نمره ناپلئونی برای هنرهای تجسمی در سالی که گذشت

به گزارش خبرنگار تبیان به نقل از خبرآنلاین، فعالیت های بخش تجسمی چه در مراکز دولتی چه در بخش خصوصی در سالی که گذشت، چندان تازگی و موفقیت نداشت که بتواند نمره قابل قبولی را از آن حوزه تجسمی در سال 88 کند.

آذر مهاجر گفت: در سالی که گذشت برنامه‌های متعددی در حوزه هنرهای تجسمی برپا شد، اما همه این فعالیت‌ها در حد انجام تعهد بود و نه اقدامی موثر در حوزه هنرهای تجسمی؛ بخصوص از این بابت که بیشتر برنامه‌های این حوزه توسط مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد برگزار شد و بخش خصوصی به برگزاری معدود برنامه‌های همیشگی و کسب و کار خودش در این حوزه بسنده کرد.

بخش دولتی به عنوان برگزار کننده بیشترین رویدادهای تجسمی در سال 88، توانست برنامه‌های متعددی را برگزار کند و در مواردی کاستی‌های سال گذشته را نیز جبران کند، اما این موفقیت فقط در کمیت برنامه‌ها رخ داد. در آخرین روز اولین ماه سال گذشته، مرکزهنرهای نمایشی در نشستی مطبوعاتی برنامه‌هایش را در سال 88 اعلام کرد.

براساس گفته‌های محمود شالویی در این نشست، برگزاری دوسالانه‌های بین المللی همچون بینال داکا در بنگلادش و نمایشگاه آثار هنری ایران بخصوص اسماء حسنی در کرواسی، استانبول و آنکارا، بسیاری از کشورهای همسایه به برگزاری این نمایشگاه‌ها در کشورشان ابراز تمایل کرده بودند، اما در طول سال گذشته هیچکدام از این بسیار کشورها اقدامی در این باره نکردند و تلاشی هم از دفتر هنرهای تجسمی در این باره شاهد نبودیم.

همچنین مرکز هنرهای نمایشی قصد داشت نمایشگاه آثار هنرمدرن ایرانی را که قرار بود سال 87 در فرانسه برگزار بشود و نشد را سال 88 برگزار کند که در این مورد هم به قولش وفا نکرد.

یکی دیگر از وعده‌های عملی نشده مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد در سال 88، برگزاری دوسالانه تصویرگری کتاب کودک و نوجوان بود. قرار بر این بود که این دوسالانه در سال 87 با همکاری انجمن تصویرگران کتاب کودک و مرکز هنرهای تجسمی معاونت امور هنری وزارت ارشاد برگزار شود، اما بعدها اعلام شد که برگزاری آن به معاونت امور فرهنگی واگذار شده ‌است

اما به گفته علی بوذری، دبیر سابق انجمن تصویرگران کتاب کودک، در بهمن ماه سال 87 جلسه ای بین اعضای انجمن تصویرگران کتاب کودک و معاونت هنری وزارت ارشاد برگزار شد که مسئولان معاونت هنری تاکید داشتند دوسالانه ششم را در اردیبهشت ماه سال 88 برگزار کنند، در حالی که اعضای انجمن معتقد بودند این کار شدنی نیست و این دوسالانه باید شهریور 88 برگزار شود اما در نهایت دوسالانه ششم، نه در اردیبهشت برگزار شد و نه در شهریور ماه.

به این ترتیب این دوسالانه برای هفتمین سال متوالی برگزار نشد.

در مورد دیگر دوسالانه‌ها مرکز هنرهای نمایشی توانست به وعده خود عمل کند. این مرکز در سال گذشته دوسالانه سفال و سرامیک، کاریکاتور، گرافیک، مجسمه و نقاشی را برگزار کرد که البته این دو سالانه‌ها بخصوص دوسالانه کاریکاتور از سوی تعداد قابل توجهی از هنرمندان سرشناس این حوزه تحریم شد و برخی کارشناسان اعلام کردند بهتر است برگزاری دوسالانه‌ها به بخش خصوصی واگذار شود.

برگزاری نمایشگاه تجلی احساس پس از ده سال، نمایشگاه حروفنگاری اسما الحسنی، نمایشگاه باغ ایرانی، نخستین جشنواره ایثار و شهادت، جشنواره فرهنگی هنری کوثر هستی، اولین کارگاه آموزشی نقاشی خیابانی به مناسبت هفته دفاع مقدس، مشارکت در آئین برزگداشت سهراب سپهری، نمایشگاه روزنه های به رنگ مروری بر آثار سهراب سپهری، آرت اکسپوی تهران، نمایشگاه عکس همسران باد در ونیز، نمایشگاه قهوه خانه‌ای برای محرم، نمایشگاه هنری قیامت و دومین جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی فجر از جمله اقداماتی مرکز هنرهای تجسمی در سال 88  بود.

با این همه برنامه‌های مرکز هنرهای تجسمی به دلایل مختلف از جمله به خاطر برگزاری آنها توسط یک مجموعه دولتی و یا تحت تاثیر مسائل سیاسی سال گذشته، کیفیت چندانی نداشت.

به عنوان نمونه جشنواره هنرهای تجسمی فجر به جشنواره‌ای صرفا برای معرفی هنرمندان جوان و کشف استعدادها منحصر شد و به گفته غلامعلی طاهری، قائم‌مقام شورای سیاست‌گذاری و دبیر بخش نقاشی دومین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، اتفاقات سیاسی دست برگزارکنندگان جشنواره را بسته بود و افت کیفی جشنواره به دلیل همین اتفاقات بوده‌است.

همچنین آرت اکسپو 88 نیز به دلیل تداخل با برنامه تصویر سال در خانه هنرمندان، پیش از موعد به کارش پایان داد.

در حالی که برنامه‌های متعدد مرکز هنرهای تجسمی در سالی که گذشت با کیفیت قابل قبولی برگزار نشدند در بخش خصوصی نیز شاهد اتفاق چشمگیری نبودیم. انجمن‌های هنری مثل همیشه و همواره به دلیل نیاز به حمایت‌های دولتی از برگزاری هر برنامه‌‌ای به صورت مستقل محروم ماندند و نمونه چنین اتفاقی را در مورد دوسالانه تصویرگری کتاب کودک و نوجوان شاهد بودیم که انجمن تصویرگران کتاب کودک، به خاطر بی‌برنامه‌گی در وزارت ارشاد و ناتوانی در برگزاری آن به صورت مستقل، شانس چنین دوسالانه‌ای را باز از دست دادند.

به این ترتیب می‌توان گفت تنها برنامه موفق بخش خصوصی در سال 1388 ، برگزاری اکسپوی هفت نگاه بود که تنها در پایان هفته اول در مجموع 71 اثر هنری را 160میلیون و 630 هزار تومان به فروش رساند و توانست اندکی به بازار آثار تجسمی رونق بدهد.

اگر همه این موارد را بگذاریم کنار این نکته که محمود شالویی رئیس مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدای سال گذشته اعلام کرد انجمن‌های مختلف هنری برای بهره‌مندی از حمایت‌های مرکز هنرهای تجسمی می‌توانند ابتدا برنامه‌های خود را به این مرکز ارائه کنند؛ این نتیجه حاصل خواهد شد که مرکز هنرهای نمایشی به عنوان متصدی در هیات یک مجموعه دولتی، در نهایت می‌تواند برخی جشنواره‌ها و نمایشگاههای تشریفاتی را برگزار کند و بخش خصوصی نیز امکان دریافت حمایت و کمک از سوی دفتر هنرهای تجسمی را بیشتر محدودیتی تلقی می‌کند که شانس فعالیت موثر را کاهش می‌دهد و به همین دلیل نیز از این امکان تا پایان سالی که گذشت استقبال نکرد.

بخش هنری تبیان - مهدی سیف جمالی