رابطه بهداشت دهان با بیماری ها
می‌گویند چشم‌‌ها دریچه ای به روح انسان هستند، اما دهان شما نیز دریچه‌ای به سلامت جسم شماست. بهداشت دهان و سلامت کل بدن شما بیشتر از آنچه که شما حدس بزنید، به هم ارتباط دارند.
دهان شما به طور طبیعی حاوی باکتری است. بزاق، یک عامل ضد باکتری و ویروس است. بزاق حاوی آنزیم‌هایی است که باکتری‌ها را با شیوه‌های مختلف نابود می‌کند. اما تعداد باکتری‌های مضر گاهی از کنترل خارج می‌شوند و به بیماری پریودنتیت (عفونت وخیم بافت‌های اطراف دندان و لثه) منجر می‌شوند.
هنگامی که لثه‌های شما سالم هستند، باکتری‌های دهان شما معمولا وارد جریان خون نمی‌‌شوند. اما بیماری لثه امکان ورود باکتری را به درون جریان خون فراهم می‌کند. گاهی درمان‌های تهاجمی در دهان و دندان نیز باعث می‌شود که باکتری‌ها به درون جریان خون وارد شوند.
بیماری‌ها و مشکلاتی که ممکن است با بهداشت دهان شما ارتباط داشته باشند، عبارتند از:
بیماری های قلبی عروقی
برخی از پژوهشگران اعتقاد دارند باکتری‌هایی که از دهان وارد جریان خون می‌شوند و به سرخرگ های قلب می‌رسند، بر دستگاه قلبی عروقی تاثیر می‌گذارند.
عفونت‌های لثه ممکن است یک بیماری قلبی از پیش موجود را هم بدتر کند. بیمارانی که در معرض ابتلا به اندوکاردیت عفونی (عفونت دریچه ها و لایه داخلی دیواره قلب) هستند، باید پیش از اعمال دندانپزشکی، آنتی‌بیوتیک دریافت کنند. پزشک قلب و دندانپزشک شما می‌توانند تعیین کنند که آیا عارضه قلبی شما، مصرف آنتی‌بیوتیک را پیش از اعمال دندانپزشکی ضروری می‌کند یا نه.
بیماری‌های تنفسی
عفونت‌های باکتریایی تنفسی از طریق ورود قطرات ریز مایع از دهان و گلو به درون ریه‌ها به وجود می‌آیند. این قطرک‌ها حاوی باکتری‌هایی هستند که می‌توانند درون ریه‌ها تکثیر کنند و به آن صدمه بزنند. لذا باکتری‌هایی که درون دهان رشد می‌کنند، به خصوص در افرادی که دچار بیماری‌های بافت اطراف دندان هستند، می توانند باعث ایجاد عفونت‌های تنفسی مانند ذات‌الریه شوند.
دیابت
افراد دیابتی نسبت به افراد سالم دچار بیماری‌های لثه‌ای شدیدتری می‌شوند. در این افراد بافت لثه از دندان جدا می شود.عفونت باعث می‌شوند که قند خون بالا رود و نیاز به انسولین بیشتری برای کنترل قند خون باشد. بنابراین دیابتی‌هایی که دچار بیماری‌های پریودنتال (بیماری بافت‌های اطراف دندانی که با عقب‌نشینی لثه‌ها و از دست دادن دندان‌ها در افراد بزرگسال همراه است) هستند، باید مورد معالجه قرار گیرند.
یک مطالعه روی 113 بیمار مبتلا به بیماری لثه‌ای و دیابت نوع دو نشان داده است که درمان بیماری لثه‌ای با جرم‌گیری و تجویز آنتی‌بیوتیک داکسی سایکلین، باعث کاهش عوارض بیماری دیابت می‌شود.
نتایج تحقیقی نشان داد که خطر وقوع زایمان‌های غیرطبیعی در مادران دارای بیماری‌های شدید لثه‌ای، هفت و نیم برابر مادران سالم است.
ایدز
در برخی از موارد ممکن است یکی از اولین نشانه‌های ایدز در دهان به صورت عفونت شدید لثه ظاهر شود. همچنین ممکن است لکه‌های سفید دائمی یا ضایعات غیرمعمول بر روی زبان یا دهان به وجود آید.
آلزایمر
اشخاصی که توان ذهنی طبیعی دارند، اما به التهاب لثه مبتلا هستند، بیشتر در معرض آلزایمر در سال های آتی زندگی هستند. بیمار ممکن است به این التهاب لثه مبتلا باشد، اما اطلاعی از بیماری خود نداشته باشد، زیرا علائم اولیه خاصی برای این بیماری وجود ندارد، مگر قرمزی و خونریزی لثه ها در هنگام مسواک زدن و بوی بد دهان که از علائم آن به شمار می آیند. اگر فردی به بیماری لثه و پریودنتال مبتلا باشد، دندانپزشک و یا متخصص بیماری های لثه، پلاک میکروبی و جرم های بالا و زیر لثه را برمی دارد که این روش درمانی، جرم گیری نام دارد.
سرطان
ابتلا به بیماری لثه، خطر بروز برخی انواع سرطان ها را افزایش می‌دهد. محققان دریافتند خطر ابتلا به سرطان در مردانی که سابقه بیماری لثه داشته اند، 14 درصد بیشتر از سایر افراد است. بیماری لثه با افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های ریه ، کلیه، لوزالمعده و خون ارتباط دارد.
پوکی استخوان
اولین مرحله کاهش تراکم استخوانی ممکن است در دندان‌ها خود را نشان دهد. دندانپزشک شما ممکن است در جریان یک رادیوگرافی معمول دندان، متوجه این عارضه شود. همچنین پوکی استخوان ممکن است باعث از دست دادن دندان شود. کاهش تراکم استخوان فک، پشتیبانی استخوان از دندان را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود که دندان‌ها دیگر پایه محکمی نداشته باشند.
زایمان زودرس
بیماری‌های لثه باعث می شوند که باکتری‌ها وارد گردش خون بیمار شده و سطح ماده‌ای به نام پروستاگلاندین را تا حد زیادی بالا ببرند. در اواخر دوران حاملگی، به طور طبیعی سطح این ماده افزایش پیدا کرده و باعث زایمان می‌شود. بنابراین افزایش زودهنگام این ماده می‌تواند باعث تحریک زایمان قبل از موعد مناسب شود.
برخی از پژوهش‌ها نشان داده است که باکتری‌های بیماری‌زا درون دهان زن باردار می توانند به جفت یا مایع آمنیونی وارد شوند و باعث زایمان زودرس شود. آلودگی واژن با عفونت‌های باکتریایی حاصل از رشد زیاده از حد باکتری‌های هوازی و بی‌هوازی نیز باعث کوتاه شدن مدت بارداری می‌گردد.
نتایج مطالعه ای نشان داد که خطر وقوع زایمان‌های غیرطبیعی در مادران دارای بیماری‌های شدید لثه‌ای، 5/7 برابر مادران سالم است.
سایر بیماری‌ها
سایر بیماری‌ها نیز ممکن است پیش از هر جای دیگر، در دهان تظاهر کنند. سندروم شوگرن ، یک بیماری خود ایمنی است که غدد تولیدکننده بزاق را هدف قرار می‌دهد. سیفیلیس، سوزاک و نیز اعتیاد به مواد مخدر از جمله این بیماری‌ها هستند.
فرآوری: مریم سجادپور
بخش تغذیه و سلامت تبیان
منابع :
همشهری آنلاین
جام جم آنلاین
سایت پزشکان ایران
اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن بهداشت و سلامت سایت، اینجا را کلیک کنید.
مطالب مرتبط :
تغییر رنگ لثه ها
