تبیان، دستیار زندگی
داستان نویسان زیادی در آثارشان به موضوع جنگ تحمیلی پرداخته و از آن نوشته اند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نگاه 3 نویسنده به ادبیات جنگ

داستان نویسان زیادی در آثارشان به موضوع جنگ تحمیلی پرداخته و از آن نوشته اند.

بخش ادبیات تبیان

نگاه 3 نویسنده به ادبیات جنگ

همزمان با 31 شهریورماه و آغاز «هفته دفاع مقدس» که آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است، نگاهی داریم به اظهارنظر سه نویسنده مطرح این عرصه که در موقعیت های مختلفی دیدگاه های شان را درباره ادبیات پایداری و دفاع مقدس مطرح کرده اند.

احمد دهقان می گوید: جنگ ما بیش تر از این که به حرف زدن احتیاج داشته باشد، نیازمند تأمل است و آن وقت است که می توان حرف های زیادی از دل جنگ بیرون کشید.

نویسنده «سفر به گرای 270 درجه» و «من قاتل پسرتان هستم» اظهار می کند: یکی از جامعه شناسان فرانسوی که از جنگ شناسان معروف دنیا هم هست جنگ را به جشن تشبیه می کند و می گوید ما در جشن ها از خود بی خود می شویم، مستانه به هر سو می رویم و اسراف می کنیم. در جشن همه دعوت می شوند و جنگ نیز چیزی است شبیه به جشن؛ چرا که همه مستانه به دنبال مرگ می روند و خون های زیادی ریخته می شود. این یک نوع نگاه به جنگ است که البته خیلی هم مرسوم است.

او می افزاید: محقق فرانسوی دیگری که درباره خاطرات جنگ کردگان ایرانی تحقیق کرده است، می گوید ما در این خاطرات می بینیم که ایرانیان اصلاً به دنبال خون ریزی نیستند. انگار این ها در جنگ به عرفان هزارساله خود دست پیدا کرده و دوباره به خانه ها می روند. ایرانی ها در خاطرات خود به خون ریختن افتخار نمی کنند، اما به خون دادن مغرورند.

مجید قیصری از دیگر نویسندگان ادبیات دفاع مقدس می گوید: به نظرم می رسد که فضای جنگ مانند دایره است. مانند سنگی است که در آب می اندازید و موجی ایجاد می کند که هرچه عقب تر می آید، بزرگ تر می شود؛ کوچک تر نمی شود. این ها الآن باید نوشته شوند؛ نه بعدا. به نظر من، جنگ حالا حالاها تأثیرش را بر همه چیز جامعه  ما می گذارد. شما الآن نگاه کنید، می بینید زندگی فردی و اجتماعی ما، اقتصاد ما، سیاست ما و فرهنگ ما متأثر از جنگ است. چه چیز ما از این هشت سال جنگ متأثر نیست؟ کجا را می توانیم خط بکشیم و بگوییم تمام شد. بگوییم از این جا به بعد، جنگ تأثیر ندارد. آیا چنین چیزی هست؟ آیا با آتش بس جنگ تمام می شود؟ من متأسفم برای جامعه ای که سال هاست از جنگش گذشته و هنوز نمی داند که پایان آتش بسش، تمام شدن جنگ نیست.

نویسنده «سه دختر گل فروش» و «جنگی بود، جنگی نبود» در ادامه بیان می کند: من دارم تبعات جنگ را می بینم و این تبعات، بیش از چیزی است که من می توانم بنویسم. البته برخی چیزها را هم باید ندید گرفت. مسائلی هست که نمی شود نوشت. تیغ سانسور وجود دارد. اما اصل قضیه چیز دیگری است. آیا جنگ تبعات داشته یا نه؟ آیا تبعات جنگ اکنون گریبان گیر کسی هست یا نه؟ گفتن از این که چرا نمی نویسند و یا نمی توانند بنویسند، ما را وارد بحث دیگری می کند. اما این که ضرورت ندارد بنویسیم، درست نیست. من همواره این را می گویم که هاینریش بل می گوید، «تا زمانی که از یک زخم خون می چکد، جنگ ادامه دارد.»

همچنین حبیب احمدزاده می گوید: بزرگ ترین مشکل ادبیات پایداری این است که خود مسئولان مملکتی ما نفهمیده اند دفاع مقدس یعنی چه. نسل جوان ما با اصل دفاع مقدس هیچ مشکلی ندارد، بلکه با شیوه  ارائه  آن که نوعی اجبار در یک سویه نگاه کردن به آن است، مشکل دارد.

نویسنده «داستان های شهر جنگی» می افزاید: آن هایی که فکر می کنند دفاع مقدس دعوای جناح هاست و از انگ های سیاسی می ترسند، بهتر است اصلا کارهای شان را چاپ نکنند. این نگاه دروغین و خسته کننده که به دفاع مقدس ما داده شده، دروغ است و چه آن هایی که با اصل دفاع مخالفند و چه آن هایی که از دور، دستی بر آتش زدند، به اغراض سیاسی نانوشته ای رسیده اند و سعی دارند تا رزمندگان را به صورت افرادی یک بعدی  معرفی کنند که امروز دیگر کارآیی ندارند.


منبع: ایسنا