقی نمی‌ماند و همه ادیان دین واحد می‌شوند و آن همانا اسلام است.»
7. گرایش قلبی به اسلام: «و یعترفوا بالایمان» که دو معنی دارد، ممکن است یا اشاره به این باشد که همه تابع مکتب اهل بیت(ع) می‌شوند یا اشاره به این باشد که علاوه بر اینکه در ظاهر ایمان دارند، در باطن هم مومن هستند.
فرق بین ایمان و اسلام در روایات آمده است، بعضی از روایات می‌گویند اسلام آن چیزی است که اگر شخص آن را اظهار بدارد جانش محفوظ و ذبیحه اش حلال است و ایمان آن چیزی است که مایه نجات او در قیامت است. در بعضی از روایات داریم که اسلام مانند «مسجدالحرام» و ایمان مانند «کعبه» است. احتمال دارد که این عبارت اشاره به آیه‌ای باشد که می‌فرماید: «قالت الاعراب امنّا...؛ [برخی از بادیه‌نشینان گفتند ایمان آوردیم.»
رئوس کارهایی که آن حضرت انجام می‌دهند و از روایات استفاده می‌شود در چهار محور خلاصه می‌شود:
1. اصلاح عقاید: «ما علی ظهر الارض بیت حجر و مدر الّا ادخله الله کلمه الاسلام»در تمام روی زمین، خانه‌های سنگی ثروتمندان، خانه‌های گلی فقرا و چادرها باقی نمی‌ماند، جز اینکه کلمه «لااله الّا الله» در آن‌ها خواهد بود و شرک برچیده خواهد شد.
2. تکامل عقول: جهش علمی و عقلانی پیدا می‌شود. مرحوم علّامه مجلسی چنین می‌فرمایند: «إذ قام قائمنا وضع یده علی رئوس العباد (شاید منظور ایشان این باشد که مردم تحت تربیت او قرار می‌گیرند) فجمع بها عقولهم و کملت بها احلامهم اندیشه‌ها و خردهای آن‌ها کامل می‌شود.»
3. عدل و داد: در روایات متعدّد آمده است که «یملاالارض عدلاً و قسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً.»
4. اصلاح اخلاق: از بین بردن مفاسد اخلاقی و زنده کردن ارزش‌های اسلامی که این را از روایات علائم آخرالزّمان استفاده می‌کنیم، روایاتی که می‌گوید قبل از قیام قائم(عج) انحرافات اخلاقی مثل زنا، سرقت، رشوه خواری، کم فروشی، شراب خواری و ریختن خون بی گناهان زیاد می‌شود و معنایش این است که مهدی(عج) قیام می‌کند تا این‌ها را از بین ببرد؛ یعنی نظام ارزشی به طور کلّی مختل شده و حضرت مهدی(عج) نظام ارزشی را درست می‌کند.
در تمام روی زمین، خانه‌های سنگی ثروتمندان، خانه‌های گلی فقرا و چادرها باقی نمی‌ماند، جز اینکه کلمه «لااله الّا الله» در آن‌ها خواهد بود و شرک برچیده خواهد شد
حضرت مهدی(عج) دارای لشکر، سپاه، اعوان و انصار است، همچنان که در «زیارت آل یاسین» آمده است:
«و اجعلنی من شیعته و اتباعه و انصاره» یا در بعضی از روایات آمده است که: «والمجاهدین بین یدیه»، کسانی که می‌خواهند از اعوان آن حضرت باشند باید در این چهار محور کار کنند و کسی که هیچ یک از این امور را ندارد و تنها دعا می‌کند که از اعوان او باشد، این دعا دور از اجابت است. اگر روحانیان این برنامه‌ها را پیاده کنند یک کلاس بزرگ تربیتی پیدا می‌شود. توسّل در جای خودش خوب است، امّا و اجعلنی من شیعته و اتباعه و ... با توسّل حل نمی‌شود، بلکه باید توحید، خالص شود و آثار شرک را باید از دل و جان و جامعه برچید. باید عدل و داد را در مورد مردم، خانواده و اطرافیان خود پیاده کنیم. باید ارزش‌های اخلاقی را در خودمان زنده کنیم. اگر خوب تبیین شود که حضرت برای چه قیام می‌کند، این کار چهره جامعه را عوض می‌کند. نمی‌توان بدون داشتن هیچ یک از این مبانی در صفوف یاران حضرت قرار گرفت.
امید که خداوند این دعا را در حقّ ما مستجاب کند:
«اللّهمّ اجعلنی من اعوانه و انصاره و اتباعه و شیعته و المجاهدین بین یدیه.»
بخش مهدویت تبیان
منبع: روزنامه رسالت، شماره 7112 به تاریخ 29/7/89، صفحه 17 (در محضر موعود)
