قدرت نرم در دنیای امروز

گروه کتاب تبیان: "ژوزف نای"، یكی از نظریه پردازان بزرگ دكترین قدرت نرم، قدرت را بر دو نوع "قدرت سخت" و "قدرت نرم" تقسیم کرده است. اما از حدود یک دهه قبل تا به امروز در ایران، قدرت را به سه دسته تقسیم می‌كنند. "قدرت سخت"، "قدرت نیمه سخت" و "قدرت نرم".

به طور کلی نظریه پردازان سیاسی این سه نوع از قدرت را به شیوه ی زیر تعریف و تفسیر کرده اند:

1- قدرت سخت:

این نوع از قدرت ناظر بر قدرت و توان نظامی است و موضوعی به نام "خشونت" اصلی ترین عنصر آن شناخته می شود. قدرت سخت "اجبارآمیز" بوده و زمانی به کار می رود که کشوری بخواهد سرزمین دیگری را به تصرف درآورد.

2- قدرت نیمه سخت:

در این مدل، "تشویق" در کنار "تنبیه" به کار گرفته می شود. حوزه ی فعالیت این نوع از قدرت بسار عام بوده و بخش های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... را شامل می شود. در کشورهایی که با استفاده از اعضای آن دولتی دست نشانده روی کار می آید از قدرت استفاده می شود.

3- قدرت نرم:

مدل آخر این تقسیم بندی ناظر بر ابعاد فرهنگی، روانی و اطلاعاتی است. در این نوع از قدرت که رهبر انقلاب از آن با عنوان "استعمار نو" تعبیر کرده اند، به جای تصرف و تسلط سرزمین‌ها و یا دولت‌‌ها، "ذهن ها" و "قلب ها" به تصرف درمی‌آید و به این ترتیب اذهان جامعه در مسایل مختلف "اقناع" می شوند. واضح است که برای رسیده به این هدف از ابزارهایی همچون رسانه های فرهنگی و اطلاعاتی بیشترین استفاده صورت می گیرد.

مهم ترین نکته در قدرت نرم این است که برخلاف دو مورد اول افراد جامعه بدون آن که بدانند تحت تاثیر قرار گرفته و به مرور زمان تبدیل به عنصری می شوند که به طور کامل در خدمت بیگانه قرار می گیرند. پس واضح است که قدرت نرم یکی از مهم ترین روش های سلطه در عصر حاضر است که توسط کشورهای مختلف به کار گرفته می شود.

به تازگی کتابی تحت عنوان "قدرت نرم و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران" به وسیله ی دکتر حسین پور احمدی منتشر شده است که در آن قدرت نرم و کاربرد آن در سیاست خارجی، تاثیرات آن را در بستر تحولات نظام اقتصاد سیاسی جهان تشریح شده است.

نویسنده در این کتاب با بررسی وضعیت و شرایط ارتباط جوامع در دنیای معاصر، به تاثیر قدرت نرم رسانه‌ها و ضرورت توجه به آنها می پردازد و معتقد است كه هر کشوری که نتواند از منابع قدرت نرم در پیشبرد اهداف و منافع خود بهره‌برداری کند، به طور یقین هزینه‌های سنگین به کارگیری قدرت سخت به همراه عدم موفقیت کامل در نیل به اهداف این به کارگیری را متحمل خواهد شد.

این کتاب که چاپ اول خود را تجربه می کند در 664 صفحه و با قیمت 120000 ریال وارد بازار نشر شده است.

منبع مورد استفاده: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

تهیه و تنظیم: گروه کتاب تبیان - امیر مقیمی