5 ـ دعا و عبادت - شیوه های تبلیغی حضرت زینب (س) نسخه متنی

راوي مي‏گويد: وقتي از حج برمي‏گشتم، وارد كوفه شدم، ديدم اسرا را وارد كوفه كرده‏اند امام سجاد عليه‏السلام را ديدم كه بر شتري بدون روپوش سوار بوده و از پاهايش خون جاري بود در اين هنگام بانويي را ديدم كه بر شتري برهنه سوار است، سؤال كردم، او كيست؟

گفتند: زينب كبري است. فرياد مي‏زد: اي مردم چشم‏هاي خود را از ما بپوشانيد آيا از خدا و رسولش حياء نمي‏كنيد كه به حرم رسول خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله در حالي كه پوششي ندارند مي‏نگريد20.

او مي‏خواهد با عمل و رفتار خود به جهانيان بفهماند كه حسين عليه‏السلام و يارانش براي احياي احكام الهي شهيد شده‏اند و زنان و كودكانش به همين دليل به اسارت مي‏روند و بني‏اميه و دستگاه حاكمه يزيد نسبت به احكام الهي نه تنها بي‏اعتنا هستند بلكه احكام الهي را واژگون كرده‏اند.

5 ـ دعا و عبادت

يكي ديگر از شيوه‏هاي تبليغي حضرت زينب ـ سلام اللّه عليها ـ دعا و عبادت است. او همواره مي‏دانست كه دشمنان در انتظارند تا كوچك‏ترين واكنش يا كلامي را جستجو كنند كه نشانه‏اي از ضعف خاندان پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله باشد و از اين رو او براي اين كه دشمنان را مأيوس كند در روز يازدهم وقتي كه در كنار جسد برادر آمد توقف كرد و با خلوصي خاص متوجه خدا گرديد و عرض كرد:

«اللّهُمَّ تَقبَّل منا قليل القربان»21 خداوندا اين قرباني كوچك را از ما قبول كن.

از دعايي كه حضرت زينب(س) نمود مي‏توان دريافت كه با همه اين مصايب و مشكلات باز هم در برابر توفان‏هاي كوبنده ايستاده است و با خداي خود مي‏گويد: «يا عِمادَ مَنْ لا عِمادَ له ويا سند من لاسندَ له يا مَنْ سَجَدَ لك سوادُ الليل وبياض النّهار وشُعاعُ الشمس وحفيف الشَّجر ودَويّ الماء يا اللّه، يا اللّه، يا اللّه»22.

اي پناهگاه آن كه جز تو پناهي ندارد، اي تكيه‏گاه آن كه جز تو پشتوانه‏اي نمي‏شناسد، اي خدايي كه سياهي شب و سپيدي روز و روشنايي خورشيد و صداي آرام درخت و آب بر تو سجده مي‏كنند، اي خدا، اي خدا،اي خدا. و نيز در خطبه‏اي كه در مجلس يزيد بيان كرد اين گونه دعا مي‏كند:

«... اللّهُمَّ خُذْ بحقنا وانتقم من ظالمنا واجعل غضبك علي مَنْ سفك دمائنا ونقض دماؤنا وقتل حماتنا وهتك عنا سدولنا»23.

خدايا حق ما را باز گير و از آن كس كه به ما ستم كرد انتقام بگير و خشم خود را بر كسي كه خون‏هاي ما را ريخت و عهد ما را شكست، و ياران ما را كشت و از ما پرده دري كرد فرود آر.

6 ـ بكارگيري‏اصول‏روان‏شناسي

لازم به ذكر است گرچه اصول روانشناسي در تبليغ به صورت كلاسيك از ابتكارات علوم معاصر است ولي در تبليغات اصيل آسماني نيز مورد توجه قرار گرفته است و سيره رهبران و ائمه اطهار عليهم‏السلام نشان مي‏دهد كه آنان در تبليغ به اصول روانشناسي فردي و اجتماعي توجه كامل داشته‏اند.

حضرت زينب(س) نيز، در امر رساندن پيام امام حسين عليه‏السلام به جهانيان از اين اصول از جمله تحقير دشمنان، تكريم دوستان، تحريك عواطف و مخاطب شناسي استفاده نموده است.

وقتي كه با كوفيان سخن مي‏گويد، در آغاز خطبه بر اصالت خاندان خودش تأكيد مي‏ورزد و از پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله تعبير به پدر مي‏كند تا عواطف و احساسات مردم را در اختيار بگيرد و آنان خود بخود آماده قيام و شورش شوند.

و در فراز اول خطابه خود به بزرگترين نقطه ضعف كوفيان يعني سست عنصري و عهد شكني اشاره مي‏كند و آنان را از اين راه تحقير مي‏كند.

و باز آن بانوي بزرگوار را مي‏بينيم كه در كاخ ابن زياد، او را «پسر مرجانه» مي‏خواند كه براي عبيداللّه توهين آميزترين و رسوا كننده‏ترين القاب است كه حاكي از نامشروع بودن وجود وي و بدنام بودن مادرش مي‏باشد و آن چنان ضربه بر پيكر لرزان عبيداللّه مي‏زند كه تصميم به قتل زينب(س) مي‏گيرد.

و در فرازي از خطبه آتشين خود در خطاب به يزيد به معرفي يزيد، پدر، جد و جده‏اش مي‏پردازد و بر اصالت خاندان خود تأكيد مي‏ورزد و مي‏فرمايد:

«وكيف يُرتجي مُراقبة من لفظ فوه اكبادَ الاذكياء ونبت لحمُه من دماء الشهداء...»24.