روزهای خوش سینمای انیمیشن
صنعت سینمای انیمیشن هر روز كه می‌گذرد موفقیت‌های بیشتری را از آن خود می‌كند.
استقبال تماشاگران سینما در سراسر جهان از محصولات انیمیشن باعث شده تا كمپانی‌های فیلمسازی و تهیه‌كنندگان سینما، تولید محصولات انیمیشن را در دستور كار خود قرار دهند و در كنار تولید فیلم‌های زنده، تولیدات انیمیشن خود را نیز رونق دهند.خبرهایی كه در صنعت سینما درباره مسائل مربوط به تولیدات انیمیشن پخش می‌شود تنوع خاصی دارد. این خبرهای متنوع اختصاص به كشورهای مختلف دارد و مربوط به یك منطقه خاص نمی‌شود.
گزارش‌های رسیده حكایت از آن می‌كند كه فیلم‌های انیمیشن فروش بالایی را در كشورهای آمریكای لاتین دارند. تحلیل‌گران سینمایی می‌گویند آمریكای لاتین دارد تبدیل به مركز اصلی كارهای انیمیشن می‌شود و تهیه‌كنندگان محلی با همكاری كمپانی‌های بین‌المللی، قصد تولید یك سری انیمیشن كامپیوتری و سنتی را دارند. این در حالی است كه كمپانی‌های فیلمسازی خارجی بیشتر تمایل دارند كه انیمیشن‌های خود را در كشورهای مختلف قاره ،اكران عمومی كنند.
منتقدان سینمایی می‌گویند فیلم‌های انیمیشن حكم یك معدن طلا را برای جمعیت جوان و خانواده‌های كشورهای آمریكای لاتین دارند. به همین دلیل است كه «عصر یخبندان؛ ظهوردایناسورها» توانسته رقم فروش خود را در این قاره به رقم فروش درام فاجعه‌ای «تایتانیك» برساند.تایتانیك كه 10سال قبل در كشورهای این قاره اكران عمومی شد، با یك فروش بالا ركورد فروش را در سینماهای آمریكای لاتین شكست. حالا قسمت جدید عصر یخبندان ركورد تایتانیك را می‌شكند. این انیمیشن موفق شد به تنهایی در مكزیك حدود 12میلیون بیننده را جذب خود كند. موفقیت كلان عصر یخبندان 3 در آمریكای لاتین باعث جنب و جوش تازه‌ای در بین كمپانی‌های فیلمساز خارجی شده و آنها از حالا جدول نمایش فیلم‌های انیمیشن خود در كشورهای مختلف قاره را تنظیم كرده‌اند.
در همان حال، این كمپانی‌ها در فكر تولید محصولات انیمیشن با همكاری این كشورها برای بازار داخلی آنها هستند.كمپانی فوكس قرن بیستم در ماه اكتبر اولین انیمیشن محلی خود را در سراسر خاك آمریكای لاتین پخش می‌كند. این فیلم كه محصول مشترك با كشور پرو است «دلفین؛ قصه یك رویاپرداز» نام دارد. فیلمنامه این انیمیشن اقتباسی از كتاب بسیار پرخواننده و موفق سرجیو بامبارن ، نویسنده مطرح پرویی است. 2 شركت فیلمسازی و كامپیوتری آلمانی و ایتالیایی هم در تولید این فیلم همكاری داشته‌اند. شعبه مكزیكی كمپانی یونیور سال هم اولین انیمیشن محلی خود به نام «نیكته» را آماده نمایش كرده است كه محصولی مشترك بین دو طرف آمریكایی و مكزیكی است.
تهیه‌كنندگان فیلم امیدوارند این انیمیشن در عین حال كه بچه‌ها را سرگرم می‌كند، چیزهایی درباره حفظ میراث فرهنگی و تاریخی هم به آنها بیاموزد. قسمت دوم انیمیشن «ریف» هم آماده نمایش می‌شود. شركت مستقل فیلمسازی وینستن كه با همكاری مكزیكی‌ها این انیمیشن را تولید كرده، قصد دارد آن را به صورت همزمان در آمریكای شمالی و آمریكای لاتین اكران عمومی كند. كمپانی پارامونت هم با دیدن این فعالیت‌ها، واحد خود را در مكزیك فعال‌تر كرده و گفته به زودی تولید چند محصول مشترك انیمیشن را شروع می‌كند. پارامونت مشابه این طرح را برای كشور گواتمالا هم دارد.
این فعالیت‌ها در شرایطی صورت می‌گیرد كه اهل فن می‌گویند تولیدات در حال رشد محصولات انیمیشن در قاره آمریكای لاتین دو ضعف اساسی دارد. این ضعف‌ها نه به كیفیت كار كه به كمیت آن مربوط می‌شود. به گفته اهل فن، تولیدات انیمیشن در این قاره هم كم است و هم فاصله زیادی بین تولید آنها وجود دارد. از سوی دیگر وقتی بحث كیفیت كار مطرح می‌شود، بسیاری بر این عقیده‌اند كه این انیمیشن‌ها فقط مناسب حال تماشاگران آن كشوری هستند كه این فیلم‌ها در آنها ساخته می‌شود. معمولا تماشاگران كشورهای دیگر آمریكای لاتین، از محصولات انیمیشن همسایگان دور و نزدیك خود استقبال زیادی نمی‌كنند.
به همین دلیل است كه برخی از پروژه‌های جدید انیمیشنی آمریكای لاتین می‌خواهند كاراكترهای كلاسیك و سرشناس این قاره را به عنوان شخصیت‌های اصلی كارها و قصه‌های خود انتخاب كنند تا بتوانند با لحنی عمومی تمام تماشاگران قاره آمریكای لاتین را جذب خود كنند. در بین این دسته از كاراكترها، از جمله می‌توان به «تاپ كت» و «مستر ماگو» اشاره كرد.شركت فیلمسازی آرژانتینی پاتاگونیك فیلم گروپ طی سال‌های گذشته با انیمیشن كمیك استریپی «دیبولا پلیكولا» (1997) و «پاتوروزتیو» (2004) موفقیت‌های عظیمی در جدول گیشه نمایش كسب كرده است. این موفقیت‌ها آن‌قدر زیاد و كلان بوده كه تحلیل‌گران اقتصادی سینما با عنوان «جمع‌كنندگان طلا از گیشه نمایش» از آنها اسم برده‌اند. سینمای مكزیك هم 2 سال قبل با انیمیشن «اونا پلیكولا د هووس» موفقیت عظیمی كسب كرد. این فیلم كه لقب دومین اثر پرفروش كل تاریخ سینمای مكزیك را از آن خود كرده، درباره یك تخم‌مرغ سفید و نارس است كه می‌خواهد تبدیل به یك جوجه شود.
هرنان ویویانكو از مسئولین محلی كمپانی فوكس در كشور شیلی، كاشف طرح قصه این انیمیشن است. او زمانی كه در كشور پرو برای كمپانی فوكس كار می‌كرد، طرح قصه را نوشت. به گفته او:«تعداد اندكی از فیلم‌های آمریكای لاتینی، نمایش موفقیت‌آمیزی در دیگر كشورهای قاره دارند. ولی ما امیدواریم با انیمیشن «دولفین» این سد را بشكنیم و وارد مرحله تازه‌ای شویم.» وی به این نكته اشاره می‌كند كه با وجود موفقیت فراوان «اونا پلیكولا د هووس» در بسیاری از جشنواره‌های بین‌المللی تماشاگران آمریكای لاتینی استقبال زیادی از این انیمیشن مكزیكی نكرده‌اند.
این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد كه به صورت معمول، محصولات انیمیشن باید مورد پسند عمومی تماشاگران سینما در كشورهای مختلف قرار بگیرد. یكی از دلایل اصلی این امر این است كه این گروه از تماشاگران با وجود علائق مشترك فرهنگی و نژادی، نمی‌توانند با كاراكترها و قصه‌های انیمیشن‌های محلی كشورهای آمریكای لاتین همذات‌پنداری كنند. كمپانی والت دیزنی كه متخصص تولید فیلم‌های انیمیشن است، در این زمینه تجربه خوبی ندارد. مسئولان این كمپانی می‌گویند با وجود طرح‌های زیادی كه برای ساخت محصولات انیمیشن به صورت مشترك با كشورهای آمریكای لاتین داشته‌اند، پس از مدتی اكثر این طرح‌ها را رها كرده‌اند.
سخنگوی این كمپانی می‌گوید:«2 فیلم آخر ما موفقیت مالی و انتقادی چندانی كسب نكرد و همین مسئله باعث عقب‌نشینی ما شد.»استودیوی انیمیشن‌سازی مكزیك از معدود شركت‌های فیلمسازی فعال در كشور است كه با جدیت كار تولید انیمیشن را در این سال‌ها ادامه داده اند. از سال 2002 كه این شركت، فعالیت رسمی خود را شروع كرده ، 2300 دقیقه فیلم انیمیشن تولید كرده است. این انیمیشن‌ها در داخل كشور با استقبال خوبی روبه‌رو شده‌اند و سود خوبی برای تهیه‌كنندگان خود فراهم كرده‌اند. در حال حاضر این شركت در حال تولید سومین سری از مجموعه موفق تلویزیونی خود «ال چاوو» است.
فرناندو دفونتس، مدیر این شركت می‌گوید قصد دارد فعالیت‌های آن را در سطح وسیع‌تری گسترش دهد. آنها یكسری همكار اروپایی، آمریكایی و كانادایی هم دارند‌كه كارهای خود را با كمك آنها تهیه و تولید می‌كنند. دفونتس می‌گوید: «تا قبل از اینكه ما وارد صحنه انیمیشن‌سازی شویم، صنعت سینمای مكزیك در طول 30سال فعالیت خود فقط 2 انیمیشن بلند سینمایی تهیه و تولید كرده بود.» دفونتس و همكارانش به جز بازار مكزیك، نگاهی هم به آن‌سوی مرزها و حتی آن‌سوی آب‌های اقیانوس دارند.
با این وجود، وی تاكید می‌كند كه انتظار ندارد محصولاتش در مكانی مثل آسیا یا شرق‌دور هم خریدار داشته باشد. شركت فیلمسازی دفونتس درماه اكتبر تعدادی از محصولات انیمیشن خود را به صورت دی‌وی‌دی وارد بازار آمریكا می‌كند. این نخستین بار است كه این شركت چنین حركتی را انجام می‌دهد و از قبل معلوم است كه امید زیادی به موفقیت آن دارد.در یكسال اخیر انیمیشن‌های مطرحی مثل «بالا»، «عصریخبندان3» و «هیولاها علیه بیگانه‌های فضایی» به صورت سه‌بعدی هم روانه، بازار سینما شده‌اند. انیمیشن‌های آمریكای لاتینی هم این نوع سینما را تجربه می‌كنند.
كمپانی برادران وارنر به انیماتورهای مكزیكی كمك می‌كند تا انیمیشن «تاپ‌كت» را به صورت سه‌بعدی در مكزیك و دیگر كشورهای جهان اكران عمومی كند. این انیمیشن نگاهی امروزی به یكی از كارتون‌های كلاسیك زوج معروف هانا- باربارا دارد. به گفته دفونتس «با این پروژه‌ها، ما امیدواریم كه موقعیت جهانی كارهایمان را تحكیم كنیم و این باور را در بین تماشاگران بین‌المللی به وجود بیاوریم كه محصولات ما كارهایی با كیفیت هستند كه می‌توان به راحتی به تماشای آنها نشست و از دیدن‌شان لذت برد.»شركت آرژانتینی ایلوسیون برای خلق انیمیشن‌هایی جذاب، همكاری خود با هنرمندان بین‌المللی را حتی تا سطح كشور هند هم گسترش داده است. به جز شركت‌های انیمیشن‌سازی هندی، این شركت با انیماتورهای آلمانی، كانادایی و اسپانیایی هم همكاری می‌كند. «بوگی» انیمیشنی است كه شركت ایلوسیون با كمك دوستان و همكاران خود در كانادا و اسپانیا تولید كرده است.
این انیمیشن قرار است در جشنواره‌های مختلف بین‌المللی انیمیشن، رقیب اصلی محصولات پرقدرت سینمایی برای كسب جوایز اصلی باشد. انیمیشن دیگر این شركت به نام «گاتورو» سال2010 به صورت همزمان در آرژانتین، هند و مكزیك اكران عمومی می‌شود. برای این فیلم كه به‌صورت سه‌بعدی تهیه شده، 6میلیون دلار هزینه شده است. گاستون كامی، یكی از تهیه‌كنندگان فیلم می‌گوید: «هدف اصلی و اولیه ما این است كه محصولاتمان را نه فقط برای تماشاگران آرژانتینی كه برای انبوه تماشاگران سینما در سطح بین‌المللی تهیه كنیم. فكر نمی‌كنم این آرزوی دور و محالی باشد. من مطمئن هستم كه خیلی زود به این هدف دست پیدا می‌كنیم.»
اما كمی دورتر از آمریكای مركزی و جنوبی و در داخل خاك آمریكا، كمپانی والت‌دیزنی هم در فكر گسترش فعالیت‌های انیمیشن‌سازی خود است. این كمپانی كه قدیمی‌ترین كمپانی تولید فیلم‌های كارتونی (و هنوز موفق‌ترین كمپانی در این زمینه) به شمار می‌رود، بعد از همكاری با شركت كامپیوتری پیكسار در زمینه تولید انیمیشن‌های كامپیوتری- كه انقلابی در نوع تولید فیلم‌های انیمیشن لقب گرفت- دوباره به سنت انیمیشن دستی برگشته است. «شاهزاده قورباغه» این كمپانی كه در سال جدید میلادی روی پرده سینماها می‌رود، به شكل سنتی ساخته شده و كمپانی امید فراوانی به موفقیت مالی و انتقادی آن دارد. كمپانی والت‌دیزنی كه با تولید انیمیشن‌های كامپیوتری باعث شد تا تولید انیمیشن‌های سنتی و دستی منسوخ شود، دوباره قصد احیای این نوع سینما را دارد.
در عین حال، این كمپانی تلاش زیادی به خرج داده تا انیمیشن‌های هایانو میازاكی انیماتور برجسته و كهنه‌كار ژاپنی (كه لقب والت دیزنی ژاپن را گرفته) را به تماشاگران آمریكایی و بین‌المللی معرفی كند. بعد از انیمیشن «شهر ارواح» كه اسكار بهترین انیمیشن سال را چند سال قبل گرفت، این كمپانی چند هفته قبل «پونیو» كار جدید میازاكی را در هزار سالن سینمای آمریكای شمالی اكران عمومی كرد.
حتی شنیده می‌شود كه كمپانی قصد دارد نسخه انگلیسی زبان این انیمیشن را دوباره‌سازی كند. والت دیزنی این كار را در شرایطی انجام می‌دهدكه شركت انتشاراتی مارول را كه مالك بسیاری از قهرمانان و ابرقهرمانان قصه‌های كمیك استریپی است، به مبلغ 4میلیارد دلار خریداری كرد. بحث پایان‌ناپذیر انیمیشن در شرایطی به پایان خودش می‌رسد كه یك انیمیشن كامپیوتری عنوان موفق‌ترین و پرفروش‌ترین فیلم فصل تابستان سینما را از آن خود كرد.
«عصر یخبندان3» با یك فروش 680میلیون دلاری در سطح بین‌المللی، لقب محبوب‌ترین فیلم تماشاگران بین‌المللی را گرفت. اگر رقم فروش 190میلیون دلاری فیلم در آمریكای شمالی به این رقم اضافه شود، رقم شگفت‌انگیز 870میلیون دلار حاصل می‌شود. اما این فیلم در آمریكا نتوانست با «بالا» رقابت كند و عنوان موفق‌ترین انیمیشن سال2009 سینمای آمریكا را بگیرد.
منبع : همشهری
تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی
