فون براون و ساخت موشک(1)

این دانشمند در 23مارس 1912 در یک خانواده ی ملاک و ثروتمند آلمانی به دنیا آمد.

پدرش در رشته ی کشاورزی فعالیت داشت و از اینکه می دید پسرش علاقه مند به امور کشاورزی نیست فوق العاده متعجب و مأیوس بود. علاقه مندی و جذابیت علوم نجوم در فون براون باعث شد که از دوران دبیرستان کسب آگاهی از وضعیت ستارگان را با جدّیت دنبال نموده و نحوه مسافرت به کهکشانها را مطالعه کند.

فون براون، بعد از ورود به انستیتو تکنولوژی برلین به اتفاق جمعی از علاقه مندان و محققان مجمعی را برای کیهان گردی تأسیس کردند و محلی را در «ورن پور رونماشیفرت» (PUR- RAUNMSCHIFFAHRT VREIN) نزدیک برلین برای آزمایشهای موشکی انتخاب نمودند. این مرکز که بعدها «رکتفلوگپلانژ» (RAKTENFLUGHLATZ) به معنی مرکز تحقیقات و آزمایشهای موشک معروف گردید، مبدأ تحقیقاتی قرار گرفت که در جنگ جهانی دوم به ظهور V2 انجامید او به عنوان یک عضو پیشتاز و شاخص، این مجمع را اداره می کرد و علی رغم پیدایش مشکلات در سالهای اول، بعدها با تلاشهایی که به عمل آمد با نتایج جالبی مواجه گردید. ادامه ی این تحقیقات به طوری که بیان شد به پیدایش V2 انجامید.

غیر از مرکز مذکور، مرکز تحقیقات دیگری نیز وجود داشت که زیر نظر سرتیپ «دورنبرگر» (DORNBERGER) اداره می شد و مخصوص تحقیقات موشکی ارتش بود. این مرکز در «کونمرسدورف غربی» (KUNMERSDORF) 27 کیلومتری جنوب برلین قرار داشت.

در یکی از روزهای ماه جولای به دنبال دعوتی که از گروه «کونمرسدورف» جهت حضور در یک آزمایش ساده موتور کوچکی به عمل آمده بود، سرتیپ دورنبرگر با فون براون ملاقات کرد. اگر چه آزمایش مذکور موفق نبود، مع الوصف برتری و پیشتازی فون براون در تحقیقات موشکی مورد توجه دورنبرگر قرار گرفت و بعدها از او دعوت شد که در بخش تحقیقات مربوط به تسلیحات ارتش همکاری نماید و در همین سال فون براون به صورت یک محقق غیرنظامی به این مرکز پیوست. تقویت و پشتیبانی دولت از این مرکز یعنی کونمرسدورف، باعث گردید که بتدریج مرکز تحقیقات راکت و موشک آلمان (رکتنفلوگپلانژ) در رینکنیدورف جذب این مرکز شد و همزمان برنامه های تحقیقاتی موشکی آلمان نیز گسترده تر و جدی تر شد.

گروه کونمرسدورف که فون براون سرپرستی فنی آن را به عهده داشت و زیر نظر دورنبرگر اداره می شد، در سال 1933 با تجربیات کسب شده برای موشکهای (AGREEGATE) و سری اول آن (A1) اکسیژن مایع و الکل بود که برای تولید تراست 300 کیلوگرم طرح شده بود. هنوز کار این پروژه کامل نشده بود که به خاطر بالا بردن پتانسیل نیروی موشکی، نوعی قویتر از (A1)، (A2) به پیشنهاد ارتش در دستور کارگروه کونمرسدورف قرار گرفت و عاقبت این موشک که مشابه (A1) بود، با تراست 1000 کیلوگرم در سال 1934 با موفقیت آزمایش شد.

بعد از کسب پیروزی در آزمایش تولید موشک A2 و ادامه ی سیاست دسترسی به موشک قویتر، باعث شد که تولید موشک زمین به زمین نسل  A3 مورد توجه قرار گیرد، ولی انجام آزمایش موشک قویتر A3 مستلزم این بود که محدودیتهای فنی مرکز کونمرسدورف حل شده و یا محل آزمایش به جای دیگری با امکانات وسیع تر منتقل شود.

به دنبال مسافرت کریسمس که فون براون در سال 1935 در انکلام (ANKALAM) نزدیک رودخانه ی پنی در کنار دریای بالتیک داشت، محل جدیدی در منطقه ی مزبور به نام پنماندی (PEENEMUNDE) جهت تغییر محل آزمایشها پیشنهاد و تعیین شد. به این ترتیب. مرکز پنماندی به تجهیزات بسیار پیشرفته و مدرنی تجهیز شد و در این مرکز بود که آزمایشهای موشکهای A5, A4, A3 انجام گردید و فون براون در این محل فعالیتهای تحقیق، طرح و تولید را سرپرستی می کرد. طبق برنامه، آلمانها در نظر داشتند قدرت موشکهای A10 , A9 از نسل (AGREEGATE)، به اندازه ای باشند که با آنها نیویورک و سایر شهرهای آمریکا را هدف قرار دهند، به هر حال در دسامبر سال 1937 موشک A3 نیز با موفقیت در پنماندی آزمایش گردید و در همین مرکز بود که آزمایشهای نسلهای A4 و A5 نیز به ثمر رسید.

موشک A4 که به پیشنهاد «گوبلز» رئیس تبلیغات هیتلر به V2 شهرت یافت، به شرحی که گفته شده با تراست 25 تن آزمایش شد و با بهسازی هایی که روی آن انجام گرفت، در واقع کلیه ی مشخصات موشکهای امروزی، منظور و حصول فنی این موشک بود که مشکل تسخیر کهکشان را حل و مسافرتهای فضایی را از رؤیا به عمل نزدیک ساخت. محل تحقیقاتی پنماندی در نیمه های شب هفدهم ماه اوت یا اگوست 1943 توسط 300 هواپیمای جنگی انگلیسی به شدت بمباران شد. در این بمباران که به وضوح مشخص بود انگلیس ها نواحی مسکونی مسئولین و کارکنان پروژه را هدف قرار داده اند، دکتر تایل (TYLE) همراه با خانواده و 735 نفر از کارکنان پروژه V2 کشته شدند. اگر چه دکتر تایل مرد محقق و روشنفکر و مسئول پروژه V2 جان خود را در این حمله از دست داد و آسیب جدی به مرکز وارد شد، ولی عاقبت در سال 1944 این پروژه به تولید انبوه رسید.

برابر اسناد منتشره تا ماه مارس 1945 تعداد هزاران موشک V1 و V2 به سوی هدفهایی در انگلیس و V2 به سوی اهدافی در جبهه متفقین پرتاب گردید. باید گفت تعداد زیادی از این موشکها بخصوص مدلهای V1 به مقصد نرسید و در اثر بروز عیب در حین پرواز و یا توسط پدافند هوایی نیروهای مقابله کننده مجبور به سقوط شدند. بنابراظهارات سرتیب دورنبرگر 4500 فروند موشک V2 در طول جنگ شلیک گردید. از تعداد مذکور 1500 فروند آن به طرف انگلیس پرتاب شد که 1100 فروند آن به اهداف از پیش تعیین شده اصابت نمودند؛ 1000 فروند نیز بسوی بندر «انتورپ» که در دست متفقین بود، شلیک شد.

ادامه دارد...

تهیه کننده: محسن مرادی