تجمع گوگل‌کارهای باوفا!

اشاره :

همایش برنامه‌نویسان گوگل‌كار (2007 Google Developer Day) در خرداد 1386 در شهر سان‌خوزه در كالیفرنیا و چند شهر دیگر جهان از جمله برزیل، لندن، هامبورگ و مادرید همزمان برگزار شد. در این مجموعه همایش‌های منطقه‌ای و بین المللی، تنی چند از دست‌اندركاران شركت گوگل در بخش برنامه‌نویسی و توسعه نرم‌افزاری به همراه گروه كثیری از برنامه‌نویسان علاقمند و طرفدار گوگل گرد هم آمدند تا آخرین دستاوردهای این شركت در زمینه سرویس‌های آنلاین گوگل را مرور كنند.

تاریخچه سرویس‌های گوگل‌

گوگل چند سال پیش در اقدامی ابتكاری یك كیت برنامه‌نویسی اپن‌سورس در اختیار برنامه‌نویسان وب قرار داد. طراحان وب می‌توانستند با استفاده از این مجموعه كد كه در دو نسخه، یكی مبتنی بر دات‌نت مایكروسافت و دیگری بر اساس فناوری جاوا تهیه شده بود، به رابط برنامه‌نویسی یا API موتور جست‌وجوی گوگل دسترسی داشته باشند.

البته شما بدون دانستن برنامه‌نویسی و تنها با كپی كردن چند خط اسكریپت وب نیز می‌توانید موتور جست‌وجوی گوگل را از داخل صفحه وب سایت خود احضار كنید. ولی این كیت به برنامه‌نویسان اجازه می‌داد پشت صحنه، موتور جست‌وجوی گوگل را به صورت بخشی از كد نرم‌افزار تحت وب خود به كار بگیرند و هرگونه جست‌وجو یا آنالیزی را از درون نتایج جست‌وجو بیرون بكشند. البته این مكانیزم فقط به شما اجازه می‌داد هزار نتیجه نخست جست‌وجو را دریافت كنید.

به این ترتیب به عنوان یك برنامه‌نویس وب می‌توانستید فرض كنید كه دیتابیس گوگل به صورت مجازی مال شماست و می‌توانید روی آن انواع Query را اجرا كنید و از نتایج آن بهره بگیرید. این كار خیلی هیجان‌انگیز بود. مثلاً می‌توانستید به این ترتیب گوگل را به موتور جست‌وجوی اطلاعات سایت خود تبدیل كنید.

محبوبیت این سرویس باعث شد گوگل روی موضوع ارائه سرویس‌های نرم‌افزاری به طور جدی فكر كند؛ زیرا این راه خوبی برای محكم كردن میخ گوگل در صنعت آی‌تی بود: یك برنامه‌نویس عاشق گوگل ده‌ها برابر یك كاربر معمولی می‌تواند برای این شركت (به صورت غیرمستقیم) تبلیغ كند و محبوبیت بیافریند و از آن مهم‌تر، تار و پود اینترنت را به حیات و قابلیت‌های گوگل بیش از پیش وابسته كند.

این یك معامله دوطرفه است كه از یك سو گوگل به شما اجازه می‌دهد مجانی از قدرت آن برای قدرتمند كردن نرم‌افزارهایتان استفاده كنید و از سوی دیگر، به طور ناخواسته به گوگل وابسته می‌شوید و به صورت نامحسوس آن را تبلیغ می‌كنید. به این ترتیب، از آن زمان این شركت آهسته آهسته تغییر ماهیت داد و از یك موتور جست‌وجوی ساده، به تدریج به یك پلتفرم آنلاین برای تأمین انواع خدمات تبدیل شد.

گوگل ابتدا چند سرویس جدید راه‌اندازی كرد و چند سرویس آنلاین مانند Blogger را نیز خرید. سپس برای هر یك از این سرویس‌ها یك API نوشت. به‌ گونه‌ای كه برنامه‌نویسان بتوانند با استفاده از این رابط‌های برنامه‌نویسی هر یك از سرویس‌های مذكور را در نرم‌افزارهای خود به خدمت بگیرند. این كار گوگل باعث روانه شدن صدها سرویس و برنامه تحت وب جدید موسوم به Mashup شد كه خودشان مبتنی بر سرویس‌های گوگل بودند. مثلاً می‌توانید با همین روش و از تركیب قابلیت‌های سرویس خبری گوگل (Google News) و سرویس دیگری مثل Google Earth یك سرویس جدید بسازید كه وقتی روی نقطه خاصی از نقشه یك منطقه از دنیا كلیك می‌كنید، آخرین اخبار آن محل را نمایش دهد.

به عنوان نمونه دیگر، می‌توانید از طریق API مخصوص Blogger به این سرویس دسترسی پیدا كنید و برنامه‌ای بنویسید كه بدون نیاز به مراجعه به سایت بلاگر، پس از اتصال كامپیوتر شما به اینترنت، یادداشت وبلاگی جدید شما را مستقیماً به وبلاگ شما ارسال كند.

در واقع كل این موج جدیدی كه گوگل به راه انداخت، تبلور همان ایده وب سرویس است. به این معنا كه شما با استفاده از فناوری‌های وب سرویسی می‌توانید تمام یا بخشی از قابلیت‌های یك نرم‌افزار آنلاین (مانند موتور جست‌وجوی گوگل) را در كلید نرم‌افزار دسكتاپ یا تحت وب خود به خدمت بگیرید؛ و چه وب سرویسی جالب‌تر و هیجان انگیزتر از گوگل؟ بنابراین از حدود یكی دو سال پیش، گوگل خود را به عنوان یك پلتفرم تمام عیار آنلاین معرفی كرد كه همچون یك سیستم‌عامل آنلاین می‌تواند بسیاری از نیازهای روزمره شما را تأمین كند.

وب سرویس‌های داغ!

اجازه بدهید ببینیم در آخرین همایش گوگل‌كاران چه سرویس‌هایی مورد بحث و بررسی قرارگرفت. اول از همه باید بگویم گوگل بساط آن كیت پرطرفدار موتور جست‌وجو را جمع كرد و اگرچه مشتریان سابق این سیستم هنوز هم می‌توانند از آن استفاده كنند، گوگل دیگر از متقاضیان جدید ثبت‌نام نمی‌كند. چرا گوگل این كیت را محدود كرد؟ چون به طور مجانی موتور گوگل را به صورت عریان در اختیار برنامه‌نویسان قرار می‌داد و برای این شركت به صرفه نبود. اما در همایش امسال، گوگل روی سرویس جایگزینی كه به تازگی معرفی كرده است، یعنیGoogle AJAX Search API مانور داد. این كیت همان كار را می‌كند.

اما به صورت رونمایی، ای‌جكسی، و سمت كلاینت؛ نه زیربنایی و به صورت سورس كد سمت سرور. به زبان ساده‌تر، گوگل دور موتور جست‌وجوی محبوبش یك پوسته خوش ‌آب و رنگ و مطابق مد روز (ای‌جكس) كشید تا دسترسی طراحان وب به این سرویس محدود شود.

اكنون در كنار این سرویس، دو سرویس ای‌جكسی دیگر نیز ارائه می‌شود: یكی Google AJAX Feed API كه خروجی‌هایRSS سایت‌های عمومی را به درون نرم‌افزار شما كانالیزه می‌كند و دیگری Google Web Toolkit كه به طور كلی فریم ورك و راهكار پیشنهادی گوگل برای استفاده از تكنیك ای‌جكس در برنامه‌های تحت وب شماست. این جعبه ابزار به زبان جاوا است.

چند وب سرویس دیگر هم بحث داغ همایش امسال بود. یكی Google Data APIs كه به شما اجازه می‌دهد داخل دیتابیس برخی از سرویس‌های آنلاین گوگل مانند Blogger وGoogle Calendar بنویسید و بخوانید. با استفاده از Google Gadgets می‌توان ابزارهای كوچكی درست كرد كه یك قابلیت ساده نرم افزاری (مبتنی بر سرویس‌های گوگل) را در قالب یك باكس بسته‌بندی كند تا بتوانید با گذاشتن یك خط آدرس URL مربوط به اسكریپت آن، باكس را در سایت خود نمایش دهید.

مثلاً فرض كنید كه دوست دارید یك كادر كوچك گوشه سایت خودتان بگذارید تا وقتی درون آن چیزی تایپ می‌كنید و دكمه جست‌وجو را می‌زنید، موتور گوگل برود صفحه مربوط به آن كلمه را در سایت و یكی‌پدیا پیدا كند. به این می‌گویند یك گجت! با استفاده از Google Maps API نیز می‌توانید از نقشه‌های جغرافیایی گوگل در برنامه‌ها و وب‌سایت خودتان استفاده كنید. در همین رابطه Google Mapplets به تازگی معرفی شده است كه در واقع گجت‌ها یا برنامه‌های كوچكی هستند كه برای سرویس Google Maps می‌توانید بنویسید.

یكی از سرویس‌های جدیدی كه امسال روی آن بحث بود Google Gears نام دارد. به كمك این فریم‌ورك جدید می‌توانید برنامه‌های تحت وبی بسازید كه به صورت آفلاین - یعنی هنگامی كه به اینترنت وصل نیستید - كار كند. معماری Google Gears از سه قسمت، Cache Server، دیتابیس محلی و WorkerPool (كه راندمان پاسخگویی نرم افزار آفلاین شما را بالا می‌برد) تشكیل شده است.

مثال چنین چیزی برنامه Google Reader Offline است كه هنگام اتصال شما به اینترنت تازه‌ترین خبرها را از منابع خبری مورد نظر شما (خروجی‌های RSS) جمع می‌كند تا هنگامی كه به اینترنت وصل نیستید هم بتوانید اخبار را بخوانید.

منبع: ماهنامه شبکه