اعتراف جهان به جنایات صدام و پیروزی سیاسی ایران
امروز 18 آذرماه سالروز متجاوز شناخته شدن رژیم بعث عراق در تجاوز به ایران در شهریورماه سال 1359 توسط سازمان ملل متحد است.
به همین مناسبت سردار داوود غیاثیراد معاون تبلیغات و رابط عمومی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس،یادداشتی به شرح زیر در اختیار سرویس فرهنگ و حماسه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) قرار داد.
سازمان ملل پس از 10 سال سكوت و كتمان حقایق سرانجام در هجدهم آذرماه 1370 به طور صریح دشمنان جنایتكار ایران را محكوم و برخلاف میل جهانخواران و حزب بعث، به استناد تاریخ دفاع مقدس، عراق را رسما به عنوان متجاوز معرفی كرد.
نگاهی به گذشته:
در آخرین ساعات روز 31 شهریور 1359،دبیركل سازمان ملل ضمن مذاكره با نمایندگان دو دولت ایران و عراق پیشنهاد كرد كه مساعی جمیله خود را برای كمك به حل مسالمت آمیز به كار بندند اما با پاسخی روبهرو نشد.
روز بعد، دبیركل بر اساس ماده 99 منشور ملل، از شورای امنیت خواست كه با توجه به خطر محتمل افزایش مخاصمه، فورا تشكیل جلسه دهد. همان روز نشست شورای امنیت برگزار و اولین موضعگیری شورا طی بیانیهای اعلام شد.
در سوم مهر 1359، دبیركل به شورای امنیت اطلاع داد كه جنگ میان ایران و عراق ادامه دارد و پیشنهاد كرد شورای امنیت مسئله را با فوریت رسیدگی كند. این جلسه در روزهای 26 و 28 سپتامبر تشكیل و اولین قطعنامه را به اتفاق آرا در جلسه شماره 2248 شورا مورخ 6 مهر 1359، تصویب كرد.
پس از صدور قطعنامه 479، عراق آن را پذیرفت و اعلام موافقت كرد. اما ایران به دلیل حضور نیروهای عراق در خاك خود از پذیرش آن خودداری كرد. پس از آن قطعنامههای 514، 522، 540، 582، 588 و سرانجام 598 به تصویب رسیدند.
پس از تصویب قطعنامه 598، دبیر كل اظهار داشت: "قطعنامهای كه اینك تصویب شد، اوج تلاشهای مشترك اعضای شورای امنیت به عنوان نمایندگان جامعه بینالمللی برای برقراری راه حلی جامع، عادلانه و شرافتمندانه برای منازعه ایران و عراق است.
در این جهت، پاراگراف اجرایی شماره 5 قطعنامه مسؤولیت مشتركی را برای همه كشورهای عضو سازمان ملل متحد در پی دارد. یك قدم اساسی با مشورت دو كشور و سایر كشورهای منطقه، برقراری ترتیباتی برای امنیت و ثبات منطقه خواهد بود.در مورد مسؤولیت منازعه در اسرع وقت با مشورت دو طرف احتمال تشكیل هیأت بیطرف برای رسیدگی به موضوع،هدف اصلی خواهد بود.بیایید همه با هم همكاری كنیم.شما اعضای شورا،ایران و عراق و من به عنوان دبیركل سازمان ملل متحد."
پس از پذیرش قطعنامه 598 از سوی ایران،دبیركل گزارشی به «شماره 20093/ اس» به شورای امنیت تسلیم كرد كه منجر به صدور قطعنامه شماره 619 گردید.
این قطعنامه كه در 18 مرداد 1367، به اتفاق آرا به تصویب رسید، مبنای تاسیس و اعزام گروههای ناظر نظامی ایران و عراق(ملل متحدunmog) گردید.
سرانجام یازده سال پس از آغاز جنگ 8 ساله تحمیلی عراق علیه ایران و سه سال پس از صدور قطعنامه 598 و با تلاشهای پیگیر سیاسی مسؤولان نظام جمهوری اسلامی، حقانیت ایران در دفاع به اثبات رسید و خاویر پرز دكوئیار دبیركل وقت سازمان ملل متحد در 18 آذر 1370 طی یك گزارش رسمی به شورای امنیت اعلام كرد كه عراق در 31 شهریور 1359 به ایران حمله كرده است.
متن كامل گزارش دبیركل سازمان ملل به شرح ذیل است:
1- در بند 6 قطعنامه 598، شورای امنیت از دبیركل درخواست كرد در مشورت با ایران و عراق موضوع احاله بررسی مسؤولیت مخاصمه را با گروهی بیطرف پیگیری كند و در اولین فرصت ممكن، در جهت اجرای این درخواست به شورای امنیت گزارش دهد.
2- در طول مذاكرات سه سال گذشته، فرصتهای متعددی برای مشورت با طرفین درباره بند 6 قطعنامه داشتهام. این مذاكرات مرا قادر ساخت تا برداشتی از دیدگاههای متفاوت دو طرف داشته باشم. اما به مرحلهای كه به تسلیم گزارشی معنادار به شورای امنیت بینجامد، نرسید.
3- به دنبال تكمیل اجرای پاراگرافهای یك و دو قطعنامه 598، تلاشی جدید برای تحقق دیگر مفاد قطعنامه با هدف تضمین برقراری مجدد صلح میان ایران و عراق بر مبنای طرح جامع صلحی كه توسط قطعنامه 598، ارائه شده بود، لازم به نظر رسید تا از این طریق به تامین نیازهای جاری و صلح و امنیت در منطقه كمك اساسی شود. بسیاری از تصمیمهایی كه من برای تشدید تلاشها در جهت اجرای قطعنامه 598، اتخاذ كردم، به شورای امنیت منعكس شده است (سند شماره 23246/ اس).
4- درباره پاراگراف 6 عناصری از مواضع طرفین پیرامون این پاراگراف برای من مشخص بود. با این وجود من از دولتهای ایران و عراق در نامههایی مشابه به تاریخ 14 اوت 1991، خواستم تا در جامعترین شكل ممكن، جزئیات مواضع خود را درباره این پاراگراف به من تسلیم كنند. در همان زمان به منظور دستیابی به كاملترین درك از این موضوع، تصمیم گرفتم تا به طور جداگانه با تعدادی از كارشناسان مستقل مشورت كنم. بر اساس پاسخهای 26 اوت 1991 عراق و 15 سپتامبر 19991 ایران كه به من تسلیم شد مشورتهایی كه با دو طرف داشتم، تمام اطلاعات مربوط به مندرج در اسناد رسمی سازمان از شروع مخاصمه و نیز اطلاعاتی كه از كارشناسان مستقل به دست آمده است اكنون مایلم كه درباره پاراگراف 6 قطعنامه 598 به شورای امنیت گزارش دهم.
5- مسلم است كه جنگ بین ایران و عراق كه سالیان دراز به طول انجامید، شروعش نقض حقوق بینالملل بود و موارد نقض حقوق بینالملل موجب مسؤولیت برای مخاصمه است كه موضوع اصلی پاراگراف 6 میباشد. آن بخش از موارد نقض مقررات بینالمللی كه در چارچوب پاراگراف 6 باید مورد توجه ویژه جامعه جهانی قرار گیرد، استفاده غیرقانونی از زور و عدم احترام به تمامیت ارضی یك كشور عضو است. مسلما در طول جنگ مواردی عمده و گسترده از نقض اصول مختلف حقوق بینالمللی انسانی وجود داشته است.
6- پاسخ عراق به نامه 14 اوت 1991 من پاسخی محتوایی نیست، از این رو من ناچارم به توضیحاتی كه قبلا توسط عراق ارایه شده است تكیه كنم. این یك واقعیت است كه توضیحات عراق برای جامعه بینالمللی قابل قبول و كافی نیست؛بنابراین رویداد برجستهای كه تحت عنوان موارد نقض در بند پنجم این گزارش بدان اشاره كردم همانا حمله 22 سپتامبر 1980 علیه ایران است كه بر اساس منشور ملل متحد، اصول و قوانین شناخته شده بینالمللی یا اصول اخلاقی، قابل توجیه نیست و موجب مسؤولیت مخاصمه است.
7- حتی اگر قبل از شروع مخاصمه برخی تعرضات از جانب ایران صورت گرفته باشد، چنین تعرضاتی نمیتواند توجیه كننده تجاوز عراق به ایران – كه اشغال مستمر خاك ایران را در طول مخاصمه در پی داشت – باشد. تجاوزی كه ناقض ممنوعیت كاربرد زور كه یكی از اصول حقوق بینالملل است، میباشد.
8- از میان موارد متعدد نقض حقوق انسانی كه در طول جنگ رخ داده، موارد بسیار توسط سازمان ملل و یا كمیته بینالمللی صلیب سرخ ثبت شده است.به عنوان مثال من به درخواست یك و یا هر دو طرف، در موارد متعددی، هیاتهای كارشناسی را برای تحقیق درباره موارد نقضی مانند استفاده از تسلیحات شیمیایی، حملات به مناطق غیرنظامی و بدرفتاری با اسرای جنگی به صحنه نبرد اعزام كردم. نتیجه این تحقیقات جملگی به شورای امنیت گزارش شده و به عنوان سند این شورا انتشار یافتهاند. این گزارشها با كمال تاسف حاكی از وجود شواهدی از موارد نقض جدی حقوق انسانی است و در یك مورد من مؤظف بودم با تأسف عمیق این یافته كارشناسان را متذكر گردم كه سلاحهای شیمیایی علیه غیر نظامیان ایرانی در منطقهای در نزدیكی یك مركز شهری عاری از هر گونه حفاظت در برابر این حملات به كار رفته است. (سند شماره 20134/ اس).شورا ناخشنودی خود از این مساله و محكومیت آن را در قطعنامه 620 مصوبه 26 اوت 1988 اعلام كرد.
9- رویدادهای جنگ ایران و عراق كه برای سالیان طولانی در صدر اخبار وسایل ارتباط جمعی دنیا قرار داشت برای جامعه بینالمللی كاملا شناخته شده است. همچنین مواضع طرفین كه در موارد بسیاری از اسناد رسمی منعكس شده و انتشار یافته بر همگان واضح است. به نظر من، تعقیب پاراگراف 6 قطعنامه 598 هدف مفیدی را در برندارد و در جهت صلح و اجرای قطعنامه 598 به عنوان یك طرح جامع، اكنون لازم است روند حل و فصل دنبال شود.در واقع پرداختن به مبنای دقیق روابط صلحآمیز بین دو طرف و همچنین صلح و امنیت در كل منطقه ضرورت فوری دارد.
شورای امنیت در سال 1987 در پاراگراف قطعنامه 598 روش صحیحی را توصیه كرد كه اگر به موقع اجرا شده بود میتوانست منطقه را از فاجعه بعدی كه رخ داد، برهاند. یك نظام روابط حسن همجواری مبتنی بر احترام به حقوق بینالملل آن گونه كه توسط شورای امنیت پیشبینی شده، برای تضمین صلح و ثبات آینده منطقه ضروری است. امید است این ندای شورا مورد عنایت قرار گیرد.