Masum İmamın İlmi 2

  Yine insan, olabilme ve olmama imkanı olan bir şeyi irade edip gerçekleşmesi için çaba harcayabilir; ancak yakinen ve kesin kazayla gerçekleşecek olan bir şeyi irade edip gerçekleşmesi yolunda çalışamaz. Zira insanın irade edip etmemesinin, bunda -bu yönü nazara alındığında- en küçük bir etkisi yoktur.

Burada şu noktalara dikkat etmek gerekir:

  a) İmam'a verilen bu tür ilmin onun amelinde hiç bir etkisi olmayıp İmam'ın özel mükellefiyetleriyle hiç bir ilişkisi de yoktur. Esasen, kesinlikle vuku bulacak olan bir şey emir, nehiy ve insan iradesinin taallukunun kabul etmez.

  Böyle durumlarda ancak Allah Teala'nın kesin kaza ve meşiyyetinin mutaallık olduğu şeye rıza göstermek söz konusudur. İmam Hüseyin (a.s) da hayatının son anlarında kan ve toz-toprağa bürünmüş olduğu bir halde şöyle buyuruyordu:

Yine Mekke'den çıkarken okuduğu hutbesinde şöyle buyuruyor:

  b) İlahi kazanın taallluk etmesi açısından insanın fiilinin kesinlik kazanması, onun ihtiyarıyla, iş ve faaliyetlerinin zorunlu olmamasıyla çelişmemektedir. Zira ilahi kaza, mutlak fiile değil, fiile bütün keyfiyetiyle taalluk etmiştir. Meselâ Allah Teala, insandan falan ihtiyari (zorunlu olmayan) fiili kendi ihtiyarıyla (isteğiyle) yapmasını istemiştir. Bu durumda bu ihtiyari fiilin gerçekleşmesi, Allah Teala'nın isteğine bağlı olması açısından kesin olup kaçınılmaz olmakla birlikte insana nispet ihtiyarî mümkün olan bir fiildir.

  2- Normal İlim: Kur'an-ı Kerim'in sarih nassıyla Resulullah (s.a.a) ve onun pak soyundan gelen masum imamlar, diğer beşer fertleri gibi bir insan olup hayatlarında yaptıkları ameller diğer beşer fertlerinin amelleri gibi seçenekli ve ihtiyari olup normal ilme dayanmaktadır. Masum İmam da diğerleri gibi işlerin hayır ve şerrini, yarar ve zararını normal ilimle teşhis eder ve yapılmasını uygun gördüğü şeyi yapmayı irade eder, bunun için çaba harcar. Şartlar ve durumların elverişli olduğu yerlerde hedefe ulaşır, şartların müsait olmadığı ortamlarda da hedefe ulaşamaz.

  Daha önce de dediğimiz gibi, Allah'ın izniyle İmam'ın, olmuş ve olacak bütün vakıaların ayrıntılarına vakıf olmasının, onun bu ihtiyari amellerinde har hangi bir tesiri yoktur. İmam da diğer insan fertleri gibi Allah'ın kulu olup dini mükellefiyet ve hükümlerle mükelleftir ve Allah tarafından kendisine verilen imamlık ve önderlik vazifesini normal insani ölçülere göre yapmalı, hak kelimesini ihya etmek ve dini ayakta tutmak yolunda en son gayretini harcamalıdır. Masum imamlar, iki tür ilme sahip olduklarından onlar mükellefiyetlerini normal ilme göre yerine getirmekle yükümlüdürler; gaybî ilimlerine göre değil. Eğer İmamlar gaybî ilimlerine göre davranmaları gerekseydi o zaman mükellefiyet söz konusu olamazdı. Ama masum insanlar da ilahi emir olan bazı özel durumlar hariç normal insan gibi davranırlar.

Masum İmamın İlmi 1

Kerbelayı Anmak