مجلس در ایران چگونه پا گرفت

شما منتخبین مجلس که از پشتیبانی جدی ملت عزیز برخوردارید باید با کمال قدرت در مقابل قدرت های شیطانی بایستید و از هیچ قدرتی غیر از قدرت خداوند نهراسید، و جز به مصالح کشور به چیز دیگری فکر نکنید...هیچ یک از نهادهای جمهوری اسلامی خصوصا مجلس و رئیس جمهوری و دولت برای هم کارشکنی نکنند و خود را به طور جدی در خدمت اسلام و کشور درآورند تا خداوند متعال آنها را پشتیبانی فرماید...و از منازعه و تفرقه اجتناب کنید و ندای آسمانی واعتصمو بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا را در نظر داشته باشید و اطاعت کنید. (منتخبی از پیام امام در افتتاح اولین دوره مجلس شورای اسلامی)

مظالم شاه و درباریان و وابستگی شاهان قاجار به بیگانگان و دولت های خارجی؛ و به تاراج رفتن ثروت های کشور خصوصاٌ در دوران سلطنت مظفرالدین شاه باعث گردید تمامی اقشار جامعه اعم از علما، مردم و روشنفکران خواستار حکومت مشروطه و تشکیل مجلس در کشور گردند. حقیقت آنکه مظفرالدین شاه نیز با همه بیکارگی و درماندگی، خود از ته دل آرزومند استقرار مشروطه بود. سرانجام چنان شد تا با انقلاب مشروطیت در تهران و دیگر شهرها، مظفرالدین شاه تسلیم انقلابیون گردید و فرمان تشکیل مجلس شورای ملی را صادر کرد.ابتدا گروه مشورتی، نظامنامه ی مجلس و شیوه انتخابات را نوشتند که به موجب آن مردم به 6 گروه یا طبقه تقسیم شدند و قرار بر این شد تا هر کدام از این طبقات، به ترتیب شاهزادگان 4 نماینده، علماء و طلاب 4 نماینده، بازرگانان 10 نماینده، زمین داران و کشاورزان 10 و پیشه وران 32 نماینده در مجلس داشته باشند. انتخابات مجلس اول روز چهاردهم مهر ماه 1285هجری شمسی پایان یافت.نخستین نشست نمایندگان در کاخ گلستان با نطق شاه بیمار گشایش یافت.تمام وزیران، سفرا، کنسول ها و نمایندگان سیاسی کشورهای بیگانه با لباس رسمی در این مراسم حضور داشتند.مقرّ دائمی مجلس به دستور شاه در کاخ بهارستان در کنار مسجد سپهسالار تعیین شد. جالب توجه است که چون در کاخ بهارستان صندلی وجود نداشت نمایندگان روی زمین می نشستند.

مجلس اول، با اینکه یکی از بهترین مجالس قانونگذاری ایران بود ولی به خاطر مخالفت های محمد علیشاه و ایجاد سستی در عناصر مشروطه گلوله باران و سرانجام تعطیل شد. مجلس دوم، یک سال پس از بسته شدن مجلس اول شروع به کار نمود. در واقع مجلس دوم تا هفتم؛ میدان مبارزه پارلمانى و سیاسى مدرس و همرزمانش بود که توانستند بسیاری از نقشه های استعمار را کشف و نقش بر آب کنند. پس از آن در دوران سلطنت پهلوی ها مجلس شورای ملی و سایر نهادهای مربوط به دخالت و شرکت مردم ‏در امور اجتماعی و سیاسی کشور " که در قانون اساسی مشروطه پیش بینی شده بود" به صورت ‏ابزاری نمایشی از سیاست تجددطلبی توخالی دولت خودکامه درآمد. و سرانجام تبدیل به یک مجلس فرمایشی و مکانی برای نمایش خیمه شب بازی با عروسک های دست آموز دربار پهلوی شد. با این حال در مقاطع مختلف بودند مهره هایی که در خنثی نمودن برخی از توطئه های استبداد و استعمارگران به موفقیت دست یافتند.

پس از انقلاب مجلس شورای ملی به مجلس شورای اسلامی تغییر نام داد. اولین دوره مجلس شورای اسلامی در هفتم خرداد 1359 هجری شمسی با پیام رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خمینی (ره) شروع بکار نمود.بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران مجلس شورای اسلامی محلی است برای تدوین نظام ارزشی مورد قبول جمهوری اسلامی ایران و تهیه و تصویب قوانین اسلامی برای کلیه ی نیازهای جامعه در زمینه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی،تبلیغی، نظامی، اخلاقی و قضایی. تجربه گرانبهای موفقیت اندیشه مدرس و تجربه گرانبهاتر پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی؛ ملت و مجلس ایران را بر آن داشت تا با استفاده از همین تجربه ها و همین درسهای ارزشمند بتواند در برابر قدرتهای شیطانی بایستد.

مجلس شورای اسلامی در تاریخ 23 تیر ماه 1372 هجری شمسی با تصویب ماده واحده ای روز 10 آذر ماه، سالروز شهادت مجتهد مجاهد و سیاستمدار متعهد آیت الله سید حسن مدرس را بعنوان روز مجلس نامگذاری کرد.باید بدانیم که مملکت اصل و بنایش ملت است. و مجلس مکانی است که این ملت در آن جمع شده اند.عظمت هر ملت همان عظمت مجلس و عظمت مجلس همان عظمت ملت است.مجلس و نمایندگان آن باید همواره به یاد داشته باشند تا با صرفنظر از تعلقات حزبی در راستای منافع ملی و مصالح وطنی کشور خود حرکت نمایند.

منبع: سایت سفارت ایران در پاریس