معادله حجاب و احمدی نژاد

مقدمه:

در دوره دوم ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد مصاحبه های او با شبکه های تلویزیونی صدا وسیما حائز یک ویژگی خاص شده است.در هر کدام از مصاحبه ها وی در کنار صحبتهای معمول رسانه ای و متداول درباره سیاست داخلی و خارجی یک موج خبری رسانه ای  جدید بوجود می آورد و به اصطلاح ژورنالیستها بمب خبری منفجر می کند! در همین مصاحبه ها موج احتمال زلزله در پایتخت توسط ایشان کلید خورد و سخن از بی اعتباری سیاست کنترل جمعیت و لزوم رشد جمعیت ایران با آهنگی بیشتر مطرح شد. در این مصاحبه ها رییس جمهور فعالانه به ایجاد امواج رسانه ای مورد نظر خود اقدام می کرد و نمایندگان مجلس، اصحاب رسانه، نخبگان و افکار عمومی نسبت به نظرات و ایده های او واکنش نشان می دادند. اما موج جدید رسانه ای احمدی نژاد با موضوع مخالفت او با نحوه برخورد با بدحجابی در نوع خود بی سابقه بود. اگر برخی نظرات پیشین او فقط نمایندگان مجلس و برخی نخبگان و دانشگاهیان را به واکنش مثبت یا منفی وامی داشت این بار این سخنان او با واکنش روحانیون، چهره های اصولگرا و حامیان سیاسی ایشان روبرو شد. رئیس فراکسیون روحانیون مجلس از جمع آوری امضا برای تذکر به رئیس‌جمهور درخصوص سخنان اخیر وی در رابطه با مساله حجاب و عفاف خبر داد. این اخبار را در ذهن با ذهنیتی که برخی رسانه ها که در  انتخابات سال 1384 علیه دکتر احمدی نژاد ساخته بودند مقایسه کنید. جنگ روانی که او را در صدد تفکیک دانشگاهها، اجباری کردن پوشش چادر و ....نشان می داد. این موضع گیری نشان می دهد معادله دکتر احمدی نژاد و مساله حجاب یک معادله ساده نیست و معادله ای چند مجهولی است که نمی توان به سادگی درباره آن قضاوت کرد.

حرفهای مهم رییس جمهور:

دکتر احمدی نژاد در این مصاحبه در سخنانی ضمن انتقاد از دستگاه انتظامی، برخورد انتظامی با بدحجابی را تلویحا نفی

کرد .وی همچنین نیروی انتظامی را در موضوع مبارزه با حجاب، که تقریبا نظام برای اصلاح آن به جمع بندی رسیده است و قوه قضائیه و مجلس و دستگاه های امنیتی و انتظامی برای مقابله با آن به صحنه آمدند را تهدید به تذکر مستقیم کرد.

دکتر احمدی نژاد در پاسخ به اظهارات مرتضی حیدری مجری این برنامه مبنی بر اینكه كه در موضوعاتی نظیر حجاب و عفاف بعضا زنان متهم ردیف اول هستند و اكنون شاهد مباحثی نظیر گشت نسبت یا برخورد با دو تار موی زنان در خیابان‌ها با جریمه‌های نقدی هستیم، اظهار داشت:

در مقابل این اظهار نظر صفار هرندی  وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی  گفت: در دوره مسئولیتی که بنده در دولت نهم داشتم، شورای فرهنگ عمومی در این زمینه دستورالعملی تصویب کرد و آن مصوبه به شورای عالی انقلاب فرهنگی رفت و رئیس جمهور در سال 85 این مصوبه را ابلاغ کردند، اگر همان دستورالعمل را انجام دهیم بخش عمده‌ای از مشکلاتی که ممکن است محصول بی‌اطلاعی‌ها و شلختگی‌ها باشد مرتفع شود.

سایت خبر آنلاین نزدیک به علی لاریجانی در مطلبی نوشت: احمدی‌نژاد که به‌عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه همین شورا مبنی بر طرح عفاف و حجاب را در کسوت رئیس‌جمهور برای اجرا به وزیر کشور ابلاغ کرده است و مامورین نیروی انتظامی هم که در سطح جامعه با بدحجابی برخورد می‌کنند، ماموران وزارت کشور محسوب می‌شوند

 لذا با توجه به این موارد سوالات زیر مطرح می شود:

چطور دولت می‌گوید که این برخوردها از سوی دولت نیست؟

اگر رئیس‌جمهور مخالف این برخوردها هستند چرا امر نمی‌کنند تا دیگر انجام نشود؟

اگر برخوردها با بدحجابی در سطح جامعه از سوی دولت نیست، پس بفرمایند که چه نیرویی خارج از دولت این برخوردها را می‌کند؟

در ادامه در پاسخ به این سوالات ولی اسماعیلی نماینده حامی دولت در مجلس این گونه پاسخ داده است:

اسماعیلی در پاسخ به اینكه اگر دولت با گشت ارشاد مخالف بود چه نهادی باعث حضور گشت ارشاد شده و آیا این حضور به امضا دولت احتیاج نداشته است؟ گفت: حضور گشت ارشاد احتیاج به امضا و مجوز دولت دارد اما رییس جمهور به دلیل مشغله در كلیات جریان قرار دارد و از جزییات آن مطلع نبودند.

موج انتقادات اصول گرایان

1-حجت الاسلام رهبر رییس فراکسیون روحانیون مجلس:

به گفته وی نمایندگان از اظهارات رئیس جمهور در مورد طرح عفاف و حجاب دلگیرند و معتقد به لزوم اصلاح این مواضع هستند.

وی مجددا از آمادگی خود برای مناظره با رئیس‌جمهور در خصوص مساله عفاف و حجاب خبر داد.

2حاج منصور مداح اصولگرا:

حاج منصور ارضی مداحی که همواره به حمایت از دولت شهره بوده در موضعی متفاوت دربرابر رییس جمهور گفت: قرائت احمدی نژاد از حجاب

یادآور قرائت خاتمی از حجاب بود. کسانی که سن و سالی از آنان گذشته، ردپایی از فساد قبل از انقلاب را درحال حاضر حس می‌کنند. وی در ادامه افزود: آقای احمدی نژاد با ارائه دیدگاه‌های خود درباره حجاب گزکی نابخشودنی به موافقان بد حجابی داد.

3-حجت الاسلام ابراهیمی رئیس مركز رسیدگی به امور مساجد :

این نماینده اصولگرا از احمدی‌نژاد به‌عنوان فردی متدین متعهد و ارزشگرا یاد كرد كه به دنبال پیاده كردن مبانی اسلامی است. وی براین اساس گفت كه نمی‌دانم چرا اظهارات رسانه‌ای ایشان با عملكردشان متفاوت است و وقتی كه قلبا خواهان پیاده كردن ارزش‌های اسلامی هستند، چرا چنین موضع گیری‌هایی را مطرح می‌كنند؟

4-آیت الله خاتمی امام جمعه تهران:

آیت الله سید احمد خاتمی با تاكید بر این‌كه " منكر خدمات فراوان دولت محترم در عرصه‌های مختلف نیستم" در عین حال گفت: از جناب رییس‌جمهور می‌خواهم كه در این عرصه جدی‌تر و با انگیزه بیشتر وارد شود. در مجموع به عنوان طلبه‌ای كه با مردم سر و كار دارم می‌بینم كه بسیاری از متدینین از این بخش مصاحبه رنجیده‌اند و امیدوارم رییس‌جمهور محترم در اولین مصاحبه‌هایی كه می‌كند این رنجیدگی را جبران نماید و انگیزه‌ محكم خود را برای مقابله با بدحجابی و بی‌حجابی به صراحت ابراز و در این موج مقدس، ایشان هم همراهی كند. برادرانه به رییس‌جمهور محترم می‌گویم كه خطر تساهل و تسامح فرهنگی كمتر از تساهل و تسامح سیاسی نیست.

5-حجت الاسلام منتظری رییس دیوان عدالت اداری:

شاید تندترین انتقادات علیه احمدی نژاد از سوی این روحانی دارای سمت مهم در دستگاه قضایی ابراز شد:

در زمانی که تمامی علما و مراجع به شرایط بد فرهنگی حاکم و بدحجابی و بی­بندوباری به وجود آمده در جامعه اعتراض دارند و در حالی ­که متدینین و مردم حزب­ا... در شهرهای مختلف با راهپیمایی و سردادن شعار از مسئولین امر خواستار مقابله با بدحجابی و اصلاح امور هستند و در مقطعی که یک ایرانی سرسپرده کتابی تحت عنوان «نه روسری نه تو سری مملکت دوست پسری» می­نویسد. آقای رئیس جمهور در مصاحبه زنده و در رسانه ملی مطلبی بگوید که زیبندة رئیس جمهور ایران نیست. کسی که امسال را سال فرهنگ نام­گذاری کرده و در برابر قرآن در مجلس شورای اسلامی سوگند یاد کرده است که پاسدار اسلام و شریعت مقدس و احکام نورانی آن باشد نباید مطالبی را بگوید که برخی از دشمنان و هنجار شکنان از آن سوء استفاده کنند.

چرا دکتر احمدی نژاد این موضع را اتخاذ کرد؟

تحلیل  اتخاذ این موضع از سوی رییس جمهور امری پیچیده است. هر کدام از شخصیتها و گروههای سیاسی نوعی تحلیل در این زمینه ارائه کرده اند. از مجموع این تحلیلها  می توان سه سناریو را برای حل این  معادله در نظر گرفت:

سناریو اول:رویکرد باز رییس جمهور درباره حجاب از ابتدا

عده ای بر این باورند که آقای احمدی نژاد از ابتدا برخلاف سایر اصولگرایان مخالف روشهای انتظامی علیه بدحجابی بوده

است.آقای سید احمد خاتمی با بیان این‌كه "این فرمایشات رییس‌جمهور برای من سخن تازه‌ای نبود" یادآور شد: بنده در طول این پنج سال دو دیدار خصوصی با ایشان داشتم كه همین سخنان را فرمود. بنده نیز عرض كردم نسخه امام صادق(ع) برای مقابله با همه مفاسد از جمله بدحجابی و بی‌حجابی آن است كه همزمان كار فرهنگی و كار اجرایی صورت بگیرد.

موضع گیری رییس حمهور دربرابر نامزد مقابل که در زمان دهه شصت نخست وزیر بود در این راستا قابل تحلیل است: سال 64 و 65 را فراموش کرده‌اند که وزارت کشور موتورسوارها را سازماندهی می‌کرد تا در همین خیابان ولیعصر موی دختران و موی پسران را قیچی و لباس‌ها و کفش‌ها را پاره می‌کردند و آیا فراموش کرده‌اند که کراوات‌ها را قیچی می‌کردند و آیا یادشان رفته است، مردم را کتک می‌زدند و آیا یادشان رفته است که کراوات یک دیپلمات خارجی را از وسط قیچی می‌کردند و او متعجب می‌ماند که چه خبر است."

سناریو دوم:تاثیر آقای مشائی بر رییس جمهور

علی مطهری مانند برخی فعالین سیاسی اصولگرا آقای احمدی نژاد را در دیدگاههای فرهنگی تحت تاثیر آقای اسفندیار رحیم مشائی رییس دفتر رییس جمهور می داند. او درباره موضع گیری احمدی نژاد در مساله حجاب می گوید: البته من آقای رئیس‌جمهور را در این مسائل تحت تأثیر آقای مشایی می‌دانم چرا که ایشان روی افکار رئیس‌جمهور بسیار تأثیرگذار است. همان‌طور که در زنده کردن فرهنگ ایران باستان تلاش‌های آقای مشایی را می‌بینیم.

سناریو سوم: جذب آرای مخالفین

سایت خبر آنلاین طی تحلیلی می نویسد: نگاه به آرای پراکنده ایرانیان در سراسر دنیا و جلب نظر آنها به خود از یک سو و یارگیری از جبهه رقیب سابق یعنی اصلاح طلبان دو گامی است که جریان دولتی به دنبال تحقق آن است.این نگاه به دنبال آن است تا با حرکتی بر مرزهای تفکیک خطوط سیاسی و حتی اعتقادی حیات سیاسی منحصر به فردی را برای خود رقم بزند. تساهل رو به تزاید دولت در امور فرهنگی و میدان دادن به جریان‌هایی که تا پیش از این در مجموعه انقلاب اسلامی نگریسته نمی‌شدند این نگرانی را ایجاد می‌کند که نتیجه این جریان که بخش‌هایی از آن در سخنان رئیس‌جمهور ذیل مسئله حجاب و نگاه دولت به مسئله فرهنگ قابل تحلیل است چه اثراتی را به دنبال خواهد داشت.

سید حسین زرهانی

گروه جامعه وسیاست