ناخن های خوردنی و آرام بخش

ناخن جویدن اختلالی است که بیشتر در سنین کودکی و اوایل نوجوانی مشاهده می شود. این اختلال معمولا از 5 سالگی شروع شده و کم کم در 10تا 15 سالگی به اوج خود می رسد، ولی اکثر مبتلایان را کودکان 9 تا 11 سال تشکیل می دهند.

این عمل یک نوع عادت است که در اثر پیامد خوشایندی که برای کودک ایجاد می شود، ادامه پیدا می کند. از جمله پیامدهای خوشایندی که کودک برای رسیدن به آن به این عمل دست می زند، کاهش یافتن فشارهای عصبی و تنش های روزانه است. کودک سعی می کند به کمک این عمل با هیجانات و بحران های عاطفی درونی اش به مقابله بر خیزد. در واقع این عمل، مفری برای رهایی از تنش و استرس و دست یابی به آرامش می باشد.

بسیاری از کودکان و نوجوانان برای ترک این عادت، تلاش فراوانی می کنند ولی غالباً کوشش و تلاش آن ها بی نتیجه می ماند.

در اغلب موارد والدین نیز به کمک کودک آمده و به راه هایی از قبیل بستن ناخن، تلخ کردن انگشتان، تمسخر، تهدید، تنبیه و... متوسل می شوند که این رفتارها به تنهایی ارزش درمانی ندارد بلکه ممکن است ناراحتی را تشدید کند.

چیزی که در اینجا حائز اهمیت است این است که آنچه باید با آن مبارزه کرد عمل ناخن جویدن نیست بلکه علتی است که به موجب آن کودک دست به جویدن ناخن هایش می زند به عبارتی، درمان اساسی با شناخت علت بیماری و رفع اضطراب، هیجان و ناراحتی کودک عمل خواهد بود. لذا درمان باید ریشه ای و با درک مسایل مختلف کودک مبتلا صورت پذیرد.

عواملی که باعث ناخن جویدن در کودک می شود

فشارهای محیطی: کودکی که تحت فشارهای  محیطی از قبیل: انتظارات نامعقول والدین، انضباط شدید، بازخواست های پی در پی و... قرار می گیرد، از آنجایی که توان مقابله با آن ها را ندارد، دچار اضطراب شده و برای رهایی از اضطراب به ناخن جویدن پناه می برد. بنابراین در صورتی که برای بازداری او از این عمل با او برخورد شدید و نامعقولی انجام دهیم، اضطراب او افزایش یافته و نه تنها از این عمل دست بر نمی دارد بلکه ممکن است آن را نیز افزایش دهد.

تقلید: گاهی کودک جویدن ناخن را از والدین خود یاد می گیرد و چون می بیند که آن ها در مواقع ناراحتی این عمل را انجام می دهند لذا او هم برای رفع ناراحتی به این عمل مبادرت می ورزد.

خجالت: کودکان کم رو و خجالتی در برخورد با افراد یا موقعیت های ناآشنا دچار اضطراب شده و برای کاهش این اضطراب دست به جویدن ناخن هایشان می زنند. در اینجا نیز برخورد شدید و نابجا و یا تمسخر، موجب می گردد که شرمندگی و احساس خجالت کودک افزایش یافته و این دور باطل ادامه یابد.

نامنظمی ناخن ها: ناخن های نامنظم و یا ناخن هایی که لبه های تیز دارند باعث آزار کودکان شده و بنابراین کودک را وا می دارند تا با دندان آن ها را منظم کند. از آنجایی که نظم دادن به ناخن ها با دندان امکان پذیر نمی باشد، لبه های ناخن ناهماهنگ تر شده و کودک به طور تکرار این عمل را انجام می دهد تا به نتیجه مطلوب برسد، به گونه ای که این کار به شکل عادت در می آید.

روش های جلوگیری از ناخن جویدن

در صورتی که عامل محیطی باعث ناخن جویدن باشد باید تا حد امکان سعی شود تا فشار روحی بر کودک وارد نشود و از سخت گیری های بی مورد پرهیز گردد. کودکان نیازهایی طبیعی از جمله: بازی کردن پر سر و صدا، بریدن، خراب کردن وسایل و... دارند. آن ها  نمی توانند برای مدت طولانی، آرام و بدون حرکت یک جا بنشینند. البته این بدان معنا نیست که به کودک اجازه دهیم تا هر کاری که می خواهد انجام دهد ولی باید دانست که برقراری نظم و انضباط شدید و بیش از حد برای کودک فشار روحی ایجاد می کند.

- پیش از آنکه آمادگی جسمانی پیدا کند از او انتظار نداشته باشید که دفع ادرار خود را کنترل کند و پس از آن نیز با زور و تهدید از او نخواهید که این کار را انجام دهد.

- هرگز او را به خاطر ناخن جویدن مورد تمسخر قرار ندهید.

- دائماً به او تذکر ندهید و ایراد نگیرید.

- در درس خواندن از او توقع بیش از حد نداشته باشید.

- کودک را با فعالیت های هنری مانند نقاشی، خطاطی، ورزش، بازی و... سرگرم کنید و او را در فعالیت های مختلف شرکت دهید. به طوری که دستان او در این نوع فعالیت ها مشغول باشد و به سمت دهان او جهت دهی نشود .

- ناخن های کودک را با ناخن گیر گرفته و لبه های تیز آن را با سوهان به آرامی از بین ببرید.

- برای ارزشیابی رفتار فرزندتان به نکات مثبت او بیش از ضعف ها و ناتوائی هایش توجه داشته باشید.

و در نهایت اینکه سعی کنید وقت بیشتری را به او اختصاص دهید تا  تنها نماند.