یَتا شهر هزار مسجد (2)

راهنمای سفر به بزرگ ترین شهر خشتی جهان (قسمت دوم)

قسمت اول  مطلب را اینجا بخوانید.

موزه سکه

موزه سکه و مردم شناسی حیدرزاده یا همان خانه عرب زاده که از بناهای قدیمی دوره قاجاریه است، اگر چه به خانه های دیگر محله فهادان شباهت دارد، گچبری ها و نقش های اسلیمی و تزئینات چوبی و کرباس آن را تبدیل به موزه ای زیبا کرده، علاوه بر این تماشای قدیمی ترین قفل ها، زینت آلات نقره، تسبیح، زنجیر، انگشتر، ترازو، قپان، منقل و سماور و قباله معاملات ملکی و نامه های مختلف را در این موزه از دست ندهید. این موزه از ساعت نه صبح تا نه شب- به جز ساعات دو تا چهار بعدازظهر – برای بازدید عموم باز است و قیمت بلیت ورود آن 500 تومان است.

زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه

این ساختمان مشهور به زندان اسکندر است و حدود هشت قرن قدمت دارد. گنبد بلند و خشتی این بنا دارای تزئینات و آرایش گچبری است که با نقاشی با ابرنگ طلایی و لاجوردی زیباتر شده. بانی این بنا شرف الدین علی رضی است. گفته می شود اسکندر این زندان را پس از ورود به ایران در یزد قدیم همچون قلعه ای برای زندانیان و بازماندگان دولتی ساخته است. احتمال زیادی وجود دارد که زندان اسکندر بقایای یکی از خانه های خاندان رضی و گنبد باقیمانده بقعه قبور آنها باشد. هزینه بلیت ورودی این بنا و گشت و گذار در آن و بازدید از زیرزمینش 200 تومان است. زمانی که به تماشای زندان اسکندر رفتید، حتما به کارگاه های پارچه باقی ای که در کنار ساختمان زندان قرار دارد، سری بزنید و پارچه دستباف و سفره های سنتی سوغات بیاورید.

خانه لاری ها

خانه لاری ها یکی از خانه های اعیانی کل ایران است که شاید تنها در محله فهادان بشود سراغش را گرفت. مالک این خانه حاج ابراهیم لاری بوده که در دوره قاجار همراه با اهل اندرونی در این خانه زندگی می کرده است. اتاق های دورتادور حیاط در چهار فصل سال محل سکونت اعضای خانواده بوده که بنا به زاویه تابش نور خورشید و دمای اتاق ها به موقع خود مورد استفاده قرار می گرفتند. شاید دلیل مشهور شدن این خانه علاوه بر درختان درهم تنیده انگور و اتاق آینه اش، اتاق نقاشی آن باشد که روی دیوارها و سقفش تصاویر زیبایی از زنان اروپایی کشیده شده. در وسط حوض خانه تخت بزرگ چوبی ای قرار دارد که بعدازظهرهای تابستان به دلیل خنکی اش محل نشستن صاحبخانه و مهمانانش بوده است.

باغ دولت آباد

اگر تا به حال همه آنچه در یزد دیده اید اشیای عتیقه و خانه های قدیمی بود، در باغ دولت آباد علاوه بر اینها فرصت دارید که از طبیعت سبزی لذت ببرید که کمتر رنگ آن را در دیگر نقاط شهر دیده اید باغ دولت آباد در فاصله دورتری از مکان های دیدنی قرار دارد که آنها را پشت سر گذاشتیم و بهتر است اگر خودرو در اختیار ندارید، برای رسیدن به آنجا تاکسی سوار شوید. جالب ترین بنای مجموعه را عمارت هشتی و بادگیر تشکیل می دهد که نمونه کاملی از تلفیق جریان آب وهوا برای خنک کردن طبیعی خانه های کویری است. بادگیر باغ دولت آباد با 33 متر بلندی از سطح زمین شاهکار مهندسی و بلندترین بادگیر جهان است. در باغ دولت آباد می توانید به سمت چپ و پشت درختان انگور باغ بروید و روی تخت و نیمکت های چوبی آن طعم فالوده یزدی و بستنی سنتی را هم تجربه کنید.

آتشکده باستانی

آتشکده های یزد بهترین جا برای دیدن یادگارهای دین زرتشت هستند، آتشکده مارکار آتشی با قدمت دوران ساسانی را در دل خود دارد. آتش در محفظه ای بلندتر از سطح زمین در اتاقی نسبتاً وسیع و دور از تابش خورشید قرار گرفته و اتاق هایی برای مراسم نیایش دور آن طراحی شده است. مارکار هر روز به جز روزهایی که برای انجام مراسم مذهبی تعطیل می شود، برای بازدید عموم باز است. حواستان باشد که به دربسته نخورید. زمانی که برای بازدید به محل آتشکده رفتید،بهتر است در حد امکان از پوشیدن لباس های تیره خودداری کنید و تا می توانید به ویترین ها، عکس ها و اشیا دست نزنید ساعت بزرگ مارکار یا میدان ساعت یزد هم در نزدیک این آتشکده قرار دارد.

دخمه زرتشتیان

دخمه زرتشتیان آخرین محل تاریخی ای است که شما در بازدید از یزد و در مسیر پیشنهاد ما به آنجا می رسید. دخمه، جایگاه قرار دادن اجساد در گذشتگان زرتشتیان است که در جنوب شهر یزد و بربلندی های صفائیه قرار دارد. در آیین زرتشت مردگان زیر خاک دفن نمی شده  اند و در این جایگاه های سنگی قرار می گرفته اند تا اجساد خاک را نیالایند.

روز دوم: طبیعت گردی

می توانید روز دوم به سمت باغ های سرسبز انار و بادام تفت و روستای ییلاقی «ده بالا» در دامنه کوهی که مثل شیر میلیون ها سال است که نشسته و به کویر چشم دوخته بروید. مهریز با کوه ریگ، ابرکوه با سرو باستانی و اردکان هم با مجموعه زیارتگاه «پیردختر» - در راه برگشت به اصفهان – انتظار شما را می کشند!

ده بالا و دره گاهان: در 45 کیلومتری شهر یزد و در محدوده شهر تفت، روستایی کوچک و ییلاقی هست به نام ده بالا که طرفدار زیادی هم دارد چن هوای خنکی دارد و سرسبز و با صفاست. نکته اینکه ده بالا با دمای 10 تا 20 درجه خنک تر از شهر یزد، غافلگیرتان خواهد کرد. این ایام سال هم فرصت دارید که خودتان را به منطقه دره گاهان برسانید و در دل کویر، یک آبشار فصلی را که ناشی از آب شدن برف های شیر کوه و قله طرزجان است ببینید. وجود سنگ های مساعد برای صخره نوردی در کنار این آبشار، اینجا را محبوب کوه نوردها کرده.

کوه ریگ: منطقه ای است در محله بغدادآباد مهریز که طی سالیان طولانی و چند صد سال پیش بر اثر ورزش باد و جمع شدن توده عظیمی از شن کنار یک کوه به وجود آمده.

سرو ابرکوه: این سرو نخستین اثری است که در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسیده و عمرش 4 هزار سال یا بیشتر تخمین زده می شود. زیارتگاه پیر سبز در 52 کیلومتری شمال شرقی یزد در نزدیک شریف آباد (اردکان) در دامنه کوهی، در یک سراشیبی تند و در دره عمیقی در بخش «خرانق اردکان» قرار دارد. گفته می شود نام «چک چک» یا به گویش زرتشتیان یزد «چک چکو» از صدای قطره ای آبی گرفته شده که از صخره ای می چکند.

براساس باورهای مردم، این مکان مقدس جایگاه پنهان شدن «حیات بانو یا نیک بانو» یکی از شاه دخت های ساسانی است که هنگام حمله به این مکان گریخته و پناه گرفته بود و بعدها چوپانی او را در خواب می بیند و نیک بانو به او می فرماید تا بنای پیر سبز را بنیان گذارد. در این نیایشگاه درخت کهنسالی بوجود دارد که به باور زرتشتیان، این درخت عصای نیک بانو، دختر یزدگرد – آخرین پادشاه ساسانی – است که پس از فرو رفتن در زمین به درخت بزرگی تبدیل شده است.

نیایشگاه پیر سبز امکانات رفاهی ای مانند برق، آب آشامیدنی و تعدادی اتاق دارد که برای استراحت ساخته شده اند و به آنها «خیله» می گویند. در داخل یکی از اتاق ها هم چاهی به عمق بیش از 50 متر وجود دارد که زرتشتیان به نیت برآورده شدن حاجتشان، نخی را بر دور طناب این چاه گره می زنند.

گروه گردشگری تبیان- الهام مرادی

منبع: سرزمین من - شماره 47