تبیان، دستیار زندگی
افعال مقاربه افعالی هستند که برای نزدیک نشان دادن وقوع کاری از آن استفاده می شود ....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

افعال مقاربه

افعال مقاربه

اهداف درس :

 آشنایی با افعال مقاربه و کارکرد آن

 آشنایی با انواع افعال مقاربه و معانی آن ها

 آشنایی با « لای نفی جنس » و اسم و خبر آن

افعال مقاربه چیست ؟

افعال مقاربه افعالی هستند که برای نزدیک نشان دادن وقوع کاری از آن استفاده می شود مثل :

کاد الطفلُ یضحکُ

آنچه قابل توجه است این است که کارکرد افعال مقاربه همچون افعال ناقصه است یعنی بر سر مبتدا و خبر آمده و مبتدا را اسم خود و مرفوع می کند و خبر را ، خبر خود و منصوب می کند.

نکته: تفاوت افعال مقاربه و افعال ناقصه در این است که خبر افعال مقاربه همیشه فعل مضارع است لذا محلاً مرفوع می باشد .

تمرین :

گزینۀ صحیح را در میان گزینه های زیر ببینید :

*الف ) کادت الشمسُ تشرق                    ب ) کاد علیّ باکیاً

ج ) أخذ علیّ کتاباً                               د ) عسی الله راحماً

گزینه صحیح، گزینه الف می باشد.

و اما انواع افعال مقاربه:

افعال مقاربه از لحاظ معنا به سه دسته تقسیم می شوند :

 افعال قرب: نزدیک بودن وقوع کاری را نشان می دهد : کاد / أوشک

 افعال رجاء: امید به انجام کاری را نشان می دهد : عَسی

 افعال شروع: بر شروع کار دلالت دارد : بدأ / شرعَ / أَخَذَ / جَعَلَ

مثال ها:

 أوشک المطرُ ینزل / کاد المطرُ ینزلُ

 عسی ربّی أن یُوفقنی

 بدأ / شرع / أخذ / جعل القمرُ یتلَألأ

نکته: افعال قرب ( کاد / أوشک ) هم به صیغۀ ماضی هستند و هم مضارع : ( یکاد / یوشک ) اما افعال شروع فقط به صیغۀ ماضی استعمال می شوند .

لای نفی جنس و کارکرد آن:

لای نفی جنس تنها بر سر جملۀ اسمیه آمده و مانند حروف مشبهه عمل می کند یعنی مبتدا را اسم خود و منصوب و خبر را خبر خود و مرفوع قرار می دهد مثل : لا إکراهَ فی الدّین

افعال مقاربه

ویژگی های اسم لای نفی جنس : نکره / مبنی بر فتح ( محلاً منصوب )

ویژگی های خبر لای نفی جنس : همچون خبر مبتداست با این تفاوت که گاهی اوقات مخدوف است مثل :

لابُدَّ   ....................  در اصل بوده : لابُدَّ موجود


گروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان - تهیه: فاطمه شیرزاده

تنظیم: نوربخش