چهل حدیث از امام محمد باقر (علیه السلام)
ابو نعیم در كتاب حلیة الاولیاء نقل كرده است: «محمد بن على (امام باقر) (ع) مى فرماید: از خداوند آنچه را كه دوست داریم درخواست مىكنیم پس هنگامى كه چیزى را كه نمىپسندیم حادث مىشود با خداوند عزوجل در آنچه كه او دوست داشته است مخالفت نمىكنیم.»
جود و بخشش امام باقر(ع)
شیخ مفید در ارشاد مىنویسد: آن حضرت با آن ویژگیهاى علمى و بزرگى ، به جود در میان خاصه و عامه مشهور بود و با وجود كثرت عیال و وضعیت متوسط مالیش در كرم و بزرگوارى و احسان به همگان معروف بود. شریف ابو محمد حسن بن محمد از جدم، از ابو نصر از محمد بن حسین، از اسود بن عامر، از حنان بن على از حسن بن كثیر روایت كرده است كه گفت: از نیازمندى خود و بىوفایى دوستانم در نزد آن حضرت گلایه كردم، امام (ع) فرمود: چه بد برادرى است كسى كه در هنگام توانگرى تو را در نظر دارد و به هنگام تنگدستى رابطهاش را با تو قطع مىكند. آنگاه به غلامش فرمود: كیسهاى بیاور. در آن كیسه هفتصد درهم بود و فرمود: این را خرج كن و چون تمام شد مرا آگاه كن.
احادیثی از امام باقر (ع)
چهل حدیث از امام محمد باقر (علیه السلام)
-چه بسا شخص حریص بر امری از امور دنیا ، که بدان دست یافته و باعث نافرجامی و بدبختی او گردیده است ، و چه بسا کسی که برای امری از امور آخرت کراهت داشته و بدان رسیده ، ولی به وسیله آن سعادتمند گردیده است . (بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، ج 75، ص166)
- تو را به پنج چیز سفارش می کنم : اگر مورد ستم واقع شدی ستم مکن ، اگر به تو خیانت کردند خیانت مکن ، اگر تکذیبت کردند خشمگین مشو ، اگر مدحت کنند شاد مشو ، و اگر نکوهشت کنند ، بیتابی مکن . (همان ،ص 167)
- سخن نیک را از هر کسی ، هر چند به آن عمل نکند ، فرا گیرید . (همان، ص 170)
- چیزی با چیزی نیامیخته است که بهتر از حلم با علم باشد . (همان، ص172)
- نهایت کمال ، فهم در دین و صبر بر مصیبت ، و اندازه گیری در خرج زندگانی است . (همان، ص172)
- سه چیز از خصلتهای نیک دنیا و آخرت است : از کسی که به تو ستم کرده است گذشت کنی ، به کسی که از تو بریده است بپیوندی ، و هنگامی که با تو به ندانی رفتار شود ، بردباری کنی . (همان، ص 173)
- خداوند دوست ندارد که مردم در خواهش از یکدیگر اصرار ورزند ، ولی اصرار در خواهش از خودش را دوست دارد (همان، ص 173)
به خدا سوگند هیچ بنده ای در دعا، پافشاری و اصرار به درگاه خدای عزوجل نکند، جز اینکه حاجتش را بر آورد. (کافی ، ج 2 ، ص 475)
- هیچ بنده ای عالم نیست ، مگر اینکه نسبت به بالا دست خود ، حسادت نورزد ، و زیردست خود را خوار نشمارد. (همان، ص 173)
- هر کس خوش نیت باشد، روزی اش افزایش می یابد. (همان، ص 175)
- هر کس با خانواده اش خوشرفتار باشد ، بر عمرش افزوده می گردد . (همان ، ص 175)
- از سستی و بی قراری بپرهیز ، که این دو ، کلید هر بدی می باشند ، کسی که سستی کند ، حقی را ادا نکند ، و کسی که بی قرار شود ، بر حق صبر نکند . (همان، ص 175)
- پیوند با خویشان ، عملها را پاکیزه می نماید ، اموال را افزایش می دهد ، بلا را دور می کند ، حسا آخرت را آسان می نماید ، و مرگ را به تاخیر می اندازد . (همان ، ج 71، ص 111)
- بهترین چیزی را که دوست دارید درباره شما بگویند ، درباره مردم بگویید . (همان ، ج 65، ص 152)
- خداوند بنده مؤمنش را با بلا مورد لطف قرار می دهد ، چنانکه سفر کرده ای برای خانواده خود هدیه می فرستد ، و او را از دنیا پرهیز می دهد ، چنانکه طبیب مریض را پرهیز می دهد .(همان ، ج 75، ص 180)
- بر شما باد به پرهیزکاری و کوشش و راستگویی ، و پرداخت امانت به کسی که شما را بر آن امین دانسته است ، چه آن شخص ، نیک باشد یا بد . (همان، ج 75، ص 179)
- غیبت آن است که درباره برادرت چیزی را بگویی که خداوند بر او پوشیده و مستور داشته است . و بهتان آن است که عیبی را که در برادرت نیست ، به او ببندی . (همان، ص 178)
- برترین عبادت ، پاکی شکم و پاکدامنی است . (همان ، ص 176)
- خداوند در روز قیامت در حساب بندگانش ، به اندازه عقلی که در دنیا به آنها داده است ، دقت و باریک بینی می کند . (همان، ج 7 ، ص 267)
- به خدا سوگند هیچ بنده ای در دعا ، پافشاری و اصرار به درگاه خدای عزوجل نکند ، جز اینکه حاجتش را بر آورد . (کافی ، ج 2 ، ص 475)
- خداوند عزوجل از میان بندگان مؤمنش آن بنده ای را دوست دارد که بسیار دعا کند ، پس بر شما باد دعا در هنگام سحر تا طلوع آفتاب ، زیرا آن ، ساعتی است که درهای آسمان در آن هنگام باز گردد و روزیها در آن تقسیم گردد و حاجتهای بزرگ بر آورده شود . (همان،ص 478)
- دعای انسان پشت سر برادر دینی اش ، نزدیکترین و سریعترین دعا به اجابت است . (همان، ص 507)
- هر چشمی روز قیامت گریان است ، جز سه چشم : چشمی که در راه خدا شب را بیدار باشد ، چشمی که از ترس خدا گریان شود ، و چشمی که از محرمات الهی و گناهان بسته شود . (همان، ص 80)
- شخص حریص به دنیا مانند کرم ابریشم است که هر چه بیشتر ابریشم به دور خود می تند ، راه بیرون شدنش را دورتر و مشکل تر می کند ، تا اینکه از غم و اندوه بمیرد . (همان ، ص 316)
- از دشمنی بپرهیزید ، زیرا فکر را مشغول کرده و مایه نفاق می گردد . (بحارالانوار ، ج 2 ، ص 301)
- هر که بر خدا توکل کند ، مغلوب نمی شود ، و هر که از گناه به خدا پناه برد ، شکست نمی خورد . (همان ، ج 68، ص 151)
- افزایش نعمت از جانب خداوند قطع نمی شود ، مگر اینکه شکر از جانب بندگان قطع گردد . (همان، ص 54)
- هیچ کس از گناهان سالم نمی ماند ، مگر اینکه زبانش را نگه دارد . (همان ،ج 75، ص 178)
- سه چیز پشت انسان را می شکند : مردی که عمل خویش را زیاد شمارد ، گناهانش را فراموش کند ، و به رای خویش ، خوشنود باشد . (همان ، ج 69، ص 314)
بخش عترت و سیره تبیان
منابع :
سایت حوزه
سایت پژوهشکده باقرالعلوم (ع)
حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، رسول جعفریان (با اندکی تصرف)
