تبیان، دستیار زندگی
آنچه ویرانگر ازدواج‌ها شده این است كه خانواده‌ها برای رفع مسئولیت تكمیل شناخت و تحقیقات مهریه ی سنگین را برای محكم كاری انتخاب می‌كنند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مهریه های دردسرساز

مهریه

دیگر هیچ صندلی خالی در محضر عقد و ازدواج باقی نمانده بود. پدر و مادر عروس و داماد،‌ خاله‌ها و دایی‌های دو طرف، همه بودند. بحث عاقد به ثبت میزان مهریه رسیده بود كه پدر داماد با اعتراض مختصری، فراوانی مهریه را ملاك موفقیت زندگی ندانست و بحث‌ها ادامه داشت تا اینكه عروس خانم آینده نكته‌ای را به آقا داماد تفهیم كرد كه خروارها آوار را در خود داشت. عروس خانم با حركتی فیلسوف گونه گفته بود: "به هر میزان كه دوستم داری مهریه‌ام می‌كنی!!" جمله‌ای عجیب كه هیچ حدو مرزی در خود نداشته است  چرا كه  اگر داماد مفلوك اندكی پا عقب می‌گذاشت كه مهریه سنگین است ، جواب عروس خانم از قبل آماده بود كه لابد دوستم نداری؟! و اگر مرا نمی‌خواستی چرا آمده‌ای؟! داماد جوان اگر چه در ظاهر چاره‌ای جز رضایت نداشت اما در دو طرف اصلی ازدواج و حتی خانواده‌های آنها، سنگ لق شك و تردید نسبت به همدیگر كاشته شد. دامادی كه چاره‌ای جز رضایت صوری نداشته است و عروسی كه از همان ابتدا با بنای مهریه سنگین، شك خود را به همسر آینده مستند ساخت، شكی كه همواره در دل دو طرف باقی خواهد ماند.

ازدواج در شكل صحیح خود علاوه بر اینكه یك پیوند الهی و عاطفی است، اعتماد هم هست كه آن را نمی‌توان با هیچ موضوعی مالی تامین كرد و اگر اعتماد كه باید ریشه در تحقیقات صحیح و به دور از احساسات آنی و زودگذر داشته باشد، شكل نگیرد و همان ابتدا شك و تردید میان دو طرف و خانواده‌های عروس وداماد پدیدار گردد؛ آن دو، افكار شكست‌پذیری را هر لحظه برای خود ردیف می‌كنند و دراین میان فراوانی سقف مهریه هیچ نقشی برای افزایش مهر و عاطفه ایفا نمی‌كند. مشكلی كه در زندگانی سرد و بی‌روح و عاطفه بسیاری از زوج‌های با مهریه گزاف قابل شمارش است.

مهریه زیاد تضمینی برای موفقیت در ازدواج نیست و معمولا به دو شكل خواهد شد یا به وضیعتی می‌رسد كه دختر برای نجات جان خود مهریه را می‌بخشد و یا مهریه به اجرا گذاشته می‌شود و مرد جوان به زندان می‌افتد.

این حقیقت با آنچه درفضای غم آلود دادگاههای خانواده و طلاق خودنمایی می‌كند، همخوانی دارد كه حس بی‌اعتمادی و شك و تردید را با مهریه‌های سنگین و عدم تحقیقات درباره فرد و خانواده زوج‌های جوان متولد می‌سازد و به مرور شك‌ها به یقین تبدیل می‌شوند.

گاهی در جامعه ما مطرح می‌شود كه اگر مهریه سنگین اشكال دارد، چرا برای آن حكم شرعی صادر نمی‌كنند. در حالیكه باید اعتراف كرد افراد فراوانی دین و باورهای دینی را هم تا آنجا كه به منافع خود نزدیك بدانند می‌پذیرند و بقیه را جدی تلقی نمی‌كنند!

آیت‌الله مكارم شیرازی به این موضوع با صراحت اشاره كرد ه و مبالغ زیاد مهریه را خطرناك توصیف نمود .

وی با بیان اینكه مهریه سنگین سرچشمه دشمنی است افزود: امروز مهریه‌های سنگین به راحتی مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد و به اجرا گذاشته می‌شود و اموال و دارایی‌های فرد توقیف می‌شود و همین وضعیت باعث ایجاد دشمنی‌ها خواهد شد.

آیت‌الله مكارم شیرازی بیان نمود:

من نمی‌گویم به سراغ مهریه خیلی سبك بروید اما از مهریه سنگین بپرهیزید كه بلایی برای خانواده‌‌هاست و جوانان هنگامی كه با مهریه‌های سنگین مواجه می‌شوند از ازدواج دوری می‌كنند كه همین وضعیت موجب شده تا جوانان پسر و دختر مجرد بمانند.

این مرجع تقلید با تأكید بر اینكه مهریه‌های خیلی سنگین باطل است گفت: هنگامی كه مهریه سنگین تعیین می‌شود می‌گویند چه كسی داده و چه كسی گرفته است؟ این بدان معنی است كه چنین مهریه‌ای جدی نیست و شرعا نیز باطل است.

وی ادامه داد: گاهی افراد ارقامی برای مهریه ذكر می‌كنند كه نشانه سفاهت است و سفیه نیز حرفش اعتبار ندارد و باطل است و این مهریه تبدیل به مهرالمثل می‌شود.

البته اگر مهریه كم بدون شناخت و با هم كفو بودن دختر و پسر همراه نباشد، تفاوتی با مهریه زیاد هم نخواهد داشت. زیرا هیچ ازدواجی بدون آگاهی و شناخت قابل دوام و استحكام نخواهد بود و در این میان آنچه ویرانگر ازدواج‌ها شده این است كه خانواده‌ها برای رفع مسئولیت تكمیل شناخت و تحقیقات به اصطلاح آسانترین راه را برای محكم كاری انتخاب می‌كنند و با تصور اینكه مهریه سنگین، وزنه‌ای به پای مردان محسوب می‌شود تا آنها پایبند زندگی باشند در حالیكه اگر عشق و علاقه و اعتماد وجود نداشته باشد، در ناامیدی از ادامه زندگی، تفاوتی میان زن و مرد نخواهد بود .

تعیین مهریه‌های سنگین و عدم توان پرداخت از سوی زوج یكی از مواردی است كه باعث ورود زندانیان جرایم غیرعمد به زندان‌ها شده و در این رابطه باید با فرهنگ سازی و ارائه آموزش‌های لازم به جوانان از تعیین مهریه‌های سنگین و نامتعارف جلوگیری كرد.

آقای محمدصادق اكبری، دبیر ستاد ملی ازدواج جوانان هم شناخت را قوی‌ترین مؤلفه ازدواج موفق معرفی می‌كند و می‌افزاید: اگرچه عوامل متعددی در دوام و بقای ازدواج موفق اثرگذار است، اما شناخت قبل از ازدواج دختران و پسران از همدیگر و خانواده‌های هم و اتخاذ تصمیم براساس آگاهی اثرگذارتر است و صرفا مهریه سنگین را نباید رمز بقاء ازدواج تلقی كرد.

هر میزان كه شناخت افزایش پیدا كند، تاكید بر اینكه خانواده‌ها و افراد از عوامل دیگری برای پایداری ازدواج استفاده كنند، كاهش خواهد یافت.

زیرساخت‌های ازدواج صرفا برعهده دختر و پسر نیست، هم خانواده‌ها و هم دولت در ایجاد این زیرساخت‌ها نقش دارند. آن بخشی كه اكنون موجب نگرانی است و می‌گوئیم زیبنده جمهوری اسلامی نیست، آمارهای ازدواج‌های ناپایدار است كه یكی از عوامل مهم آن سختی‌های اقتصادی است كه خانواده‌ها و دولت باید نقش خود را برای كمك به جوانان ایفا كنند. دادن آگاهی‌ها به زوج‌های جوان كمك اقتصادی به آنها، راههایی كه بتوانند مهارت‌های زندگی را بیاموزند، فراهم‌كردن زمینه‌هایی كه وظایف همدیگر را بشناسند و...

هر میزان كه شناخت افزایش پیدا كند، تاكید بر اینكه خانواده‌ها و افراد از عوامل دیگری برای پایداری ازدواج استفاده كنند، كاهش خواهد یافت.

طلاق

مهریه زیاد تضمینی برای موفقیت در ازدواج نیست و معمولا به دو شكل خواهد شد یا به وضیعتی می‌رسد كه دختر برای نجات جان خود مهریه را می‌بخشد و یا مهریه به اجرا گذاشته می‌شود و مرد جوان به زندان می‌افتد.

دبیر ستاد ملی ازدواج جوانان البته برخی از تعهدات متعارف را هم حق خانواده‌ها می‌داند و می‌افزاید: خانواده‌ها هم می‌بایست نسبت به همدیگر "كفو" باشند زیرا برخی از مهریه‌های سنگین ممكن است برای خانوادهایی عادی باشد اما خانواده‌ای كه در موقعیت‌های اجتماعی و اقتصادی در یك سطح نباشند، حتی اگر جوانان دارای مشكلاتی برای تفاهم نباشند، خانواده‌ها برای آنها مشكلات درست می‌كنند كه در نهایت هم زندگی برای زوج‌ها سخت خواهد شد.

دبیر ستاد ملی ازدواج جوانان ادامه می‌دهد: مهریه‌های سنگین قطعا یكی از عوامل بالارفتن هزینه‌های ازدواج و بالارفتن سن ازدواج و حتی مجردماندن جوان‌ها شده است. آماری برای سال هشتادو هشت در كشور داریم كه مهمترین عوامل در افزایش سن ازدواج جوانان را سه عامل مطرح كرده : رشد تجمل‌گرایی، سخت‌گیری و وسواس جوانان در انتخاب همسر و عامل سوم عدم بلوغ فكری جوانان برای انجام زندگی مشترك.

این نكته باید از طرف گروههای مرجع تحقیق و بررسی شود كه چرا دختران جوان مهریه‌های سنگین را تضمینی برای آرامش خود و خانواده می‌دانند در حالیكه معتقدیم اگر روی انتخاب دقت كنند و شناخت كافی از زوج داشته باشند و سرعت پاسخ مثبت به طرف به جای تحقیق و شناخت متعارف بدهد، چنین مشكلاتی برای آنها به وجود نخواهد آمد..

بسیار عجیب است كه دختری، پسری را در خیابان می‌بیند كه با یكبار یا دو بار مراجعه به منزل دخترخانم موافقت می‌گیرد كه ممكن است این عدم شناخت كافی، اجازه ندهد ازدواج پایدار باشد حتی اگر برای تضمین عدم شناخت خود مهریه‌های سنگین قرار دهند.

به هر حال نكته انحرافی موجود در مهریه‌های سنگین، این است كه خانواده‌هایی  فكر می‌كنند با زنجیر مهریه فراوان می‌توانند پای مرد جوان را در كانون خانواده خود مستحكم كنند در حالیكه بالارفتن پی‌درپی اعداد و ارقام و قراردادن تضمین اقتصادی برای تداوم زندگی تاكنون راه به جایی نبرده است. بلكه لازم است به جای چنین غل و زنجیرهای مادی، شناخت و به دنبال آن اعتماد و پس از آن آرامش را محور فعالیت‌های خود برای شروع ازدواج قرار دهند بسیار مهم است به همین دلیل ازدواج اگر آگاهانه باشد حواشی بسیاری از مشكلات كه خواهد شد.

به هر حال تجربه فراوان نشان داده است صرفا امكانات مادی نمی‌تواند بر مشكلات جوانان قبل و بعد از ازدواج فائق آید زیرا موانعی نظیر مهریه‌های سنگین، چشم و‌همچشمی، تجملات، توقعات فراوان و... هیچ دامنه محدودی ندارند و همواره می‌توانند خود را از سطح زندگی، قدرت و توانایی و حتی تحمل افراد هم فراتر ببرند و آنقدر سنگینی را افزایش دهند تا ریسمان عشق و محبت و در نهایت كانون خانواده از هم گسسته شود.

مقالات مرتبط:

اندرمصائب مقدمات عروسی

وقتی ازدواج ویرانگراست


نویسنده:مجیدزندی

تنظیم:حدیثه نصری مقدم

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.