کتاب جدید؛ کلام جدید

كلام جدید، نوشته دكتر حسن یوسفیان، توسط سازمان مطالعه و تدوین كتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) انتشار یافت.

این كتاب درسنامه‌ای پژوهش‌محور در موضوع كلام جدید (فلسفه دین) است.

آنچه در میان مسلمانان، دست كم از قرن دوم هجری، به «علم كلام» شهرت یافته، دانشی است كه به تبیین و اثبات عقاید اسلامی و دفاع از آنها می‌پردازد. این علم – به دلیل آنكه مبانی عقیدتی و «اصول دین» (و در رأس آنها، مسئله توحید و صفات خداوند) را بررسی می‌كند – به نامهای دیگری چون «فقه اكبر» (در برابر فقه اصغر كه بیان تكالیف عملی و «فروع دین» را بر عهده دارد)، «علم توحید و صفات» و «علم اصول دین» نیز خوانده شده است.

در عصر حاضر گاهی وصف «جدید» را نیز به «كلام» می‌افزایند و از تعبیر «كلام جدید» استفاده می‌كنند، چرا كه در آن برخی از چالشهایی را كه دین در دنیای جدید ( همچون مسئله شر، عقل و وحی، تجربه دینی) با آنها روبه‌روست، بررسی می‌كند.

- بومی سازی مباحث:

هدف از نگارش این كتاب، صرفاً پدید آوردن متنی آموزشی در موضوع یاد شده نبوده است؛ یكی از اهداف اصلی نویسنده آن بوده كه در پژوهشهایی كه در این موضوع انجام می‌گیرد، سهیم می‌شود و به ویژه در بومی‌سازی مباحثی كه رنگ و بوی غرب دارند، بكوشد.

- جامعیت و اختصار

فصلهای مختلف این نوشتار، در عین رعایت اختصار، از جامعیتی نسبی برخوردارند؛ به‌گونه‌ای كه گاه در ذیل یك موضوع نكاتی می‌توان یافت كه در آثار مستقلی كه به همان موضوع پرداخته‌اند، به چشم نمی‌خورد. جمع میان این دو ویژگی (اختصار و جامعیت) ممكن است مطالعة این اثر را برای برخی از دانشجویان ( به‌ویژه آنان كه «درس‌نامه آموزشی» را با «خودآموز درسی» برابر می‌انگارند) دشوار سازد. حتی در مباحث فرعی و حاشیه‌ای نیز غالباً بنای ما بر «جامعیت در تحقیق» و «گزیده‌گویی در نگارش» بوده است؛ گاه مطالب یك كادر یا پاورقی كوتاه محصول چند‌ساعت پژوهش همراه با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای رایانه‌ای است.

- منابع دست اول

تا آنجا كه ممكن است، تلاش شده خواننده به منابع دست اول ارجاع داده شود. همچنین، برای رعایت حال خوانندگان، گاه در كنار استفاده از منبعی به زبان اصلی، به ترجمة فارسی آن نیز ارجاع داده شده است.

- جلب مشارکت خواننده

4. مطالبی كه در كادرها آمده‌اند، غالباً به‌منظور جلب مشاركت دانشجویان و فعال‌سازی آنان طراحی شده‌اند. این كادرها گاه به نكته‌‌ای تكمیلی (و احیاناً استطرادی) اشاره می‌كنند، و گاه به مطالب متن، عمق بیشتری می‌بخشند.

كتاب حاضر مشتمل بر دوازده فصل است كه به ترتیب عبارت‌اند از: دین و مطالعات دینی؛ خاستگاه دین؛ اثبات وجود خدا؛ صفات خداوند؛ جایگاه شرور در نظام آفرینش؛ نیاز به دین؛ زبان دینی؛ عقل و وحی؛ تجربه دینی؛ كثرت گرایی دینی؛ دین در عرصه جامعه؛ دین و اخلاق.

این کتاب با همكاری مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) تدوین شده و با مبلغ 52000 ریال در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

تهیه و تنظیم: گروه کتاب تبیان - محمد بیگدلی