ازدواج، تکامل یا افول ؟
کسی که در زندگی مشترک به جای فکر تغییر در طرف مقابل به دنبال خودسازی است و از هر موقعیتی در این راستا استفاده می کند ، بسیار زندگی شیرینی خواهد داشت ؛ مشکلات همسرش نه تنها او را اذیت نمی کند ، بلکه آنها را موقعیتی برای رشد خودش می داند. البته اگر کسی بتواند این گونه زندگی کند ، کم کم همسرش نیز تغییر می کند و او نیز اصلاح می شود.
در جامعه ی امروزی که آمار ازدواج رو به کاهش و آمار طلاق رو به افزایش می باشد ، سوالاتی بطور جدی مطرح می گردند : آیا ازدواج - بر اساس آنچه که در بین مردم رایج است- واقعا باعث تکامل انسانها می گردد؟ اگر چنین است چرا این مقدار نارضایتی از زندگی های مشترک وجود دارد و چرا آمار طلاق بالاست ؟ آیا تکامل در زندگی زناشویی زمانی صورت می گیرد که زندگی، هموار و به دور از مشکلات باشد ؟ و ...
در پاسخ لازم است که به چند نکته توجه گردد:
کسانی می توانند در زندگی مشترک کامل گردند که اولاً مکانیزم و شیوه تکامل در زندگی مشترک را بداند و ثانیا در آن جهت حرکت کند .
2. بعضی گمان می کنند که تکامل در ازدواج به این معناست که باید به کمک همسرشان از ایراد هایشان آگاه گردند و باز هم به کمک او آنها را برطرف کنند . نتیجه ی چنین تفکری این است که همسر باید بالاتر از خود فرد – از منظر تکامل و رشد – باشد تا بتواند کمک کند و در غیر این صورت نمی تواند . خصوصا این که به خاطر اختلافات زناشویی حتی اگر همسر انسان از خودش بالاتر باشد ، معمولا پذیرش نسبت به ایرادات و مشکلات از طرف مقابل کم می شود و فرد حاضر نیست که به حرفهای همسر گوش کند . البته این نکته شایان ذکر است که اگر زن و شوهر به روشی صحیح در مسیر تکامل قدم بردارند ، پس از مدتی می توانند از این روش نیز به هم کمک کنند .
3. تکامل انسان در یادگیری زندگی با دیگری است؛ هر انسانی در یک محیط خانوادگی با مشکلات خاص خودش بزرگ می شود . هرکدام از اطرافیان انسان و کسانی که در تربیت او نقش دارند ، دارای مشکلاتی روحی و اخلاقی هستند که این روحیات کم و بیش به فرد منتقل می گردد . از طرف دیگر، محرومیت ها ، فشارها و مشکلات زندگی ، عواملی هستند برای بوجود آمدن نقاطی منفی در روح و اخلاق انسان . این مشکلات روحی و اخلاقی در طول زندگی همراه انسان هستند و ممکن است بواسطه مشکلات ، بیشتر نیز بشوند. عمده ی اختلافاتی که بین افراد در یک جامعه و یا در یک زندگی زناشویی پیش می آید ، بخاطر این خُلقیات ناپسند می باشد . کسانی که حاضر نباشند به خاطر همسرشان پا روی خواهشهای نفسانی خود بگذارند و یا تغییری در رفتارهای ناپسندشان بدهند ، معمولا یا از همسرشان جدا می شوند و یا زندگی مملوّ از مشکلات را تحمل می کنند . علت عمده ی طلاقها و رواج پیدا کردن آمار طلاق نیز همین مسئله می باشد .
هنر، در یک ازدواج موفق انتخاب همسر ایده آل نیست بلکه هنر، شناخت خود و برطرف کردن عیبهای درونی است و این عامل خوشبختی است .
از طرف دیگر، اگر کسانی بخواهند که آن رذائل اخلاقی که از دوران کودکی همراهشان شده است را برطرف کنند و اخلاقیات نیکو را جایگزین آن گردانند ، در موقعیت های مختلفی از زندگی ، این امکان برای آنها وجود دارد . از جمله ی موقعیت های کم نظیر برای این منظور ، ازدواج است . در ازدواج ،چون دو نفر که از جهت رتبه هم سطح هستند ، باید با هم زندگی کنند ، بیشترین زمینه برای بروز اختلاف وجود دارد . هنر، در یک ازدواج موفق انتخاب همسر ایده آل نیست بلکه هنر، شناخت خود و برطرف کردن عیبهای درونی است و این عامل خوشبختی است .هندریکس ( 1383، ص 24)
(1) می نویسد : «خوشبختی شما نه به پیدا کردن همسر ایده آل بلکه به میزان تمایل شما به کشف و درک بخشهای پوشیده و پنهان وجود خودتان بستگی دارد. »( 2)
آنچه که باعث تکامل می شود این است که انسان دراختلافاتی که بین او و همسرش پیش می آید می تواند مشکلات روحی خود را پیدا کند و در جهت برطرف کردنش قدم بردارد. کسی که در زندگی مشترک به جای فکر تغییر در طرف مقابل به دنبال خودسازی است و از هر موقعیتی در این راستا استفاده می کند ، بسیار زندگی شیرینی خواهد داشت ؛ مشکلات همسرش نه تنها او را اذیت نمی کند ، بلکه آنها را موقعیتی برای رشد خودش می داند.پیامبر اکرم چنین می فرمایند « خوشا به حال کسی که عیبهای خودش مانع این می گردند که عیوب دیگران را ببیند »(3)
البته اگر کسی بتواند این گونه زندگی کند ، کم کم همسرش نیز تغییر می کند و او نیز اصلاح می شود همانطور که رفتار اهل بیت علیهم السلام چنین تأثیری را بر روی دیگران داشته است.
پیشنهاد تبیان : دفتر یادداشت کوچکی را در دسترس داشته باشید . هر زمان که از دست همسرتان ناراحت شدید ، آنچه که باعث ناراحتی شما شده است را بنویسید . زیر آن علت ناراحتی را بنویسید ؛ علت ناراحتی را در اخلاقیات خود جستجو کنید ( نه در نوع رفتار همسر) . سعی کنید که اخلاقیات منفی خود را برطرف کنید.
دکتر محمد حسین بهفر
بخش خانواده ایرانی تبیان
پی نوشت:
1 - هندریکس ، هارویل . ( 1383) . بازگشت به عشق. ترجمه ی هادی ابراهیمی . تهران : نسل نو اندیش
2- پایه گذار نظریه ایماگوتراپی خانواده در اصول خلق ازدواج خود آگاه
3- كافی ،ج 8 ص168
مقالات مرتبط :
