/ سوره ذاريات / آيه هاى 37 - 31 - ترجمه تفسیر مجمع البیان جلد 29

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر مجمع البیان - جلد 29

امین الاسلام طبرسی؛ ترجمه: علی کرمی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

/ سوره ذاريات / آيه هاى 37 - 31

آشنايى با اين سوره

اين سوره در شمار سوره ها، شصت و هفتمين سوره است كه در سال هفتم از بعثت و پس از سوره طور، در مكّه و كنار كهن ترين معبد توحيد و تقوا بر جان مصفاى پيامبر آزادى و عدالت فرود آمده است.

1 - نام اين سوره

فرمانروايى بر كران تا كران هستى در دست تواناى خداست، و او بر هر چيزى تواناست. اين سوره با اين فراز بلند و اين آيه آغاز مى گردد، و نام آن نيز از همين آغازين آيه آن دريافت مى شود كه مى فرمايد:

تبارك الّذى بيده الملك.

به اين سوره «مُنجيه» نيز گفته شده است، چرا كه هر كس هماره آن را تلاوت كند و با آن همراه و همدم باشد، او را از عذاب قبر نجات خواهد داد، چرا كه اين در روايت آمده است.

و نيز نام ديگرش «واقيه» است، چرا كه از پيامبر آورده اند كه فرمود:

انّها الواقية من عذاب القبر.(1)

تلاوت اين سوره انسان را از عذاب قبر پناه مى دهد و نگاه مى دارد.

2 - فرودگاه آن

همه مفسران و محدثان بر اين عقيده اند كه همه آيات اين سوره مباركه در مكّه و در كنار خانه خدا بر قلب نورانى پيامبر مهر و روشنايى فرود آمده است.

3 - شمار آيه ها و واژه هاى آن

از ديدگاه قاريان مكّه و پاره اى از قاريان اخير مدينه، اين سوره داراى 31 آيه است، امّا ديگر قاريان، آيات آن را 35 آيه به شمار آورده اند، و دليل اين تفاوت ديدگاه آن است كه گروه نخست «قد جائنا نذير» را يك آيه شمرده اند، امّا ديگران آن را نصف آيه به حساب آورده اند.

گفتنى است كه اين سوره از 235 واژه و 1212 حرف پديد آمده است.

4 - پاداش تلاوت آن

درباره فضيلت اين سوره و پاداش تلاوت آن روايات متعددى رسيده است، كه براى نمونه به برخى از آن ها مى نگريم:

1 - از پيامبر گرامى آورده اند كه فرمود:

مَنْ قرأ سورة تبارك فكانّما احيا ليلة القدر.(2)

هر كس سوره «ملك» را آن گونه كه شايسته است تلاوت كند و در آن براى عمل بينديشد، بسان آن است كه گويى شب قدر را شب زنده دارى داشته است.

2 - و نيز آورده اند كه فرمود:

وددت أن تبارك الملك فى قلب كل مؤمن.(3)

دوست مى دارم كه سوره «ملك» در صفحه قلب همه مردم با ايمان و كمال جو ثبت شود.

3 - و نيز آورده اند كه فرمود:

انّ سورة من كتاب اللّه ما هى الاّ ثلاثون آية شفعت لرجل، فاخرجته يوم القيامة من النار، و ادخلته الجنة و هى سورة تبارك.(4)

در كتاب خدا سوره اى است كه تنها 30 آيه دارد و در روز رستاخيز با شفاعت خويش، تلاوت گران و عمل كنندگان به قرآن را از آتش دوزخ رهايى بخشيده و به بهشت پرطراوت و زيبا اوج مى بخشد، و آن سوره «ملك» است.

«ابن مسعود» آورده است كه: وقتى مرده اى را به قبر مى سپارند، از سمت پاى او فرشته عذاب وارد قبر مى گردد، امّا به او گفته مى شود: شما را بر كيفر او راهى نيست، چرا كه او سوره «ملك» را تلاوت مى كرد. فرشته عذاب از بالاى سر او وارد قبرش مى گردد،امّا زبان او به حركت مى آيد و مى گويد: شما را راهى براى كيفر اين بنده خدا نيست، چرا كه او به وسيله من سوره «ملك» را تلاوت مى كرد. آرى، اين سوره عذاب قبر را از انسان دور مى سازد. در تورات نيز نام بلند آن آمده است و هر كس شبان گاهان آن را تلاوت كند چنان است كه گويى آن را بسيار خوانده، و نيكو تلاوت كرده است.

4 - از امام باقر (ع) آورده اند كه فرمود:

سورة الملك هى المانعة، من عذاب القبر، و هى مكتوبة فى التوراة سورة الملك، و من قرأ فى ليلة فقد اكثر، و اطاب و لم يكتب من الغافلين...(5)

سوره «ملك»، سوره «مانعه» خوانده شده است، چرا كه از عذاب قبر جلوگيرى مى كند. اين سوره در تورات نيز به عنوان سوره «ملك» نوشته شده است و كسى كه آن را شايسته تلاوت كند و در معارف آن بينديشد، در شبانگاهى كه آن را خوانده، بسيار خوانده و پاكيزه تلاوت كرده و از غفلت زدگان به حساب نمى آيد.

آن گاه افزود: من پس از نماز عشاء و پيش از ركوع نافله آن را مى خوانم...

5 - و از حضرت صادق آورده اند كه فرمود:

من قرأ سورة تبارك... فى المكتوبة قبل أن ينام لم يزل فى امان اللّه حتى يصبح، و فى امانه يوم القيامة حتى يدخل الجنة ان شاء اللّه.(6)

هر كس در نمازش پيش از آن كه بخوابد، سوره «ملك» را تلاوت كند، آن شب را تا بامداد در امان خدا خواهد بود، و اگر هماره آن را بخواند، در روز رستاخيز در امان اوست تا به بهشت پر طراوت و نعمت خدا وارد گردد، انشاء اللّه.

5 - دور نمايى از مفاهيم آن

اين سوره مباركه كه سر آغاز جزء بيست ونهم از قرآن شريف و از سوره هاى مكّى است با نام بلند و ياد الهام بخش خداى فرزانه و بنده نواز آغاز مى گردد، آن گاه با طرح موضوع بسيار مهم فرمانروايى او بر كران تا كران هستى، يك سلسله از معارف و مفاهيم بلند و انسان پرور را به تابلو مى برد، و پس از آن با ترسيم وصف و ويژگى ديگر ذات بى همتاى او - كه بخشايندگى است - پايان مى گيرد.

اگر بر آن باشيم كه تابلويى كوچك از مفاهيم ارزشمند اين سوره را در چشم انداز خويش پيش از مطالعه آن قرار دهيم، با اين معارف و نكات روبه رو مى گرديم:

1 - جاودانگى ذات بى همتاى خدا،

2 - فرمانروايى و مالكيت او،

3 - دو معماى ناشناخته مرگ و حيات،

4 - فلسفه آزمون در زندگى انسان،

5 - راز نگونسارى و سقوط به دوزخ،

6 - گوشه اى از عذاب سهمگين رستاخيز براى كفرگرايان و اصلاح ناپذيران،

7 - پرتوى از پاداش پرشكوه خردمندان خداترس،

8 - پاداش ها در سراى آخرت بر اساس زندگى خردمندانه دنيا خواهد بود و نه...

9 - علم و آگاهى خدا،

10 - پرتوى از نعمت هاى او در زمين و زمان،

11 - آفرينش شگفت انگيز پرندگان و راز پرواز آنها،

12 - چرا اين همه خيره سرى و اصلاح ناپذيرى،

13 - يك سلسله پرسش هاى تفكرانگيز و بيدارگر،

14 - ترسيم جالبى از راز رستگارى حق طلبان و رمز تيره روزى حق ستيزان و ده ها نكته ظريفى كه خواهد آمد.

/ 51