عدل الهی از دیدگاه امام خمینی

کتاب "عدل الهی از دیدگاه امام خمینی(ره)" به چاپ پنجم رسید.

به گزارش تبیان، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، کتاب عدل الهی از دیدگاه امام خمینی(ره) جزء مجموعه تبیان و دفتر هفدهم آن است. این کتاب دارای دو بخش است. بخش نخست، مباحث کلامی پیرامون عدل است  و بخش دوم شبهات پیرامون عدل الهی را بیان می کند.

هر کدام از این دو بخش به شش فصل تقسیم می شود.

فصل های بخش نخست شامل این مباحث می شود:

فصل اول: عدل در ادیان الهی.

فصل دوم: جبر و تفویض.

فصل سوم: امر بین الامرین.

فصل چهارم: قضا و قدر.

فصل پنجم: سعادت و شقاوت.

فصل ششم: غایت و حکمت در فعل خداوند.

فصل های بخش دوم نیز شامل این مباحث می شود:

فصل اول: وجود شرور و نواقص و بلایا در جهان.

فصل دوم: خلق مرگ در کنار حیات.

فصل سوم: تناسب ثواب و عقاب الهی با اعمال بندگان.

فصل چهارم: شفاعت و عدالت.

فصل پنجم: توبه.

فصل ششم: حب و بغض اهل بیت.

بحث عدل و مباحث پیوسته به آن از اهمیت و جایگاه والایی در معارف الهی برخوردار بوده و بیان کننده رابطه حق با جهان و انسان است.

در دیدگاه امام راحل برقراری عدالت اجتماعی (قسط) از مهمترین وظایف انبیای الهی است که از طریق اجرای احکام و تشکیل حکومت به وسیله پیامبر یا پیروانش اعمال می گردد. اما اقامه عدل در جامعه بشری که سیره مستمره انبیا بوده، مقدمه و وسیله رسیدن به مرتبه والاتر عدل، یعنی استقرار عدالت در سراسر وجود انسان است. ایجاد عدالت در وجود انسان، یعنی ساختن انسانی که عقل و نفس و ظاهر و باطن و عقاید و اخلاقش بر صراط مستقیم و حد اعتدال باشد، و این است عدالت موعود اسلام که به خواست خداوند به دست ولی عصر(عجل الله تعالی فرجه) به طور کامل برپا می گردد.

حضرت امام در طول بحث عدل به اثبات حقیقت "امر بین الامرین" پرداخته اند و با رد جبر و تفویض و اثبات اختیار و اراده انسان، وجه جمع میان نفوذ تام اراده و مشیت حق را با فاعل مختار بودن انسان بیان می کند. از مباحث مهم و ریشه ای عدل "قضا و قدر" است که در این مقام حضرت امام قضا و قدر را دارای مراتب مختلف می دانند و احکام هر مرتبه را بیان می کنند. 

ایشان معتقدند که تغییر در قضا، امری ممکن، بلکه واقع شدنی است و محل وقوع این تغییر "لوح قدر عینی یا عالم طبیعت" است. البته در اینجا تفاوت میان نظر امام با رأی حکما معلوم می شود؛ زیرا آنان تغییر در قضا را مربوط به "لوح قدر علمی یا عالم مثال" می دانند.

بخش های پایانی این کتاب که به همت موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) منتشر گردیده شامل فهرست های تفصیلی، آیات، روایات، مآخذ و منابع می شود.

این کتاب توسط موسسه چاپ و نشر عروج  و در 2هزار نسخه به چاپ رسیده است.

تهیه و تنظیم: گروه کتاب تبیان - محمد بیگدلی