مراسم تجلیل از گلاب آدینه

درافتتاحیه بیست و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم فجر

گلاب آدینه که در مراسم افتتاحیه بیست و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم فجر مورد تجلیل قرار خواهد گرفت، در طول تمامی سال های فعالیت خود در تئاتر، تلویزیون و سینما همواره گزیده کار کرده است.

گلاب آدینه در بیست و دوم آبان 1332 در تهران متولد شده است، از اوان کودکی علاقه وافر خود به هنر و عرصه بازیگری را بروز می دهد، اما به دلیل مسایل و مشکلاتی که در راه ورود به عرصه تئاتر و سینما داشته است، برای مدتی فعالیت در این زمینه را فراموش می کند. وی پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی وارد دانشگاه می شود و به سال 1351 در دانشگاه ملی ( دانشگاه شهید بهشتی ) در رشته اقتصاد سیاسی به تحصیل می پردازد. اما در دوران دانشجویی هم وسوسه های بازیگری او را رها نمی کند و ارتباط او با دانشجویان دیگر رشته ها باعث می شود تا راهی به سوی تئاتر پیدا کند.

آدینه فعالیت خود در عرصه بازیگری به صورت حرفه ای را از سال 1354 با گروه تئاتر دانشجویی " پیاده " آغاز می کند. در این زمان مهدی هاشمی و داریوش فرهنگ که درعرصه تئاتر و سینما فعالیت می کردند، سرپرستی این گروه را برعهده داشتند. آدینه در بین سال های 1354 تا 1357 با این گروه در تماشاخانه های مختلف تهران بر صحنه رفت و نقش های مختلفی را ایفا کرد که در همان زمان از او به عنوان یکی از بازیگران مستعد و توانای عرصه تئاتر یاد می شد. نمایش های " همشهری " به کارگردانی مهدی هاشمی، " داستانی نه چندان تازه " به کارگردانی داریوش فرهنگ، " آدم های ماشینی " به کارگردانی مهدی هاشمی، " مادام پی پی " به کارگردانی داریوش فرهنگ، " شیون و استغاثه پای دیوار بزرگ چین "، " دایره گچی قفقازی " به کارگردانی داریوش فرهنگ و " قتل میرزا تقی خان امیر کبیر " به کارگردانی دکتر علی رفیعی از جمله آثاری هستند طی این سالها با این گروه بر صحنه برده است. آشنایی وهمراهی مداوم گلاب آدینه با گروه تئاتر " پیاده " به ازدواج وی با مهدی هاشمی طی همین سال ها منجر می شود.

پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی گلاب آدینه برای نخستین بار در سال 1359 با بازی در فیلم سینمایی " رسول پسر ابوالقاسم " به کارگردانی داریوش فرهنگ به عرصه سینما باز می گردد. هر چند که در این فیلم نقش کوچکی بازی می کند و همزمان به عنوان منشی صحنه با گروه تولید همکاری دارد. پس از این فیلم در همان سال به گروه تولید فیلم سینمایی " چوپانان کویر" اثری از حسین محجوب می پیوندد و در این فیلم نیز به عنوان بازیگر و منشی صحنه فعالیت می کند.

فیلم سینمایی " چوپانان کویر " که متن آن را علی ژکان نوشته بود، داستان زندگی سه چوپان است که وظیفه نگهداری و مراقبت از گله های ارباب را بر عهده دارند. این چوپانان در انتظار پسر ارباب خود هستند که مدتی قبل برای یافتن مرتع سرسبز و خوش آب و هوا از روستا رفته است. در این میان به میرزا یکی از این چوپان ها خبر می دهند که همسرش به بیماری سختی مبتلا شده است، اما به میرزا اجازه ترک گله را نمی دهند. یکی دیگر از چوپان های به نام مختار، میرزا را برای مراقبت از همسرش راهی روستا می کند. اتفاقا" تعدادی از گوسفندان بر اثر توفان گم می شوند و پسر ارباب میرزا را به شدت تنبیه می کند. مختار در این مورد دست به اعتراض می زند و کار به ژاندرمری می کشد، اما رییس ژاندارمری که با ارباب همدست است، حق را به پسر ارباب می دهد و مختار به فکر انتقام می افتد.

حسین محجوب که به دلیل رکود گسترده در تئاتر برای ادامه فعالیت هایش به سینما آمده بود تعدادی از بازیگران حرفه ای تئاتر را در این فیلم گرد می آورد. در این فیلم اسماعیل پور رضا، رضا ژیان، علی اکبر جهانبخش، فردوس کاویانی، نصرت دستمزدی و سیروس گرجستانی ایفای نقش کرده اند.

بعد از این فیلم ها، گلاب آدینه بیشتر وقت خود را صرف کارهای تئاتر و آموزش می کند. تا اینکه در سال 1363 در مجموعه تلویزیونی " افسانه سلطان و شبان " به کارگردانی داریوش فرهنگ برای نخستین بار جلوی دوربین تلویزیون می رود. این سریال که با مسایل و مشکلات بسیاری از تلویزیون پخش می شود، داستان سلطانی را روایت می کند که خواب گذار اعظم به او اطلاع می دهد در روز مشخصی بر او از آسمان بلا نازل می شود. سلطان که از جانش در هراس است، شبانی را بر جای خود می نشاند و به روستا می رود. در روز واقعه هیچ اتفاقی نمی افتد و خوابگذار اعظم که در توطئه ای قصد کشتن سلطان و شبان را داشته است، به دست شبان همراه با سایر درباری ها گرفتار می شود.

آدینه در بین سال های 1363 تا 1367 در هیچ اثر نمایشی یا سینمایی حضور پیدا نمی کند و به آموزش بازیگری برای گروه های مختلف سنی در مدارس می پردازد و طی این مدت نمایش " خبر خوش " را با حضور تعدادی از هنرجویانش که در سنین مختلف بوده اند، به اجرا در می آورد.

فعالیت و حضور دوباره گلاب آدینه در سینما از سال 1367 آغاز می شود. وی که تا این سال حضور چندانی در عرصه سینما نداشته است حضور دوباره در این زمینه می یابد. زرد قناری ساخته رخشان بنی اعتماد در سال 1367 ، شکار خاموش به کارگردانی کیومرث پوراحمد در سال 1369، بهترین بابای دنیا کاری از داریوش فرهنگ در سال 1370، روسری آبی به کارگردانی رخشان بنی اعتماد در 1373، فصل پنجم اثر رفیع پیتز در سال 1375، معجزه خنده ساخته یدالله صمدی در سال 1375 ، بانوی اردیبهشت کاری از رخشان بنی اعتماد در سال 1376، بال های سپید ساخته ای از ناصر هاشمی در سال 1377، زیر پوست شهر به کارگردانی رخشان بنی اعتماد در سال 1379و میهمان مامان به کارگردانی داریوش مهرجویی در سال 1382 مجموعه فیلم های سینمایی است که طی چند سال اخیر گلاب آدینه به عنوان بازیگر، بازیگردان و یا مسوول هنروران در آنها فعالیت کرده است.

آدینه که با حضور در فیلم سینمایی " زرد قناری " در جشنواره هفتم فیلم فجر نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن می شود فیلمنامه آن به وسیله بهمن زرین پور نوشته شده است، داستان مرد ساده دلی است که کفاشی خود در شهر کوچکش را می فروشد تا زمینی در تهران بخرد. اما باجناق نصرالله سرش را کلاه می گذارد و همان زمین را با سند جعلی به فرد دیگری می فروشد. نصر الله که متوجه موضوع می شود به تهران می آید اما تلاشش نتیجه ای نمی دهد. خرید یک پیکان زرد رنگ که با سند جعلی بارها فروخته شده است و بعد دزدیدن آن به وسیله فروشندگان ماشین باعث می شود که او به دنبال ماشین خود برود و سرانجام هنگام انجام معامله ای دیگر موضوع را برملا کند. مهدی هاشمی، منوچهر حامدی، محمود جعفری، بهمن زرین پور و علی رامز از دیگر بازیگران این فیلم هستند.

حضور در دیگر ساخته بنی اعتماد به نام " روسری آبی " در سال 1373موجب می شود که او جایزه بهترین بازیگر نقش دوم زن از سیزدهمین جشنواره بین المللی فیلم فجر را به دست بیاورد. آدینه که در این فیلم نقش آقا قدرت یا همان کبوتر را بازی می کند، داستان نوبر کردانی است که برای کار به کارگاه رب سازی یک پیرمرد مهربان می رود که سالها قبل همسرش را از دست داده است. دیدار نوبر و صاحب کارگاه به ازدواج مخفیانه این دو نفر می انجامد. اما بر ملا شدن ناگهانی این ازدواج برای پیرمرد رسوایی بزرگی به وجود می آورد و دختران پیرمرد به انگیزه های مختلف قصد به هم زدن این ازدواج را دارند که صاحب کارگاه همراه با همسرش به شهر دیگری مهاجرت می کند.

فیلم سینمایی " فصل پنجم " ساخته رفیع پیتز با آنکه بر اساس فیلمنامه ای از بهرام بیضایی ساخته شد، ولی در نظر مخاطبان عام و خاص چندان جلوه نکرد، موجب شد تا گلاب آدینه در جشنواره پانزدهم فیلم فجر به عنوان نامزد نقش دوم زن معرفی شود. آدینه که در این فیلم نقش کرامت را ایفا کرده است، با آنکه نقش محوری در فیلم نداشت، اما به عنوان محور بازیگری در فیلم توانست تعادل قابل قبولی میان نقش های این فیلم برقرار کند.

آدینه که طی این سالها به عنوان بازیگر اصلی رخشان بنی اعتماد در آمده است، در سال 1376 در فیلم " بانوی اردیبهشت " به کارگردانی بنی اعتماد جلوی دوربین می رود. این اثر که فیلمنامه آن به وسیله سازنده اش نوشته شده است و یک اثر کاملا" زنانه محسوب می شود، روایت زنی است که سالها قبل همسرش فوت کرده است. این زن قصد ازدواج با مردی را دارد که از مدتها قبل به او پیشنهاد ازدواج داده است. اما پسر این زن مخالف و همین مساله باعث بروز کشمکش های درونی و بیرونی برای این زن می شود. در این فیلم مینو فرشچی - فیلمنامه نویس - در نقش اصلی فیلم ( فروغ کیا ) حضور پیدا می کند و گلاب آدینه به عنوان دوست این زن به ایفای نقش می پردازد. آدینه به خاطر این فیلم نامزد دریافت جایزه نقش دوم زن از شانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم فجر و با همین عنوان نامزد دریافت جایزه از دومین جشن خانه سینما در سال 1377 می شود.

همکاری آدینه با بنی اعتماد تا فیلم سینمایی " زیر پوست شهر " در سال 1379 تداوم می یابد. اما حضور در این فیلم غیر از اینکه تندیس نقش اول زن از چهارمین جشن خانه سینما را برای او در پی دارد، به ایفای نقشی منجر می شود که یکی از ماندگار ترین شخصیت های سینمای ایران تبدیل می شود. این فیلم داستان زندگی طوبی است که دو پسر و دو دختر دارد و به خاطر از کار افتادگی همسرش مسوولیت زندگی را برعهده گرفته است. عباس که برای ایجاد شرایط بهتر در زندگی تلاش می کند، به همراه پدرش قباله خانه را گرو می گذارند تا پولی برای سرمایه گذاری به دست بیاورند. اما شرکت سرمایه گذاری کلاهبردار از آب در می آید و عباس برای حل مشکلات دست به قاچاق مواد مخدر می زند. اما برادر کوچکتر مخفیانه مواد را دور می ریزد و وقتی عباس متوجه می شود صاحبکارش مخفیگاهش را یافته است در پی او می رود.

حضور در فیلم سینمایی " مهمان مامان " به کارگردانی داریوش مهرجویی باعث می شود تا آدینه نقشی دیگر بیافریند که بسیار تاثیر گذار و فراگیر است. او نقش مادری دردکشیده و پرتلاش را به نحوی اجرا می کند که پیش از او هیچ بازیگر دیگری نقش مادر را تا این اندازه استوار و مشخص ایفا نکرده است. آدینه به خاطر بازی در این فیلم در بیست و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر در سال 1382 و در هشتمین جشن خانه سینما در سال 1383 نامزد دریافت جایزه نقش اول زن می شود.

این بازیگر غیر از حضور در عرصه سینما به عنوان بازیگر، در چند فیلم نقش بازیگردان و انتخاب بازیگر را نیز بر عهده داشته است. نتخاب بازیگر و بازیگردانی فیلم سینمایی " دوشیزه " به کارگردانی محمد درمنش و مجید موثقی در سال 1381، بازیگردانی فیلم های سینمایی نغمه در 1380 و عروس افغان در سال 1382 به کارگردانی ابوالقاسم طالبی و فعالیت به عنوان مسوول هنروران در فیلم " معجزه خنده " به کارگردانی یدالله صمدی در سال 1375 از دیگر فعالیت های این بازیگر به شمار می رود.

همچنین گلاب آدینه طی سال هایی که در عرصه سینما به فعالیت پرداخته، همزمان در عرصه تئاتر حضور جدی خود را حفظ کرده است. وی از سال 1370 اقدام به تشکیل گروه تئاتر " مروارید " می کند که در این گروه ضمن تربیت و آموزش بازیگران با استعداد عرصه تئاتر و سینما هر از چند گاهی نمایش هایی را تمرین و بر صحنه می برند. نمایش های " مرگ یزدگرد "، " سلطان مار " و " شبی در طهران " از جمله آثاری است که به کارگردانی گلاب آدینه و در قالب این گروه تئاتری بر صحنه رفته است.

او در سال 1370 جایزه ی بهترین کارگردان و بازیگر را از جشنواره ی تئاتر فجر برای نمایش مرگ یزدگرد دریافت کرد.

گلاب آدینه امسال در بیست و چهارمین دوره جشنواره بین المللی فیلم فجر با فیلم سینمایی " وقتی همه خواب بودند " به کارگردانی فریدون حسن‌پور به عنوان بازیگر در بخش مسابقه حضور دارد.