محرم در تار و پودهای قالی ایرانی
مسوول روابط عمومی موزه فرش ایران گفت: "نقش مایه محرمات" یکی از این فرمهای ارزشمند ایرانی است، که تخیل و قدرت نقش آفرینی هنرمندان ایرانی در آن جلوه گر است.
"پریسا بیضایی" روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا به مناسبت برگزاری نمایشگاه "نقش مایه محرمات " اظهار داشت: در این نمایشگاه تعدادی طرح در قالب فرش و گلیم با طرح ها و نقش و نگارهای مذهبی و معنوی همزمان با سوگواری سالار شهیدان (اباعبدالله الحسین علیهالسلام) به نمایش درآمده،که با استقبال خوبی روبرو شده است.
وی با بیان اینکه این آثار یادآور کتیبههای عاشورائی بوده،افزود: طرح محرمات با ترکیب حاشیههای افقی، عمودی و یا اریب الهام گرفته از کتیبه های محرم است که این دلیل نامگذاری این آثار است.
به گفته این مقام مسوول نقش محرمات که یکی از طرحهای مذهبی و آئینی تلقی میشود معمولاً با نقش بته جقه یا طرح سرو خمیده آذین بندی می شود، که نشانه جاودانگی و سرسبزی است.
بیضایی تصریح کرد: بررسی نقش برجسته ها و لباسهای پادشاهان ساسانی نشان می دهد، که این هنر باستانی پیش از اسلام نیز رواج داشته است، اما بعد از اسلام و مخصوصا بعد از رسمی شدن مذهب شیعه نام محرمات به آن تعلق گرفته است.
وی در ادامه توضیح داد: علاوه بر نقش محرمات، نقشهایی شبیه به گل سرخ یا گل محمدی در این آثار به کار رفته است که اصطلاحا در قالی بافی به آنها "گل فرنگ" گفته می شود.
به گفته این مقام مسوول در کنار این نمایشگاه،تعدادی از آثار طراحی و تذهیب مربوط به کارمندان موزه که همخوانی با حال و هوای مذهبی ایام محرم دارد به معرض نمایش درآمده است.
مسوول برگزاری نمایشگاه با بیان اینکه امروزه از این هنر ایرانی اثر کمرنگی باقی مانده است،افزود: نمی توان به طور قطع گفت که هنر محرمات در ایران به فراموشی سپرده شده است،چرا که هنوز در مناطق روستایی نشین خراسان هنوز این نوع بافت انجام می شود.
وی خاستگاه اصلی این هنر را خراسان و کردستان عنوان کرد و گفت: طرح محرمات اغلب در اماکن و بناهای مذهبی در نقش کاشی و یا آرایههای قرآنی مورد استفاده قرار میگیرد.
بیضایی یادآور شد: تمام این قالی ها وگلیم ها که قدمت آنها به قرن سیزده و چهارده قمری باز می گردد و در نمایشگاه عرضه شده در مخزن موزه نگهداری می شود.
این نمایشگاه همزمان با ایام سوگواری محرم از اول دی ماه آغاز به کار کرده است تا آخر ماه صفر در برابر دید عموم قرار می گیرد.موزه فرش ایران در ضلع شمالی پارک لاله واقع شده است.
تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی