نقطه رهایی در قلب هور
خیبریان هورشکن
آیا تا به حال هور را دیدهاید؟ با مرداب و نیزار چقدر آشنا هستید؟ شاید شما با شنیدن این واژهها در ذهنتان یک جای مرطوب تداعی شود که قابل تحمل نیست. جایی که عبور از آن یا حتی توقف در آن برای چند لحظه هم بسیار مشکل و طاقت فرسا است. اینها را گفتیم تا به جزایر مجنون برسیم. سرزمینی به وسعت 200 کیلومتر مربع که تا چشم کار میکند مرداب دیده میشود و نیزار. البته صحبت ما فقط در باره جزایر مجنون نیست بلکه روی سخن مان آدمهای است که مجنون وار این جزایر را زیر پا گذاشتند زیر آتش دشمن بی امان دشمن آب و باتلاق را در نوردیدند تا دشمن متجاوز را با آن همه تجهیزات و نفرات به خاک ذلت بنشانند. حکایت مجنون گزارش ما حکایت سرداران جوانی است که با غیرت و ایمان خودشان حماسه خیبر را آفریدند سرداران جوانی چون شهید محمدابراهیم همت، شهید زینالدین، شهید باکری و همه شهدایی که حالا جایشان در بین ما خالی است.
پیشروی در قلب هور
عملیات ویژه خیبر در سوم اسفند ماه 1362 پاسخی بود به شرارتهای دشمن بعثی در منطقه عمومی هورالهویزه و هورالعظیم. عملیات خیبر را رزمندگان اسلام طرح ریزی و به مرحله اجرا در آوردند. مصطفی فتوحیان، از رزمندگان توپخانه 61 محرم بوده که دوشادوش خیبر شکنان به دل دشمن زد.
وی برایمان از خیبر میگوید: «نقاط زمینی قفل شده بود. دیگر مجالی برای رزم زمینی نمانده بود. به بن بست رسیده بودیم. باید تدبیری اندیشیده میشد تا نیروهای اسلام از آن تنگنای دشمن خارج میشدند. به همین خاطر عملیات خیبر با توجه به این وضعیت غیر قابل پیشروی طراحی شد.»
کار ساده نبود. نقطه رهایی رزمندگان اسلام تا خط مقدم دشمن حدوداً 30 کیلومتر مربع بود. 30 کیلومتر مربعی ای که فقط آب بود آبراهه. «عراقیها حتی فکرش را هم نمیکردند که ما در این شرایط بتوانیم حتی یک گام پیشروی کنیم. این نقطه رهایی که درست در قلب هور قرار داشت امتیاز و فرصتی بود که عراقیها با خیال راحت آن را تحت پوشش کمین گاههای خودشان قرار بدهند؛ تصورش را بکنید که نیروهای ما باید 30 کیلومتر را طی میکردند تا تازه به پشت خط مقدم دشمن برسند. فاصلهای که عراقیها با گشتیهایشان از هر حرکتی با خبر میشدند.»
دشمن؛ در خواب غفلت
سیاهی شب فرصت مناسبی بود که خیبریها این مسیر خطرناک را طی کنند. ساعت 20: 30 شب سوم اسفند ماه با وزش باد در نیزارها رزمندگان نیز راهی میشوند. صدای پای رزمندگان اسلام در میان صدای نیها گم شد و ارتش بعث عراق هم در خواب غفلت فرو رفته است.
در مرحله اول تعدادی از نیروها با قایق پیش قراولان عملیات میشوند. بعد از آن از هر لشکر تنها یک تیپ شبانه با قایق به آن سوی آب منتقل میشوند. نیروهای ظفرمند اسلام که متشکل از ارتش و سپاه و بسیج است از زمین و آسمان به عمق مواضع دشمن نفوذ میکنند، رزمندگان در محور شمالی جزایر مجنون پیشروی هستند، در همان ساعات اولیه عملیات چند روستای عراق را به تصرف رزمندگان درمی آید. تصرف جزایر مجنون شمالی به عهده لشکر حماسه آفرین 17 عملیات علی ابن ابی طالب است.
«این لشکر نخستین نیروهای خود را در جزیره مجنون شمالی پیاده میکند و دشمن خود را در دام غفلت گرفتار میبیند.»
عملیاتی کلان
مصطفی فتوحیان در ادامه از پیشروی رزمندگان در جزایر جنوبی مجنون میگوید: «در جزیره مجنون جنوبی مشکلات زیادی گریبان گیر مان شده بود. میادین مین، تپههای انفجاری و سیمهای خار دار حلقوی منطقه را نفوذ ناپذیر کرده بود. این مشکلات کار رزمندگان را سخت تر میکرد. اما سلحشوران پاک دل با یورش برق آسا و پس از نبردهای بی امان بالاخره توانستند دشمن بعثی را مجبور به عقب نشینی کنند. دشمن تا آمد بجنبد نیروهای ظفرمند اسلام دو گردان پیاده و دو گردان مکانیزه لشکر یک عراق را به طور کامل منهدم کردند.»
وی با اشاره به اینکه عملیات خیبر یکی از عملیاتهای کلان و غافلگیر کننده بوده در ادامه افزود: «کاملا آشکار بود که عراقیها سراسیمه شدهاند. دست و پایشان را گم کرده بودند و همه گردانهای دشمن بدون هیچ برنامه و نظمی آتششان را خرج میکردند. این شوک بزرگ باعث شده بود در ساعات اولیه عملیات رزمندگان بتوانند تا عمق دشمن پیشروی کنند. عملیات خیبر ضربه سختی به دشمن بعثی بود و رزمندگان توانستند جزایر مجنون را به تصرف خود در آورند و تا پایان جنگ جزایر مجنون در تصرف سلحشوران دلیر باقی ماند.»
سامیه امینی
بخش فرهنگ پایداری تبیان