باران حکمت(38)

درسلسله مباحث تفسیری "باران حکمت"، که به صورت روزانه پیشکش حضورتان می شود، برآنیم تا در هر نوبت، کام جانتان را با یک شاخ نبات مثال از مفاهیم بلند سوره بقره شکربار کنیم.

تفسیر آیه شریفه: إِنَّ الَّذِینَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَیهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا یؤْمِنُونَ(البقرة/6)

کسانی که کافر شدند، برای آنان تفاوت نمی‌کند که آنان را (از عذاب الهی) بترسانی یا نترسانی؛ ایمان نخواهند آورد.

جمله عالم زین سبب گمراه شد

نم‏نم باران برای آنهایی که عاشق‏اند و عشقی در سر دارند یک معنای دیگری دارد و لذتی دیگر از آن می‏برند.

نامزدهای عاشق را ندیده‏ای که زیر باران قدم زنان راه درازی را گرفته و آرام آرام راه می‏روند.

پیامبر صلی‏الله علیه‏واله وسلم نیز مانند باران بود، و آنها که عاشق بودند خود را به او رساندند.

زیر باران باید رفت

فکر را، خاطره را زیر یاران باید برد

با همه مردم شهر زیر باران باید رفت

زیر باران باید چیز نوشت، حرف زد، نیلوفر کاشت

ولی آنها که از عشق تهی و بی‏بهره بودند از این باران لطف و سرا پا لطافت فاصله گرفته و دور شدند، بلکه باران بودن او را منکر شده و به جای اینکه بگویند: ما هم یکی شویم مثل او، گفتند: او هم یکی‏ست مثل ما!

همسری با انبیا برداشتند

اولیا را همچو خود پنداشتند

گفته اینک ما بشر ایشان بشر

ما و ایشان بسته خوابیم و خور

غافل از اینکه به قول مولانا ممکن است دو چیز در نگاه اول و به ظاهر یکی نمایند اما در حقیقت فرسنگ‏ها از یکدیگر فاصله داشته و دور می‏باشند.

هر دو گون زنبور خوردند از محل

لیک شد زان نیش و زین دیگر عسل

هر دونی خوردند از یک آب خور

این یکی خالی و آن  پر از شکر

هر دو گون آهو گیا خوردند و آب

زین یکی سرگین شد و زان مشک ناب

صد هزاران این چنین اشباء بین

فرقشان هفتاد ساله راه بین

بنابراین مردم دو دسته می‏شوند: دسته اول مردم عاشق و دلباخته که قرآن کریم این جماعت را اهل ایمان یا متقین می‏نامد، و دسته دوم مردم بی‏مهر که هوای پیامبر را در سر ندارند و طبیعتاً طبق مرام او هم رفتار نمی‏کنند، قرآن کریم از این قوم به کافران یاد می‏کند.

کافران ویژگی‏هایی دارند که در این آیه و آیات پس از آن به پاره‏ای از آنها اشاره می‏شود.

بشکن ار مردی هوای نفس کافر کیش را

اگر در دل زمین آب پاک و زلال باشد چه سود؟ آیا روی چنین زمینی به دلیل اینکه درون آن آب است سبز می‏شود؟

اینکه بعضی می‏گویند دلت پاک باشد، مثل این است که بگوییم: دل زمین باید آب داشته باشد. یا مثل این این که بگوییم: شیشه ماشین باید از داخل و درون پاک باشد، حال آنکه بیرون آن نیز باید مثل درونش پاک گردد و گرنه پاکی هر یک بدون دیگری سود چندانی ندارد.

انسان مومن و متقی کسی است که هم دلش مثل دل زمین آب دارد و هم ظاهرش مثل یک بوستان سبز و خرم است.

ولی انسان کافر کسی است که هم دلش خشک و بی‏آب است و هم ظاهری کویر گونه و بی‏روح دارد و هیچ گل خوبی و نیکی در آن نمی‏روید، بلکه مثل طوفان شن است که خوبی‏ها را هم می‏پوشاند و از همین روست که به او کافر می‏گویند.

کافر از ریشه «کفر» بوده و به معنای پوشیدن است. به شب «اللیله الکافره» می‏گویند، زیرا زمین را با تاریکی خود می‏پوشاند. به کشاورز نیز کافر می‏گویند، زیرا که بذرهای خود را در زیر خاک می‏پوشاند.

به کسی که خدمات و احسان دیگران را نادیده گرفته و از نظر بپوشاند هم نسبت کفران می‏دهند.

کسی که یک روز ماه مبارک رمضان را به عمد روزه خواری کند باید کفاره دهد، یعنی کاری کند که خطای او پوشیده شود.

البته خطا مثل آتش است و همانطور که آتش را با هر چیزی مثل پنبه یا برگ خشک نمی‏شود پوشاند اما با خاکستر پوشیده می‏شود، خطای انسان را نیز با هر چیزی نمی‏شود پوشاند بلکه هر خطایی کفاره‏ای ویژه‏ای دارد، به همین خاطر کسی که روزه خواری می‏کند باید شصت روز، روزه بگیرد و یا ...

بنابراین، اگر به کافر، «کافر» می‏گویند از آنروست که حق و حقیقت را نادیده گرفته و با افکار و اعمال زشت خود، آن را می‏پوشاند که البته این پوشاندن نیز ریشه در هوی و هوس و نفس و نفسانیت وی دارد.

در تو آن مردی نمی‏بینم که کافر بشکنی

بشکن ار مردی هوای نفس کافر کیش را