لطفا شئونات ایثارگری را رعایت کنید تا ایثارگر بمانید!
چندی است خبرنگاران و فعالان رسانهای دفاع مقدس، مجمعی ایجاد کرده اند تا باهماهنگ شدن و اتحاد، تعهد بهتر و بیشتری نسبت به حوزه دفاع مقدس و دغدغه های ایثارگران داشته باشد.
این مجمع در نشست اعضا به بررسی وضعیت و مشکلات جانبازان پرداخت. در این جلسه، جانباز «یوسف مجتهد» از فعالان حوزه جانبازان و ایثارگران و از مسئولان اسبق بنیاد شهید و امور ایثارگران به عنوان مهمان ویژه به بیان مطالبی شنیدنی و گاه، تاثربرانگیز پرداخت. اما آنچه تاسف حاضران را به شدت برانگیخت اهانتی واضح به جامعه ایثارگری در متن قانون و مجلس است.
در ابتدای صحبت ضمن معرفی خودتان یک پیشنه از فعالیت هایتان بگویید.
عضو سپاه خرمشهر بودم و روز 24 مهر 1359 در آنجا مجروح شدم. یعنی روزی که نام خرمشهر «خونین شهر» شد.
برای درمان چند ماه در تهران و در بیمارستان شهید مصطفی خمینی بستری شدم. پس از درمان مجدداً به تشکیلات سپاه خرمشهر برگشتم و تا اوایل سال 1364. پس انقلاب فرهنگی و با گشایش دانشگاه ها به مشهد رفتم. سیزده - چهارده سال در سپاه مشهد بودم. سال 73 در همان دوره تحصیل از سپاه به بنیاد مامور شدم. اوایل جنگ که در سپاه خرمشهر بودم، یک مدت مامور بنیاد شهید بودم؛ و ارتباطم با مجموعه ایثارگران و بنیاد شهید و بنیاد جانبازان آشنا بودم. بعد از فرمان مقام معظم رهبری درباره تجمیع نهادها تا اواخر سال 88 هم در بنیاد بودم. در این مدت مدیرکل بنیاد شهید استان لرستان بودم. سپس مدیرکل اشتغال جانبازان کشور شدم.
مدتی هم معاون تعاون و امور اجتماعی بنیاد شهید را عهده دار بودم تا زمان طرحِ تجمیع بنیاد شهید و بنیاد جانبازان که قائم مقام بنیاد شدم. همچنین رئیس دفتر مطالعات راهبری بنیاد و کمیسیون ماده شانزده رسیدگی به شکایات جانبازان بودم.
با توجه به آشناییام با موضوعات متعدد ایثارگران، بعد از اینکه از بنیاد آمدم یک مدت به نهاد ریاست جمهوری رفتم و کنار آقای رحماندوست (مشاور رئیس جمهور) خدمت ایثارگران را کردم. بعد که مشاور ایثارگران رییس جمهور جمع شد، دیدم که نمیشود بروم و از ایثارگران دور بشوم. بعد از آن هم با توجه سابقه دوستیای که با آقای محکی داشتم، رفتم به روزنامه همشهری و بخش ایثارگران را که خلاءش احساس می شد، راهاندازی کردم. در سخنانتان گفتید «فرمان مقام معظم رهبری درباره تجمیع نهادها» نظر رهبری درباره طرح تجمیع نهادها مساعد بود؟
مقام معظم رهبری در زمان طرحِ تجمیع نهادها با صراحت میگویند که دغدغه استیفای حقوق ایثارگران را داشته و دارم. درباره این دغدغه در قالب قوانین و پیگیریهای بیرونی اگر لازم باشد، به دیوان عدالت اداری، دستگاه دولتی، نیروهای مسلح میرویم و حضور پیدا میکنیم.
در حال حاضر چه فعالیتی در خصوص ایثارگران انجام می دهید؟
در بحث های قانونی از قبل از اینکه بروم به روزنامه، به مجلس و مجمع تشخیص میرفتم. الان هم مجلس یک سال است که موضوع تحقیق و تفحص بنیاد را به ما سپرده که داریم گزارش نهایی را مینویسیم. این تقریباً خلاصهای از خدمات من به ایثارگران بود. همچنین ستون «ایثارگران بدانند» در روزنامه همشهری را من می نویسم و در تلاش هستم که ستون «مسئولان بدانند» را هم اضافه کنم.
در این دو ستون چه چیزی پیگیری و مطالبه می شود؟
در ستون «ایثارگران بدانند» ایثارگران بامسائل حقوقی و قضاییشان آشنا می شوند و معمولا سوال از سوی ایثارگران طرح می شود و من از منظر قانونی پاسخ می دهم و اگر مسئولان بدانند راه اندازی شود قصد دارم تا مسئولان را با وظایفشان در قبال ایثارگران آشنا کنم.
گفتند: اگر ایثارگری به حکم دادگاه به مسائل فساد اخلاقی و یا اقدام علیه امنیت ملی محکوم بشود، از ایثارگری خارج خواهد شد. یعنی دو بار مجازات میشود. حد را هم تعیین نکردند
در گذشته پرونده ایثارگری عده ای از ایثارگران به خصوص جانبازان اعصاب و روان در پی درگیری با مسئولان شاهد بودیم علی رغم غیرقانونی بودن بسته می شد و از مزایا و حقوق خود محروم می شدند و چند سال گذشته مسئولان درپی آن بودند که با گنجاندن ماده ای این عملکرد ود را قانونی کنند که مجلس مانع شد و ماده را حذف کرد اما گویا جدیدا از راه دیگری این اقدام انجام گرفته است، میشود توضیحدهید چقدر صحت دارد؟
تقریباً روزهای آخر دولت خاتمی بود که لایحه جامع ایثارگران تسلیم مجلس شورای اسلامی شد و فردای آن روز، تودیعش بود و باید میرفت. ذیل یکی از تبصرههای لایحه جامع پیشنهادی دولت از ماده 66 که الان بعنوان ماده 13 در مصادیق آمده، نوشته شده بود که «اگر ایثارگران شئونات ایثارگری را رعایت نکنند، حسب آئین نامهای که به تصویت هیئت دولت میرسد، بنیاد مجاز است که بخشی از خدمات یا همه خدمات آنها را حذف کند.» چیزی که الان ما در بحث تحقیق و تفحص شدیداً پیگیر آن هستیم. لیست سیاهی که آقایان داشتند جزء گزارش ما خواهد بود.
این شئونات چیست و حد و حدود این شئونات چطور تعیین می شود؟
باور کنید من هم به عنوان یک جانباز و هم به عنوان یک حقوق دان عرصه ایثارگری نفهمیدم که اصلا این شئونات چیست و حد و حدود این شئونات چطور تعیین می شود؟
فرض کنید که یک جانباز بیاید به یک مسئولی توهین کوچکی هم بکند، طرف برمی دارد یک متنی تنظیم می کند که این آقا خلاف شئونات عمل کرده؟ بعد هم همه حقوق ایثارگر را با مشکل مواجه می کردند. بحث ما این است که این در صلاحیت قوه مجریه نیست. اتفاقاً رسانهها باید هجوم بیاورند و این مسئله را حذف کنند. البته این را هر طور شده اصلاح میکنیم و نمیگذاریم در بحث مصادیق بماند. البته ما فکر میکردیم که این قضیه حل شده است، این موضوع را دولت آقای احمدی نژاد در قالب یک ماده مستقل یعنی ماده 66 لایحه جامع به مجلس فرستاده بود تا اینکه رفت به شورای نگهبان و ما جلساتی را با اعضای محترم شورای نگهبان داشتیم تا اینکه شورای نگهبان این ماده را مغایر اصل 85 قانون اساسی دانست و لغوش کرد. این گذشت تا دولت یازدهم که رویشان نشده این را به عنوان قانون ببرند، آئیننامه عملی مصادیق ایثارگران را تصویب کردند. یعنی بعد از هفت سال تازه یادشان آمده که این را تصویب کنند. در اینجا آمدند باز هم در قالب ماده سیزده، این موضوع را وارد کردند؛ منتهی به یک شکل دیگر و به یک معنا حتی وحشتناکتر از قبل. گفتند: اگر ایثارگری به حکم دادگاه به مسائل فساد اخلاقی و یا اقدام علیه امنیت ملی محکوم بشود، از ایثارگری خارج خواهد شد. یعنی دو بار مجازات میشود. حد را هم تعیین نکردند. یعنی اگر توبه کرد، سیستمی برای بازگرداند حق و حقوق ندارد. اندازه این ها هم مشخص نیست. مثلا بگویند فساد اخلاقی. اندازه اش چیست؟ یعنی طرف میتواند در فساد اخلاقی به جرم یک متلک گفتن هم مجازات بشود، یا میتواند به جرم یک مسئله خیلی حاد باشد که در هر دو صورت بنیاد میتواند پرونده را ببندد و فرد را از ایثارگری خارج کند. خانواده این چه گناهی کرده؟ در این زمینه اگر بررسی بشود، جنایتی که آقای «د» به ایثارگران کرد، هیچ کس دیگری نکرد.
به نظرتون این مشکلات توسط چه ارگانی قابل پیگیری است؟
این مسائل باید توسط نهادهای مردمی ایثارگران پیگیری شود که با توجه به آشنایی که با تشکلهای ایثارگری دارم، حس میکنم این تشکلها خیلی منحصر در خواستههای کوچک و گروهی خودشان بوده و در آن اسیر هستند. افق بلندتری را نگاه نمیکنند. به رغم اینکه در عمل و در بعضی از رفتارها با آنها در تعارض هستم، وقتی مطلبی دارند سعی میکنم در جمعشان حاضر شوم.
آقای مجتهد از تشکل ها هم که آبی گرم نشد یک پیشنهاد بدهید که نتیجه ساز باشد.
هجمه رسانهای لازم است. یکی هجمه رسانهای در مورد بعضی از موضوعات جانبازان لازم است. اینطور نیست یک بار نوشتیم و تمام شد. بحث درمان، موضوعی است که دائماً روزنامهها باید به آن بپردازند. درمان این بچهها در زمان جنگ که در آن مشکلات و بحرانها بودیم، آسانتر از الان بود. چون شما هر بیمارستانی که میرفتید با روی باز میدیدند و درمان میکردند و ریالی هم نمیدادید. الان یک روز بن میدهند، یک روز بنها را جمع میکنند. وقتی بنهایت تمام شد هم که هیچ. همه جا هم نمیشود رفت. محدودیتهای بیمهای هم که هست. قانون میگوید 100 درصد هزینههای درمانی ایثارگران و افراد تحت تکفل باید تامین شود ولی بحث عمده اینها این است که منابع به ما نمیدهند.
یوسف مجتهد در این نشست به سوالات دیگر خبرنگاران در خصوص « برخورد عجولانه با مسائل ایثارگران»، «بازخورد نمایندگان در خصوص مسائل و مشکلات ایثارگران»، « وظایف دولت ها در قبال این جامعه»، « درصدهای سفارشی!»، «امتیازات ویژه»، « بیانصافی در حق جانبازان غیر مستخدم»، «تبصره 2»، «4 نفرخبیث»، «فراکسیون ایثارگری»، «حکایت پیچیده ویلچر»، «درد چیست؟ درمان کجاست؟»، «تشکلهای ایثارگری بیدار شوند»، «ملاک ایثارگری»، «درصدهای بیمبنای جانبازی»، «آئیننامههای مسکن»، «فرق مسئولان با خانواده شهدا»، «حمایتهای قضایی»، «برداشتهای غلط از قوانین» و«تفحصها در مملکت کشک است!» را پاسخ داد.
مصاحبه: سامیه امینی
بخش فرهنگ پایداری تبیان
مطالب مرتبط: