مرگ را با تو سخنی نیست

کتاب "مرگ را با تو سخنی نیست" که ترجمه‌ بیش از شصت شعر از سروده‌های اریش فرید را شامل می‌شود، به چاپ دوم رسید.

به گزارش ایلنا، «اریش فرید» از شاعران سرشناس و صاحب‌سبک معاصر در کشورهای آلمانی‌زبان به شمار می‌آید که در ایران نیز با ترجمه‌هایی که از شعرهای او منتشر شده، شهرت یافته است.

او در سال 1921 میلادی در شهر وین و در خانواده‌ای یهودی متولد شد. بعداز اشغال اتریش توسط ارتش آلمان نازی و قتل پدر و مادربزرگش، به‌ انگلستان پناهنده شد. فرید بعد از جنگ به آلمان بازگشت و با شرکت فعال درجریان جنبش دانشجویی سال‌های 1968 تا 1970 میلادی به‌ محبوبیت بسیاری به‌خصوص در میان دانشجویان دست یافت‌. برخی از منتقدان بهترین شعرهای او را محصول این دوران از زندگی او می‌‌دانند.

کتاب "مرگ را با تو سخنی نیست" گزیده‌ شعرهای "اریش فرید" با ترجمه خسرو ناقد که ازجمله آثار اوست که چندی پیش منتشر و با اقبال دوستداران شعر روبرو شد.

این مجموعه که ترجمه‌ بیش از شصت شعر از سروده‌های این شاعر را شامل می‌شود، اکنون با طرح جدید روی جلد به چاپ دوم رسیده است. این اثر با پیشگفتار و مقاله‌ای بلند در شرح زندگی و زمانه و شعرهای اریش فرید به قلم ناقد آغاز می‌شود و با پی‌گفتاری پیرامون سبک و زبان شعر او به پایان می‌رسد.

آن‌چه بیش از همه سبب شهرت فرید گشت، «شعرهای سیاسی» او بود که در قالبی تازه و سبکی جدید سروده شده‏اند. اما وجه تمایز شعرهای فرید با دیگر شعرهای سیاسی در آن است که او نه هیچ‌گاه خشونت را تبلیغ می‌کند و نه مرگ و کشتار را، بلکه کوشیده است تا چهره زشت و غیر‌انسانی خشونت و خشونت‏ گرایان را با نازک‏ بینی خاص خود نشان دهد.

خسرو ناقد معتقد است که اریش فرید با زبان عشق و امید به‏ زندگی به‏ رویارویی با خشونت و بی‌عدالتی می‌رود. برای مثال آنجا که می‌خواهد وحشت جنگ و کشتار در ویتنام را برای خوانندگان شعرهایش که اغلب اروپایی‌اند بازگو کند، فریاد نمی‌زند و شعار نمی‌دهد، بلکه به‏ خانه آنان می‌رود و ابتدا تصویری آرام و بی ‏دغدغه از زندگی روزمره آنان ترسیم می‌کند و از دلیستگی‌هایشان می‌گوید و از دل‌نگرانی‌هایشان. سپس با اشاره‏ای، کنایه‌ای، یادی و با جمله ‏ای کوتاه تشویش و ناآرامی به ‏دل‌ها می‌افکند و خواننده را به ‏تأمل و اندیشه وامی‌دارد.

ناقد در پیشگفتار کتاب می‌نویسد: "اریش فرید نه تنها سیاست و دخالت آمریکا در جنگ کره، گواتمالا و ویتنام را به شدت مورد انتقاد قرار می‌دهد، بلکه دخالت نظامی نیروهای ارتش سرخ و سرکوب جنبش‏های آزادی‌خواهانه مردم مجارستان، آلمان شرقی و چکسلواکی را نیز محکوم می‌دانست.

از سویی جنگ کانال سوئز در سال 1956 و همکاری نیروهای فرانسوی - انگلیسی با اسرائیل را علیه مصر محکوم می‌کرد و از سوی دیگر بنای دیوار برلین را فاجعه انسانی بزرگی می‌دانست. فرید یهودی بود، ولی سیاست‌های دولت اسرائیل در قبال فلسطینی‏ها را مردود می‌شمرد و در جریان جنگ شش روزه در سال 1967، در شعری به‏عنوان «بشنو اسرائیل!» به‏طور ضمنی سیاست اسرائیل را با ایذاء و اذیت یهودیان در دوران فاشیسم مقایسه کرد.»

در شعرهای فرید، اعتراض و شورش علیه قدرت در اشکال گوناگونش، در ساختاری منسجم و شاعرانه، چون عنصری درونی شده، ذهنیت شاعری را بیان می‌کند. او در سال‌های پایانی عمر شعرهای عاشقانه‌ی زیبایی سرود و موفق شد جایزه ادبی "گئورگ بوشنر" را از آن خود کند. اریش فرید تا لحظات آخر زندگی خود به‌ فعالیت ادبی اشتغال داشت و در اواخر ماه نوامبر سال 1988 میلادی هنگام شعرخوانی در آلمان درگذشت و در گورستان لندن به خاک سپرده شد.

تهیه و تنظیم: گروه کتاب تبیان - محمد بیگدلی