Fıtra Zekâtı (Fıtre Sadakası)-1

İmâm Cafer Sâdık (a.s) buyurmuşlardır ki;

Fıtra zekâtı (halk diliyle; fitre sadakası), Ehl-i Beyt yoluna göre Ramazan orucunun Allâh katında kâmilen kabul edilmesinin şartı olup, müminlerin bu mübârek ayın sonunda yardımlaşmalarının bir tezâhürüdür.

Bu ayın son gününün orucunu tutan bir Müslüman’ın; “arefe günü” tabîr edilen günün -yani; Ramazan bayramı akşamı- akşamı güneş batmadan önce belli şartları taşıdığı taktirde fıtra zekâtını vermesi üzerine farz olur.

Fıtra zekatı, şu şartları üzerinde taşıyan kimselere farzdır:

1. Aklı başında olmak. (Deli, baygın olmamak.)

2. Bulûğ çağında olmak.

3. Hür olmak.

4. Fakîr olmamak.

Fakir; Kendisinin ve âilesinin yıllık masraflarını karşılayacak miktarda ne malı, ne de bir kazancı olmayan kimsedir.

Belirtilen şartlara hali uygun düşen kimse, Ramazan bayramı gününün akşamından (güneş batımı) itibâren, bayram namazı kılınıncaya kadar ki zaman içerisinde fıtrasını vermelidir. Bununla birlikte, unutma, uygun kimseyi bulamama ve benzeri özel durumlarda ise, fıtra, bayramın birinci günü öğle namazı vaktine kadar da kalsa verilebilir. Allâh rızâsı ümit edilerek fıtranın hak sahiplerine verilmesi tavsiye edilmiştir.

FITRA KİMLERE VERİLMELİDİR?

Fıtra zekâtı (sadakası) zekat bahsinde belirtilen sekiz gurup kimseden birine verilebilir.

Kendilerine fıtra verilecek olan kimselerin; dînine bağlı, ahlâkı düzgün, büyük günahlardan kaçınan, kazancını, malını harâma harcamayan kimselerden olması tercîh edilmelidir.

Yine; Fıtranın en yakın akrabalardan, komşulardan, ilim ehli insanlardan başlayarak verilmeye çalışılması İslam öğretisinin bir gereğidir.

FITRA NELERDEN VERİLİR?

Şartları tutan bir kimse; kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kimseler (ki bunlar, arefe günü güneş batışından önce evine gelen ve misâfiri olan kimseler dahi olsalar) için bir sa’ (yaklaşık üç kg.dır.) buğday, arpa, hurma, kuru üzüm, pirinç, mısır ve benzerinden müstehak olana verir. Veya bunların tutarını hesap ederek parasını verir.

Bakmakla yükümlü olunan kimselerin, Müslüman, kâfir, hür, köle, çocuk, büyük, misâfir veya ev halkından biri olması fark etmez.

Evet... Fıtra verecek olan bir mümin, her şeyden önce Rabbinin rızâsını gözetmeli, bu görevi yerine getirdiğinde kendisinde bir gurur ve kibir oluşmamalı, insanları minnet altında bırakmamalıdır. Bilmelidir ki, fıtra vermek, kendisinin bir görevi ve bazılarının da kendi malı üzerindeki haklarının hak sahibine tevdiidir. Öyleyse, insan bir hakkı, hak sâhibine vermiş olmakla, gururlanacak bir iş yapmış olmadığı gibi, üzerine düşeni îfâ etmiş olur.

[1] Men lâ yahduruhul fakîh: c: 2 sh: 119, Tehzîb: c: 1 sh: 181, 379, İstibsâr: c: 1 sh: 343, Vesâilüş Şîa: c: 6 sh: 221

Zekat Fitreye Mustahak Olan Sekiz Sınıf

ZEKÂTIN VERİLECEĞİ YERLER