سانحه ی C -130 از زبان کمک خلبان :

هفتم مهر ماه مصادف است با شهادت چند تن از سرداران اسلام ( شهید فلاحی ، شهید نامجو ، شهید کلاهدوز ، شهید فکوری ، شهید جهان آرا و شهید شاهچراغی ) که همراه با عده ای از رزمندگان ، در سانحه ی سقوط هواپیمای ارتشی در سال 1360 به شهادت رسیدند .

و اینک این حادثه را از زبان محمود خرم دل ، کمک خلبان این هواپیمای سانحه دیده،می خوانیم :

هفتم مهرماه سال 1360 بود ما در منطقه (پایگاه مهرآباد) آماده بودیم . ساعت 9 صبح ، خبر دادند که یک پرواز تهران - بوشهر- اهواز، و برگشت به تهران داریم . برای انجام بازرسی های اولیه ی هواپیما رفتیم . همه چیز عالی بود و هرکولس C-130 سیار ، قبراق و سرپا به نظر می رسید. پس از بازرسی و تماس با برج ، از پست فرماندهی خبر دادند که استارت نزنید چون قرار است چند نفر از اشخاص مهم (VIP) را با این هواپیما به اهواز منتقل کنید. به همین دلیل آغاز پرواز تا بعد از ظهر به تعویق افتاد. گروه پنج نفره (VIP) شامل رئیس مالی سپاه خراسان و همراهانشان و یک پیک سیاسی بود. البته این پیک سیاسی در بوشهر پیاده می شد. مسیر اصفهان ، شیراز، بوشهر را پیمودیم و همه چیز خوب پیش می رفت. در فرودگاه بوشهر پیک را پیاده کردیم و به سمت اهواز ادامه پرواز دادیم . همین که از باند پرواز بلند شدیم از تهران تماس گرفتند که چون وضعیت اهواز قرمز است به اهواز نروید و برگردید شیراز. ما نیز مسیرمان را به سمت شیراز عوض کردیم . پس از طی مسیر رفته رفته داشتیم آماده فرود در باند شیراز می شدیم که دوباره از تهران تماس گرفتند و گفتند باید بروید اهواز پروازتان عملیاتی است. مانیز اطاعت امر کردیم و حدود ساعت 19 به اهواز رسیدیم . به برج اعلام کردم تا برای چند لحظه چراغ های باند را برایمان روشن کند . نشستیم دور زدیم و هواپیما را رو به قسمت سوختسان نگه داشتنیم .

در محوطه فرودگاه امیران ، فلاحی و فکوری قدم زدند و رو بروی در سالن نیز گروه VIP شامل سردارانی همچون : نامجو، کلاهدوز، جهان آرا و محافظانشان بودند . سریع مسافران ، مجروحان و شهدا را سوار کردیم . در گوشه سالن روی چند پالت 6 متری اجساد شهدا برای انتقال به تهران قرار داشتند که آنها را روی درب بارگیری گذاشته و در را بستیم .54 نفر مجروح ،22 شهید ،33 نفر مسافر و 9 خدمه پروازی در هواپیما بودند .4 نفر را هم که نمی توانستند راه بروند به وسیله برانکاردهای متصل به بدنه ی هواپیما حمل می کردیم.

از تیمسار فلاحی خواستیم که داخل کابین خلبان بنشیند . وی تبسم کرد و گفت:((نه ! در آن صورت محافظان ناراحت می شوند)).

پس از اتمام کار مسافر گیری ، اهواز را به مقصد تهران ترک کردیم . شیراز و اصفهان را پشت سر گذاشتیم و در نزدیکی تهران در خواست ارتفاع پایین نمودم و به ارتفاع 22000 پا رسیدیم ( از ارتفاع 2600 پا) حدود ساعت 20 در کوههای حسن آباد قم بودیم و برای نخستین بار بدهکار شده بودم . پسرم نیز تازه به دنیا آمده بود. از پنجره به بیرون نگاه کردم گفتم : خدایا ! من برای نخستین بار بدهکار شدم ، نکند نتوانم بدهی مردم را پرداخت کنم .توی همین فکرها بودم که یک لحظه تمام برق ها ی هواپیما قطع شد ! ظلمات کامل .

یک لحظه احساس کردم هواپیما ایستاده ، موتورها به طور کامل خاموش شدند . به کمک چراغ قوه بیرون را نگاه کردم دیدم ملخ ها فقط با نیروی باد می چرخند . فرامین را تکان دادم از آنجا که سیستم فرامین C-130 هیدرولیک است اگر موتورها خاموش شوند فرامین هم خود به خود از کار خواهد افتاد .

12500 پاوند وزن هواپیما ،100 مسافر ،22 شهید ، ارتفاع 2200 پا ، قطع شدن کامل برق و 4 موتور خاموش !

شرایط بسیار سخت و هولناکی بود ! نخستین کاری که کردم از ساک پرواز چراغ قوه را در آوردم دیدم دور موتور به 10 تا 15 رسیده است.

یک ناوبر به اسم محمدی و سه مهندس پرواز(2 معلم مهندس پرواز که برای چک پروازی و سروان تهرانی که حدود 23 - 24 سال داشت) نیز در کابین حضور داشتند. تهرانی ، کارت عروسی اش را روز قبل پخش کرده بود و می خواست دو روز بعد ازدواج کند. پس از چند لحظه امیر فکوری به کابین آمد و به خدمه گفت: "خونسرد باشید ! قطعی کامل در سیستم الکترونیکی به وجود آمده است. تا تهران 20 دقیقه بیشتر راه نداریم."

ظلمات و سکوت کامل بود . فقط سمت حرم شاه عبدالعظیم چند تا چراغ دیدم . وی چراغ قوه را از دست من گرفت ، اول به دورسنج موتور و بعد به خود موتورها نگاه کرد احساس کردم متوجه شده که مشکل فقط الکترونیکی نیست . وی با سرعت از کابین خارج شد و با یکی از مهندسین پرواز رفتند تا چرخها را به صورت دستی باز کنند . من به تهران خبر دادم و اعلام وضعیت اضطراری کردم . اما از عملیات به ما گفتند: "موتور بده!" من گفتم موتورم رفته . آنها فکر می کردند که بحث هواپیما ربایی است و برای همین هم برای کمک به جای بالگرد ، دو تا F-4 را فرستادند.

من هر وقت ارتفاع و مسیر را عوض می کنم برای اطمینان بیشتر که اگر دستم را از روی فرامین بردارم باز هم هواپیما به مسیرش ادامه می دهد ، به اصطلاح هواپیما را تریم می کنم ! این بار نیز پیش از خاموش شدن موتورها این کار را کرده بودم ! پس از خبر دادن به تهران چندین بار استارت زدم و هر کاری که می توانستم برای روشن کردن دوباره موتورها انجام دادم ولی نشد!

برایم مسجل شد که می خوریم زمین ، ولی شانس بیاوریم هواپیما بیشتر با وزنش می آمد و پرواز سرشی انجام نمی داد ولی چون تریم کرده بودم روی بال نرفت و کله نکرد! وقتی که فهمیدم داریم می خوریم زمین با لحنی عاشقانه به خدا گفتم : خدایا ! الان گفتم کمکم کن ! اینطوری کمک می کنی ؟! هواپیما داشت با وزنش پایین می آمد ! آنجا یک رودخانه بود و در 15 متری آن یک تپه قرار داشت که در فاصله تپه تا رودخانه چند حلقه چاه قنات بودند.هواپیما پس از اصابت به زمین ،11 متر کشیده شد و یکی از چرخها (چرخ سمت چپ) چون قفل نشده بود. جمع شد و دوباره بالا رفت و به همین دلیل بال سمت چپ پایین آمد و موتور شماره 1 به همین دهنه چاه قنات برخورد کرد و در اثر شکستن ملخ ، بنزین روی دماغه هواپیما پاشیده شد و شیشه جلوی ما آتش گرفت. پای من بین صندلی و کنسول مرکزی هواپیما گیر کرده بود و آتش جلوی ما شعله می زد! کمربندم را باز نمودم . ضامن پنجره اضطراری را کشیدم و آن را باز کردم . پایم به آهن کنسول مرکزی پایین گیر کرده بود و آهن آن ، پوست و استخوانم را تراشیده بود. با سختی خودم را از پنجره کشیدم بالا و از ارتفاع 3 متری به پایین پرت شدم.

وقتی روی زمین افتادم ،دیدم  زیر بال یک نفر افتاده ، و صورتش پر از خاک و خون بود و یک پایش قطع شده بود.او را از هواپیما دور کردم کمی بعد یک نفر را در حال قدم زدن در محوطه سقوط دیدم . اول ترسیدم ! بعد رفتم دیدم لباس بیمارستان پوشیده جالب اینکه وی از جمله مجروحانی بود که در حالت عادی نمی توانست راه برود . پیش از سانحه خود را از سوراخی که به واسطه شکستن استرات چرخ سمت راست در بدنه ایجاد شده بیرون کشیده بود. جالب اینجاست که وی به قدری مجروح بود که مادرش در فرودگاه از من خواسته بود که چون امید زیادی به زنده ماندنش نیست ، او را به یک بیمارستان خوب بفرستیم.

18 مسافر و چهار نفر از خدمه توانستند از این سانحه جان سالم به در ببرند .

کمی بعد مخزن مرکزی منفجر شد و منطقه بزرگی را آتش فرا گرفت . هواپیما در لحظه انفجار حدود 8000 پاوند سوخت داشت. هواپیماهای F-4 که آمده بودند ، وضعیت ما را گزارش کردند و حدود 45 دقیقه بعد یک بالگرد بل -214 برای نجات ما آمد.

مطالب مرتبط :

گر نگهدار من آنست...

زندگی نامه شهید فکوری

مصاحبه با فرزند شهید جواد فکوری

زندگی نامه شهید سرتیپ خلبان سید موسی نامجو

سردار سرلشکر پاسدار شهید محمد علی جهان آرا

گفتگو با پدر شهید جهان آرا

منبع :

ماهنامه صنایع هوایی شماره 176