تبیان، دستیار زندگی
به مناسبت ایام شهادت صدیقهٴ كبرا فاطمه زهرا - صلوات الله علیها - گزیده ای از سخنان آیت الله جوادی آملی در سالروز شهادت آن حضرت با عنوان «ابعاد علمی و عملی شخصیت حضرت فاطمه زهرا – سلام‌ الله‌ علیها -» را به محضر علاقمندان تقدیم می‌کنیم
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ابعاد علمی و عملی شخصیت حضرت فاطمه زهرا – سلام‌ الله‌ علیها - در بیان آیت الله جوادی آملی (1)

آیت الله جوادی آملی

درباره فاطمه زهرا - سلام الله علیها - از دو محور باید سخن گفت: یك محور، مربوط به تحقیقات علمی است كه برای ما ثمره علمی دارد و نتیجه اعتقادی دارد و پشتوانه مسائل اخلاقی، فقهی، حقوقی ما، هم هست. محور دوم، آن بخشی است كه مستقیماً به ما مربوط است. ما باید تأسی كنیم، او را اسوه قرار بدهیم، الگو بدانیم، پیروی كنیم و مانند آن.

به مناسبت ایام شهادت صدیقه كبرا فاطمه زهرا - صلوات الله علیها - گزیده ای از سخنان آیت الله جوادی آملی در سالروز شهادت آن حضرت با عنوان «ابعاد علمی و عملی شخصیت حضرت فاطمه زهرا – سلام‌ الله‌ علیها -» را به محضر علاقمندان تقدیم می‌کنیم:

بسم الله الرحمن الرحیم

شهادت صدیقه‌ كبرا فاطمه زهرا - صلوات الله علیها - را به پیشگاه بقیة الله - ارواح من سواه فداه - تعزیت عرض می‌كنیم و از ذات اقدس الهی مسئلت می‌كنیم.

درباره فاطمه زهرا - سلام الله علیها - از دو محور باید سخن گفت: یك محور، مربوط به تحقیقات علمی است كه برای ما ثمره علمی دارد و نتیجه اعتقادی دارد و پشتوانه مسائل اخلاقی، فقهی، حقوقی ما، هم هست. محور دوم، آن بخشی است كه مستقیماً به ما مربوط است. ما باید تأسی كنیم، او را اسوه قرار بدهیم، الگو بدانیم، پیروی كنیم و مانند آن.

آن بخشی كه مربوط به مسائل اعتقادی است و ثمره علمی دارد بررسی مقام منیع آن بانو - سلام الله علیها - است كه او همتای قرآن كریم است، همتای نبوت است، همتای رسالت است، همتای ولایت است؛ چیزی از ولی الله مطلق كم ندارد، اینها یك نورند و مانند آن. این گونه از مباحث به هر نتیجه‌ای كه منتهی بشود برای ما ثمره اعتقادی دارد، ثمره علمی دارد، اما نتیجه عملی ندارد؛ زیرا ما نه آن توان را داریم كه آن حضرت را در ولایت مطلقه [و] همتایی قرآن، الگو قرار بدهیم؛ نه چنین مأموریتی داریم. بخش دوم مربوط به سیره و سنت آن حضرت است كه ما هم موظفیم بررسی كنیم و هم مأموریم پیروی كنیم.

فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) همتای قرآن در مقام حدوث و بقاء

آن بخشِ اول به طور اجمال اینجا مطرح می‌شود؛ نه به طور تفصیل، برای اینكه پشتوانه علمی بخش دوم خواهد بود. سرّ اینكه این بانو - سلام الله علیها - حجت بر ائمه - علیهم السلام - است و اگر علی‌ بن‌ ابی‌طالب - سلام الله علیه - نبود، احدی همتای آن حضرت نبود «آدم و من دونه» [1] این است كه او [فاطمه]، مثل خود قرآن كریم در مقام حدوث و بقاء شكل گرفت؛ قرآن از زمین برنخاست (از فكر كسی تدوین نشد، هیچ عالِم بشری این قرآن را تدوین و تنظیم نكرد. سورش، آیاتش، معارفش [و] مفاهیمش را بررسی و انشا نكرد) مستقیماً از جهان غیب نازل شد و در طی 23 سال ماند و برای ابد جای خود را تثبیت كرد. این سه كار را قرآن كرد: یعنی از زمین برنخاست [بلكه] از آسمان نازل شد اولاً، و نزولش هم 23 سال طول كشید ثانیاً، و ماند كه برای ابد بماند ثالثاً. این طور نیست كه – معاذ‌الله - قابل زوال باشد، از بین رفتنی باشد: «لا یَأْتیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَلا مِنْ خَلْفِهِ» [2] . انسان كامل، مخصوصاً فاطمه زهرا - سلام الله علیها - هم، وقتی هویت آن حضرت را ارزیابی می‌كنیم، می‌بینیم در همین مثلث خلاصه می‌شود: او از زمین برنخاست [بلكه] از آسمان نازل شد و تقریباً همسفر قرآن كریم بود تا قرآن، آیاتش، سورش نازل می‌شد، او هم روزانه متكامل می‌شد، ترقی می‌كرد و تا قرآن به پایان رسید، عمر این بی‌بی هم به پایان رسید و برای ابد ماند؛ گرچه «إِنَّكَ مَیِّتٌ وَإِنَّهُمْ مَیِّتُونَ» [3] شاملِ همه انسانها هست. آن مثلث درباره قرآن روشن است؛ همه ما می‌دانیم كه این كتابی است از ذات اقدس الهی نشأت گرفته [و] هیچ فكری او را تدوین نكرده [است] از آسمان غیب نازل شده، 23 سال به تدریج این كتاب نازل شده؛ بعد از اینكه «الیَوْمَ أَكْمَلْتُ» [4] و سایر آیات نازل شد، این كتاب، نه یك كلمه كم نه یك كلمه زیاد، «الی یوم القیامة» ماندنی است. پس، از آسمان نازل شد، از غیب نازل شد اولاً، در طی 23 سال به تدریج متكامل شد ثانیاً. تا به «الیَوْمَ أَكْمَلْتُ» و مانند آن رسید و ماند برای ابد ثالثاً. جریان فاطمه زهرا - صلوات الله و سلامه علیها - هم همین طور است.

انسان كامل، مخصوصاً فاطمه زهرا - سلام الله علیها - هم، وقتی هویت آن حضرت را ارزیابی می‌كنیم، می‌بینیم در همین مثلث خلاصه می‌شود: او از زمین برنخاست [بلكه] از آسمان نازل شد و تقریباً همسفر قرآن كریم بود تا قرآن، آیاتش، سورش نازل می‌شد، او هم روزانه متكامل می‌شد، ترقی می‌كرد و تا قرآن به پایان رسید، عمر این بی‌بی هم به پایان رسید و برای ابد ماند

طلیعه آسمانی پیدایش حضرت فاطمه زهرا – سلام‌الله‌علیها -

وقتی وجود مبارك پیغمبر - علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء - به مقام شامخ نبوت بار یافتند [و] به معراج رسیدند، در معراج غذایی میل كردند. وقتی از معراج نازل شدند، به زمین آمدند، دیگر تماسی نداشتند، مگر اینكه آن غذا به صورت نطفه در بیاید آن میوه آسمانی و غیبی و بهشتی. آن میوه غیبی و بهشتی، وقتی در صلب مطهر رسول اكرم - صلّی الله علیه وآله وسلّم - به صورت نطفه فاطمه - سلام الله علیها - درآمد در قرار مكین خدیجه - سلام الله علیها - مستقر شد؛ پس وجود مبارك این بانو نظیر افراد دیگر (نظیر مردها یا زنهای عادی نیست) كه نطفه آنها محصول آب و غذا و میوه زمین باشد [و] از زمین برخاسته باشد. همان طوری كه قرآن، نظیر كتابهای بشری نیست كه محصول فكر بشر باشد، نطفه وجود مبارك فاطمه - سلام الله علیها - هم محصول آن میوه غیب است (میوه بهشت است)، از زمین برنخاست؛ منتها این چند سالی كه طول كشید تا این نطفه مستقر بشود، این مقدمه انعقاد نطفه است. باید وحی نازل بشود، باید پیامبر به آن مقام وحی‌یابی برسد، باید آن انقطاع وحی به عنوان آزمون فرا برسد، باید نوبت معراج فرا برسد، باید پیغمبر به معراج برود، باید در معراج آن میوه بهشتی را میل كند، بعد، آن، نطفه بشود تا بشود فاطمه. وقتی هم كه از معراج آمدند یك سال یا كم‌تر طول كشید تا وجود مبارك فاطمه - سلام الله علیها - متكونه بشود. این طلیعه پیدایش و تجلی آن بانو در عالم طبیعت است.

قسمت بعدی را اینجا بخوانید...


پانوشت‌ها:

[1] اصول كافی، ج1، ص461؛ عن یونس بن ظبیان عن ابی عبدالله - علیه السلام - قال: سمعته یقول: «لولا أنّ الله تبارك و تعالی خلق أمیرالمۆمنین – علیه‌ السلام - لفاطمة ما كان لها كفۆ علی ظهر الأرض من آدم و من دونه».

[2] سوره فصلت، آیه 42.

[3] سوره زمر، آیه 30.

[4] سوره مائده، آیه 3.

منبع: پایگاه اینترنتی بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء (با قدری تصرف)

تنظیم: محسن تهرانی - گروه حوزه علمیه تبیان