چگونه یاری با وفا باشیم ؟

اندیشه پیروزی نهایی نیروی حق و صلح و عدالت بر نیروی باطل و ستیز و ظلم ، گسترش جهانی ایمان اسلامی ، استقرار کامل و همه جانبه ارزشهای انسانی تشکیل مدینه فاضله و جامعه ایده آل و بالاخره اجرای این ایده عمومی و انسانی به وسیله شخصیتی مقدس و عالیقدرکه در روایات متواتر اسلامی از او به (مهدی) تعبیر شده است ، اندیشه ای است که کم و بیش همه فرق و مذاهب اسلامی بدان مؤمن و معتقدند .

قرآن مجید با قاطعیت تمام ، پیروزی نهایی ایمان ، غلبه قطعی صالحان و متقیان ، کوتاه شدن دست سمتکاران و جباران برای همیشه و آینده درخشان و سعادتمندانه بشریت را نوید داده است. ¹

امید و آرزوی تحقق این نوید کلی جهانی انسانی در زبان روایات اسلامی " انتظار فرج" خوانده شده و درزمره افضل عبادات شمرده شده است و منتظران واقعی آن حضرت در زمره یاران سیدالشهداء (ع) قرار گرفته اند.

وظیفه ی اصلی ما به ساحت مقدس امام زمان (عج)چیست؟چگونه می توانیم برای او یاری باوفا باشیم ؟

یاری اولیاء خدا ، یاری خدا است

خدافرموده: « من ذالّذی یقرض الله قرضاً حسناً ؛ كیست كه به خداوند قرض نیكو بدهد»² در پاسخ باید گفت: خداوند از شدت علاقه و محبتی كه به اولیای خود دارد ، یاری آنها را یاری خود، ظلم به آنها را ظلم به خود، احسان به آنها را احسان به خود فرض كرده و آنان را معیار و ملاك قرار داده تا بندگانش را بیازماید . پس هر كس كه ادعای دوستی خدا را دارد ، باید اولیای او را دوست بدارد، چنانكه در بسیاری از زیارات معصومین (ع) آمده است :

« من أحبّكم فقد أحبّ الله و من أبغضكم فقد أبغض الله ؛ كسی كه شما را دوست بدارد، خدا را دوست داشته و هر كه با شما دشمنی كند، خدا را دشمن داشته است .»³

پس روشن می شود که ، اگر كسی بخواهد خدا را یاری كند تا مشمول عنایات پروردگار و امدادهای غیبی او واقع شود، باید اولیای او را یاری كند و بدیهی است كه سر سلسلة اولیای الهی و محبوب‌ترین افراد در درگاه ربوبی، پیامبر خدا(ص) و اهل بیت (ع) او هستند و آنان سرچشمه همه بركات و واسطه همه فیوضاتِ الهی می‌باشند و آنچه از طرف پروردگار به بندگانش احسان می‌شود به خاطر آنهاست .

و در زمان حاضر ولایت و وصایت نبویه به وجود مبارك حجت بن الحسن (ع) اختصاص دارد و اوست كه واسطه میان خدا و خلق می‌باشد : « و بیمنه رُزق الوری و بوجوده تثبت الأرض و السماء؛ به بركت وجود نازنین اوست كه به همه موجودات روزی داده می‌شود و به وجود شریف اوست كه زمین و آسمان پایدار مانده است .»⁴

پس وظیفه ما در مقابل این همه الطاف و عنایات كه از ناحیه مقدس او به ما می‌رسد ، شكرگزاری است و كمترین مرتبه شكر ، آن است كه نعمت‌های ولیّ خود را در راه مخالفت با او به كار نبریم و موجباتِ خوشنودی او را فراهم آوریم و او را به هر شكل ممكن یاری دهیم كه این خود یاریِ خداست و همان چیزی است كه خداوند در برابر آن ، وعده نصرت به بندگانش را داده است .⁵

خدافرموده: « من ذالّذی یقرض الله قرضاً حسناً ؛ كیست كه به خداوند قرض نیكو بدهد»2 در پاسخ باید گفت: خداوند از شدت علاقه و محبتی كه به اولیای خود دارد ، یاری آنها را یاری خود، ظلم به آنها را ظلم به خود، احسان به آنها را احسان به خود فرض كرده و آنان را معیار و ملاك قرار داده تا بندگانش را بیازماید . پس هر كس كه ادعای دوستی خدا را دارد ، باید اولیای او را دوست بدارد، چنانكه در بسیاری از زیارات معصومین (ع) آمده است: « من أحبّكم فقد أحبّ الله و من أبغضكم فقد أبغض الله ؛ كسی كه شما را دوست بدارد، خدا را دوست داشته و هر كه با شما دشمنی كند، خدا را دشمن داشته است .»

یاری امام زمان (ع) با پیشه كردن تقوا

از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اموری كه آن حضرت (ع) از جانب حق تعالی بر عهده دارند، هدایت بندگان و ارشاد آنان به سوی فلاح و صلاح است. پس هرگاه كسی یك نفر از بندگان خدا را هدایت كند یا اینكه خودش را اصلاح نماید و تقوا پیشه كند ، به همان مقدار كه در هدایت او یا اصلاح خود گام بردارد، امام (ع) را یاری كرده است .

از برترین اقسام یاری امام زمان (ع)، دعا در تعجیل فرج آن حضرت است وبدیهی است كه از شرایط استجابت دعا، تقوا است. پس دعا و طلب فرج آن حضرت زمانی واقعاً یاری امام (ع) به حساب می‌آید كه بنده، حقیقتاً دارای صفتِ تقوا باشد.⁶

یاری امام زمان(ع) با راهنمایی جاهلان

هدایتِ بندگانِ خدا یكی از شئون امامت امام (ع) است، پس هر كس به توفیق الهی بتواند وسیله هدایتِ گروهی شود، در حقیقت آن حضرت را در امر ترویج و تبلیغ دین یاری كرده و با این عمل نصرت الهی را محقّق نموده است.

به طوری که قرآن نیز می فرماید : مقصود از زنده كردن [نفس] در این آیه شریفه « و من أحیاها فكأنّما احیی الناس جمیعاً؛ هر كس نَفْسی را زنده كند ، گویا تمام مردم را زنده كرده است .» همین هدایت می باشد . ⁷

یاری امام زمان(ع) با تحصیل علوم و معارف دینی :

شخص مؤمن با كوشش در فراگیری علوم و معارف دینی، در حقیقت امام عصر (ع) را یاری كرده است ، زیرا اوّلاً خودِ انسان از جمله كسانی است كه هدایتِ او از شئون امام است ، پس همان طور كه به هدایت دیگران ، یـاری امــام (ع) حاصل می‌شود ، فراهم آوردن وسایل هدایت خود نیز یاری آن حضرت به حساب می‌آید .

ثانیاً: آمـوختـن علوم دینی ، مقدمه راهنمایی خلق است. وقتی نور علم پیدا شد ، دیگران نیز از روشنایی آن بهره‌مند می‌شوند و بدین وسیله یاری امام زمان (ع) تحقّق پیدا می‌كند .⁸

یاری امام عصر (ع) با امر به معروف و نهی از منكر:

یكی دیگر از راه‌ها و شیوه‌های یاری امام عصر (ع)، انجام دو فریضه امر به معروف و نهی از منكر است كه اگر با شرایط آن انجام شود، آثار ظاهری و باطنی را به دنبال دارد . آثار ظاهری این دو فریضه در این راستا این است كه : به وسیله امر به معروف ، تاركان كارهای نیكو، آنها را به جا می‌آورند و همچنین با نهی از منكر گناهكاران یا كلّاً گناه را ترك می‌كنند یا كمتر انجام می‌دهند .

و در این آثار ظاهری ، نوعی نصرت و یاری امام زمان(ع) نهفته است ، زیرا اینها از اموری است كه مختص به وجود مبارك امام (ع) است. پس هر كس مؤفق به انجام این امور شود، البته امام را یاری نموده است .

امّا آثار باطنی این دو فریضه این است كه: موجب نزول بركات و فیوضات الهی شده و سبب برطرف شدن بلاها و گرفتاری‌ها می‌گرد د. ⁹

یاری امام عصر (ع) با دعا در تعجیل فرج آن حضرت:

دعا برای فرج از مصادیق انتظار است . بلکه بالاتر از این، دعاکننده منتظِر ، از زمره خاصّان به شمار می آید، چنان که فرموده اند : « هر کس بر بلا شکیبا باشد و به وسیله دعا چشم انتظار فرج از سوی خدا باشد ، از خاصّان محسوب می شود .»¹⁰

دعا برای فرج در کلام معصومین (ع) ملازم و همراه با انتظار فرج ذکر می شود ، چنان که راوی گوید : در نزد امام (ع) سخن از غیبت مهدی (عج) پیش آمد، پرسیدم : شیعیان شما در آن زمان چه کنند ؟ فرمود: « علیکم بالدّعاء و انتظار الفرج ؛ بر شما باد که دعا کنید و منتظر فرج باشید .»¹¹

و نیز از این روست که حضرت مهدی(عج) در توقیع شریف خویش ، مردم را نه فقط به دعا کردن ، بلکه به زیاد دعا نمودن برای تعجیل فرج ، سفارش می فرماید و همین دعا کردن را فرج و گشایش مسلمین می شمارد: « اکثروا الدّعاء بتعجیل الفرج فانّ ذلک فَرجُکم .»¹²

یاری حجّت خدا (ع) با انتظار ظهور و فرج آن حضرت: اهمیت انتظار ظهور به حدّی است كه منتظر در زمره مجاهدان و شهدای در حضور امام (ع) به شمار می‌رود. به طوری که در روایات آمده است که : انتظار فرج، فضیلت نصرت و شهادت در راه خدا را دارد. از جمله: در « نورالابصار» از ابی حمزه نقل شده كه گفت: به امام صادق (ع) عرض كردم: «فدایت شوم، پیر و ناتوان شده و اجلم نزدیك شده و می‌ترسم پیش از وقوع امر فرج شما بمیرم .»

امام (ع) فرمود: « ای اباحمزه! هر كس كه ایمان داشته باشد و گفتار ما را تصدیق كند و منتظر فرج ما باشد، مانند كسی است كه در زیر پرچم حضرت قائم (ع) شهید شده، بلكه پاداش كسی را دارد كه در ركاب پیامبر اكرم (ص) شهید شده است».¹³ و در روایت دیگری آن حضرت فرمود: «هر كس كه در حال انتظار فرج از دنیا برود نزد حق‌تعالی از بسیاری از شهیدان بدر و احد برتر است».¹⁴

یاری آخرین حجّت خدا (ع) با یاری سیدالشهداء (ع)

دلایلی عقلی و نقلی بر این موضوع وجود دارد كه نصرت و یاری سیدالشهداء (ع) همان نصرت و یاری امام عصر (ع) است ، از جمله: نقل روایتی از امام حسین (ع) كه در كربلا به اصحاب خود فرمود : «هر كس ما را با جان خود یاری كند در درجات برتر بهشت با ما خواهد بود». جدّ بزرگوارم رسول خدا (ص) فرمود: « فرزندم چنین در كربلا در حال تنهایی و تشنگی شهید خواهد شد، هر كس او را یاری كند ، مرا و فرزندش حضرت قائم (ع) را یاری كرده است».¹⁵

به همین دلیل است كه دوستی سیدالشهداء (ع) به منزله محبت به همه اهل بیت (ع) و زیارت ایشان ،  زیارت همه و گریه بر ایشان ، گریه بر همه و ادای حقّ ایشان ، ادای حقوق همه امامان (ع) و نصرت و یاری ایشان ، نصرت و یاری همه اهل بیت (ع) است . پس هر كس در هر زمان و با هر عنوان، امر و اهداف سیدالشهداء (ع) را زنده نماید و ایشان را نصرت و یاری كند ؛ امر و اهداف حضرت قائم (ع) را زنده گردانیده و [در حقیقت] آن حضرت را یاری نموده و در زمره یاران آن جناب داخل گردیده است ، زیرا در این زمان خون خواه و صاحب مصیبت عظمای او در عالم ، كسی جز وجود مبارك حضرت صاحب العصر و الزمان (ع) نیست و روشن است كه حضور در عزای او و همراهی با صاحب سوگ ، نوعی یاری نمودن او به شمار می‌رود .¹⁶

پی نوشت ها :

1- انبیاء / 105- اعراف / 128

2- حدید / 11

3- زیارت جامعه

4- بحارالانوار / ج 26 / ص 557

5- فقیه‌ایمانی / محمّدباقر/ شیوه‌های یاری قائم آل محمد / ص 11 و 12

6- همان / صص 23 و32

7- شیوه‌های یاری و قائم آل محمد / صص 33 ـ 34

8- همان / ص 37

9- همان / ص  39- 40

10- بحارالأنوار / ج ۶۲ / ص ۶۹ / روایت ۲۳ باب ۵۰

11- مهج الدعوات / ص ۴۱۴ و بحار / ج ۹۲ / ص ۳۳۶

12- کمال الدین / ج ۲ / ص ۴۸۵

13- تفسیر برهان / ج 4 / ص 293

14- كافی / ج 1 / ص 334

15- شوشتری/ شیخ جعفر/ فوائد المشاهد

16- شیوه‌های یاری قائم آل محمّد / ص152 ـ 155