تبیان، دستیار زندگی
واقعا که حیفه چندین ساله نماز می خونی ولی نمی دونی صراط مستقیم و نعمت در سوره حمد یعنی چه !خجالت نکش ماه رمضان قرآنه پس این مطلب رو بخون تا روح تشنه ات سیراب بشه
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ناز  نعمت نبی(ص)

رهاورد نور(5)

حضرت محمد(ص)

دیدی چه زود گذشت!به روز پنجم هم رسیدیم.امروز هم خواهد گذشت اما نگذار این خورشید نورانی کم سو  به هلال ماه امشب برسد.اما مانند روزهای گذشته با کاروان آیات نور در کهکشان  جزء پنجم  بال پرواز می گشاییم.نجوم درخشان 64 تا 69 سوره نساء پذیرای جان های شماست.

آیه هایی که ندرتا می فهمیم

تعجب نکنید !قصد هیچ گونه جسارت نداشته و ندارم اما باور کنید راست می گویم اگر فقط 10 سال نماز خوانده باشیم این آیات را 36500بار خوانده ایدم ولی یک صدم هم روی آن فکر نکرده ایم؛آیات:"اهدنا الصراط المستقیم ،صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و لاالضالین"

ترجمه:

حال سوال اساسی در این دو آیه این است که اولا صراط مستقیم چیست؟ ثانیاانعمت علیهم چه کسانی هستند؟برای پاسخ به این سوال به صورت خیلی ساده و کاربردی از روش تفسیر قران به قرآن  بهره می بریم. دراین روش تفسیری باید آیات دیگری را که در ارتباط معنایی با این آیه هستند در سراسر قرآن جستجو کرده  ودر نهایت به ساختار معنایی نهایی دست یابیم.

اکنون آیات 68 و69 سوره مائده را می خوانیم:

 وَلَهَدَیْنَاهُمْ صِرَاطًا مُّسْتَقِیمًا  وَمَن یُطِعِ اللّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَـئِكَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاء وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولَـئِكَ رَفِیقًا

ترجمه :و حتما به راهى راست هدایتشان مى‏كردیم و هر كه خدا و پیامبر را فرمان برد، پس اینان با كسانى خواهند بود كه خدا نعمتشان داده: از پیامبران و راستى پیشگان و شهیدان- یا گواهان اعمال- و شایسته كرداران، و ایشان نیكویاران و همنشینانند.

تفسیر آیات: ما را به راه راست هدایت فرما

یـكـى از صـحـابه پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) به نام ((ثوبان )) كه نسبت بـه حـضـرت مـحـبـت و عـلاقـه شـدیـدى داشـت ، روزى بـا حـال پـریشان خدمتش رسید، پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) از سبب ناراحتى او سؤ ال نـمـود، در جـواب عـرض كرد: زمانى كه از شما دور مى شوم و شما را نمى بینم ناراحت مـى شـوم ، امـروز در ایـن فـكـر فـرو رفـتـه بـودم كـه فـرداى قـیـامـت اگـر مـن اهـل بـهـشـت بـاشـم ، مـسـلما در مقام و جایگاه شما نخواهم بود، و بنابر این شما را هرگز نـخـواهـم دیـد، و اگـر اهـل بـهـشـت نـبـاشـم كـه تـكـلیـفـم روشن است ، و بنابر این در هر حـال از درك حـضـور شـمـا مـحـروم خـواهـم شـد، بـا ایـن حال چرا افسرده نباشم ؟!

پیامبر (صلى الله علیه و آله و سـلم ) فـرمـود: بـه خـدا سـوگـنـد، ایـمـان مـسـلمـانـى كامل نمى شود مگر اینكه مرا از خود و پدر و مادر و همه بستگان بیشتر دوست دارد، و در برابر گفتار من تسلیم باشد

دو آیـه فوق نازل شد و به اینگونه اشخاص بشارت داد كه افراد مطیع پروردگار در بهشت نیز همنشین پیامبران و برگزیدگان خدا خواهند بود، سپس پیامبر (صلى الله علیه و آله و سـلم ) فـرمـود: بـه خـدا سـوگـنـد، ایـمـان مـسـلمـانـى كامل نمى شود مگر اینكه مرا از خود و پدر و مادر و همه بستگان بیشتر دوست دارد، و در برابر گفتار من تسلیم باشد. دوستان بهشتى در این آیه یكى دیگر از افتخارات كسانى كه مطیع فرمان خدا و پیامبر (صلى الله علیه و آله و سـلم ) بـاشـنـد بـیـان شـده ، و در حـقـیـقـت ، امـتـیـازاتـى را كـه در آیـات قـبـل گذشت ، تكمیل مى كند، و آن همنشینى با كسانى است كه خداوند، نعمت خود را بر آنها تمام كرده است (و من یطع الله و الرسول فاولئك مع الذین انعم الله علیهم ).

هـمـانـطـور كـه در سـوره حـمـد، بـیـان شـده اسـت كـسـانـى كـه مـشـمول این نعمتند، همواره در جاده مستقیم گام برمى دارند و كوچكترین انحراف و گمراهى ندارند. سـپـس در تـوضـیـح این جمله و بیان كسانى كه خداوند نعمت خویش را بر آنها اتمام كرده است اشاره به چهار طایفه مى كند كه در واقع اركان چهارگانه این موضوع هستند:

1 - ((انـبـیـا)) و فـرسـتـادگـان مـخصوص پروردگار كه نخستین گام را براى هدایت و رهبرى مردم و دعوت به صراط مستقیم برمى دارند (من النبیین ).

امام علی

2 - ((راسـتـگـویـان ))، كـسـانـى كـه هـم در سـخـن راسـت مـى گـویـنـد و هـم بـا عـمـل و كـردار صـدق گـفـتـار خـود را اثبات مى كنند و نشان مى دهند كه مدعى ایمان نیستند بلكه به راستى به فرمانهاى الهى ایمان دارند (و الصدیقین ). از ایـن تـعـبـیر روشن مى شود كه بعد از مقام نبوت ، مقامى بالاتر از مقام صدق و راستى نـیـسـت ، نـه تـنـهـا راسـتـى در گـفـتـار بـلكـه راسـتـى در عـمـل و كـردار كـه شـامـل امـانـت و اخـلاص نـیـز مـى گـردد، زیـرا امـانـت هـمـان صـداقـت در عـمـل اسـت هـمـانـطـور كـه ((راسـتـگـویـى )) امـانـت در گـفـتـار اسـت ، و در مـقـابـل آن ، هـیـچ صـفـت زشـتـى بـعـد از كـفـر بـدتـر از دروغ و نـفـاق و خـیانت در سخن و عمل نیست (باید توجه داشت كه صدیق صیغه مبالغه است و به معنى كسى است كه سر تا پا راستى و درستى است ). در بـعـضـى از روایـات ((صـدیـق )) بـه عـلى (عـلیـه السـلام ) و امـامـان اهـل البـیـت (عـلیـهـم السـلام ) تفسیر شده است و همان طور كه بارها گفته ایم این گونه تفسیرها بیان مصداق روشن و عالى آیات است و معنى انحصار را نمى رساند.

3 - ((شهدا)) و كشته شدگان در راه هدف و عقیده پاك الهى ، و یا افراد برجسته اى كه روز قیامت شاهد و گواه اعمال انسانها هستند (و الشهداء). (1)

براى ساختن یك جامعه انسانى سـالم و شـایـسـتـه نـخـسـت بـایـد رهـبـران بـه حـق وارد مـیـدان شـونـد، و بـه دنـبـال آنـها مبلغان صدیق كه قول و عمل آنها با یكدیگر هماهنگ است و اهداف آنها را در همه جا پخش كنند، و به دنبال این دوران سازندگى فكرى ، جمعى در برابر عناصر آلوده و آنـهـایـى كـه مـوانـع راه حـقـنـد وارد شـونـد و قـربـانـى دهـنـد و شـهـیـد گـردنـد و محصول این كوششها و تلاشها به وجود آمدن ((صالحان )) و ((اجتماعى پاك و شایسته )) اسـت ،

4 - ((صـالحـان )) و افـراد شایسته و برجسته اى كه با انجام كارهاى مثبت و سازنده و مـفـیـد و پـیـروى از اوامـر انـبـیـاء بـه مـقـامـات بـرجـسـتـهـاى نایل شده اند (و الصالحین ). و به همین جهت در روایات ما ((صالحین )) تفسیر به یاران برگزیده ائمه شده است ، و ایـن نـیـز هـمـانـنـد آنـچـه در بـاره ((صـدیـقـیـن )) گـذشـت از قبیل بیان فرد شاخص است .

نـكـتـه اى كـه در ایـنـجـا یـادآورى آن لازم اسـت ایـن اسـت كـه ذكـر ایـن مـراحـل چـهـارگـانه ممكن است اشاره به این معنى باشد كه براى ساختن یك جامعه انسانى سـالم و شـایـسـتـه نـخـسـت بـایـد رهـبـران بـه حـق و انـبـیـاء وارد مـیـدان شـونـد، و بـه دنـبـال آنـها مبلغان صدیق كه قول و عمل آنها با یكدیگر هماهنگ است و اهداف آنها را در همه جا پخش كنند، و به دنبال این دوران سازندگى فكرى ، جمعى در برابر عناصر آلوده و آنـهـایـى كـه مـوانـع راه حـقـنـد وارد شـونـد و قـربـانـى دهـنـد و شـهـیـد گـردنـد و محصول این كوششها و تلاشها به وجود آمدن ((صالحان )) و ((اجتماعى پاك و شایسته )) اسـت

روشـن اسـت كـه صـالحـان نـیـز بـراى روشـن نـگـاه داشـتـن مـشـعـل حـق نسبت به نسلهاى آینده همین وظایف سه گانه را انجام خواهند داد، رهبرى مى كنند، تبلیغ مى نمایند، و قربانى مى دهند. ضـمـنـا از آیات فوق این حقیقت به روشنى استفاده مى شود كه موضوع معاشران خوب ، و هـمـنـشـیـنـهـاى بـا ارزش بـه قـدرى اهـمـیـت دارد كـه حـتـى در عـالم آخـرت بـراى تكمیل نعمتهاى بهشتى این نعمت بزرگ به مطیعان ارزانى مى گردد، و آنها علاوه بر همه افتخارات ، همنشینانى همچون پیامبران و صدیقان و شهیدان و صالحان خواهند داشت . سـپـس در آیـه بـعـد بـراى بـیـان اهمیت این امتیاز بزرگ (همنشینى با برگزیدگان ) مى فـرمـایـد: ((ایـن مـوهـبـتـى اسـت از نـاحـیـه خـدا، و او از حـال بـنـدگـان و نـیـات و شـایـسـتـگـیـهـاى آنـهـا آگـاه اسـت )) (ذلك الفضل من الله و كفى بالله علیما). البـتـه ((ذلك )) كـه اسم اشاره بعید است در این گونه موارد براى اهمیت و علو مقام به كار مى رود. و مـا هـم از آیـه فـوق الهـام گـرفـتـه و مـى گـویـیم خدایا در دو جهان  زیبایت دوستان پاک و پاک سرشت به ما عطا فرما

گروه دین و اندیشه_رضاسلطانی


پاورقی :

1-«شهید» در اصل بمعنی گواه است منتها گاهی انسان بوسیله سخن گواهی بر حق می دهد و گاهی بوسیله عمل و کشته شدن در راه اهداف پاک گواهی می دهد

منبع: ((پایان جلد سوم تفسیر نمونه ))