دونده ای که سمبل استقامت شد

"اسكار پیستوریوس" دونده‌ی قطع عضو آفریقای جنوبی شاید نخستین عضو جامعه‌ی بشری در طول جنبش المپیك باشد كه داعیه‌دار رقابت با ورزشكاران سالم و بدون عیب و نقص است.

ورزش سراسر تلاش و مبارزه است. تلاش و مبارزه‌ای كه نه تنها در جنبش المپیك به آن تصریح شده، بلكه در ذات وجودی انسان‌ها نیز نهفته است. در راه این تلاش و مبارزه، حتی محدودیت‌های بدنی نیز نمی‌تواند انسان را از رسیدن به اهداف والایش بازدارند.

"اسكار پیستوریوس" یك ورزشكار بی‌نظیر است كه توانسته با محدودیت‌ها مبارزه كرده و حتی داعیه‌ی سینه به سینه شدن با ورزشكاران سالم را دارد. او با علاقه و تلاش فراوان بر همه‌ی محدودیت‌ها غلبه كرده و پیش از بازی‌های المپیك پكن نشان داد كه به هر ریسمانی برای رسیدن به اهدافش چنگ می‌زند.

*** چشم‌انداز نخست(كودكی و نوجوانی)

"اسكار پیستوریوس" كه این روزها به نام «تنها دونده‌ی بدون پای زمین» شهرت دارد، در روز 22 نوامبر سال 1986 میلادی در بخش سندتون شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی به دنیا ‌آمد. وی در همان بدو تولد هم شرایط ویژه‌ای داشت. به دلیل مشكلی كه در رشد پاهایش داشت، در یازده ماهگی، اولیاء او بنابر توصیه پزشكان رضایت دادند تا پاهایش از زیر زانو قطع شوند.

به نقل از ایسنا؛ البته اسكار كوچكتر از آن بود كه بتواند این خاطره‌ی تلخ را به یاد آورده و یا حتی لذت قدم برداشتن با دو پا را به خاطر بیاورد.

به هر حال او با این شرایط ویژه به مدرسه رفت؛ اما، از همان اوایل هم نشان داد كه نمی‌خواهد با قطع عضو خاصی كه دارد، گوشه‌ای بنشیند.

در مدرسه چیزی حدود یازده سال سن داشت كه راگبی بازی می‌كرد. البته با تیغه‌هایی مصنوعی كه به جای پا برایش طراحی شده بود، می‌دوید. پس از آن در رشته‌هایی همچون واترپلو و یا تنیس هم شركت می‌كرد و عضو تیم منتخب مدرسه‌ بود. او حتی به عضویت تیم استانی در این رشته‌ها نیز درآمد. پس از آن به عضویت باشگاه كشتی المپیك درآمد. او پس از یك آسیب دیدگی جدی از ناحیه زانو در راگبی از سال 2004 به صورت جدی و حرفه‌ای دویدن را آغاز كرد.

پیستوریوس درحالی از ورزش جدا نمی‌شد كه در كودكی پدرش و در سن 15 سالگی مادرش را ازدست داده بود. از زمان از دست دادن مادرش بود كه در داخل بازویش تاریخ تولد و وفات مادرش را خالكوبی كرد.

اسكار خاطره‌های شیرینی از مادرش دارد: «مادرم تنها كسی بود كه باعث رشد من بود. من بدون او هیچ چیزی نبودم. او سه سال پیش از اینكه دویدن را شروع كنم از دنیا رفت. مادرم سه هفته پیش از مرگش نامه‌ای برایم نوشت. او به من گفت: به پاهایت نگاه كن كه امروز با سرعت می‌دوند. به تمرین‌ها و تلاشت ادامه بده، اما به خودت زیاد فشار نیاور.»

اسكار می‌گوید: «او زن عاقلی بود و درس هم نوع دوستی و محبت را به من آموخت.»

او اضافه می‌كند: «‌ با وجود این سختی‌ها اكنون دویدن بخشی از زندگی من است و می‌تواند زندگی را برایم آسان‌تر كند.»

*** چشم‌انداز دوم(زندگی ورزشی)

اگرچه در عین نقص عضو، ورزش جزیی از زندگی پیستوریوس بوده است؛ اما، نخستین رقابت مهم ورزشی اسكار در سال 2004 بود. جایی كه برای نخستین بار در بازی‌های پارالمپیك آتن شركت كرد. او در 100 متر سوم شد اما،‌در 200 متر با كسب عنوان قهرمانی، شكستش را جبران كرد. او با ركورد 21 ثانیه و 97 صدم ثانیه حتی ركورد این ماده را هم شكست.

او در سال 2005 برای نخستین بار در رقابت‌های دوندگان سالم و بدون نقص در آفریقای جنوبی دوید و پس از آن در رقابت‌های جهانی دوندگان دارای نقص عضو عنوان‌های قهرمانی 100 و 200 متر را كسب كرد. البته این افتخارها را به شكستن ركورد جهانی اضافه كنید. این روند در سال 2007 هم ادامه پیدا كرد؛ اما، سال 2007 سال ویژه‌ای برای او بود.

اگرچه دو سال پیش از آن از سوی اتحادیه بین‌المللی فدراسیون‌های دوومیدانی (IAAF) از پیستوریوس دعوت شده بود تا در رقابت‌های جهانی هلیسنكی در سال 2005 شركت كند؛ اما، او برای نخستین بار در سال 2007 در رقابت‌های لیگ طلایی دوومیدانی در رم با دوندگان سالم دوید. او در گروه خودش با زمان 46 ثانیه و 90 صدم ثانیه دوم شد. البته او خودش را با این مسابقه گرم كرد تا بتواند در رقابت‌های بین‌المللی "نورویج یونیون" انگلستان شركت كند. اما، در آن رقابت بسیار مهم كه "جرمی وارینر" قهرمان جهان و المپیك در آن اول شد، اسكار چندان موفق نبود و با زمان 47 ثانیه و 65 صدم ثانیه در گروه هشت نفره خود، هفتم شد.

هدف اصلی پیستوریوس در سال 2007 این بود كه بتواند جواز حضور در بازی‌های المپیك پكن را كسب كند نه بازی‌های پارالمپیك پكن، چراكه می‌خواست همراه با افراد سالم در المپیك بدود. هدفی كه برای رسیدن به آن مشكلات فراوانی را داشت. سرعت و توانایی بالایی كه او در سال 2007 از خود نشان داد، موج جدیدی را در دوومیدانی دنیا به وجود آورد. موفقیت‌های شگفت‌آور او و رقابتش با افراد سالم دهان به دهان می‌گذشت و او به زودی از جمله معروفترین ورزشكاران دنیا شد. این شرایط تا جایی ادامه پیدا كرد كه اتحادیه بین‌المللی فدراسیون‌های دوومیدانی را بر آن داشت تا مجوز حضور و رقابت او در كنار افراد سالم را لغو كند.

IAAF پس از یك دوره آزمایش ویژه در پایان سال 2007 بر روی پیستوریوس اعلام كرد كه تیغه‌های فلزی زیر زانوی او كه به جای پا عمل می‌كند، حالت فنری و ارتجاعی داشته و باعث غیر طبیعی بودن دویدن او می‌شود.

بنابر این تصمیم بحث‌برانگیز، اسكار نمی‌توانست در رقابت‌های المپیك پكن شركت كند. به یكباره همه‌ی آرزوهایش نقش برآب شده بود. او برای حضور در پكن این بار نباید در زمین ورزش تلاش می‌كرد، بلكه جبهه‌ی جنگ جدیدی برای این دونده قطع عضو آفریقای جنوبی ایجاد شده بود.

او در مقابل این تصمیم ساكت ننشست و شكایتش را در مورد اعلامیه جدید اتحادیه بین‌المللی فدراسیون‌های دوومیدانی به دادگاه عالی ورزش (CAS) برد. این دادگاه نیز در روز شانزدهم ماه مه سال 2008 شكایت پیستوریوس را وارد دانسته و به وی اجازه داد تا با ورزشكاران سالم رقابت كند. اگرچه راهی سخت و طولانی طی شد، اما اسكار اینك مجاز به رقابت با ورزشكاران سالم شده بود.

با این كه این مجوز جدید برای پیستوریوس موفقیت‌آمیز بود، اما هنوز یك مشكل دیگر برای حضور او در بازی‌های المپیك باقی می‌ماند. اسكار می‌بایست 400 متر را كه رشته‌ی تخصصی‌اش بود در زمان 45 ثانیه و 95 صدم ثانیه می‌دوید تا به سهمیه گروه B المپیك دست پیدا كند. البته او برای كسب سهمیه A المپیك باید به زمان 45 ثانیه و 55 صدم ثانیه می‌رسید. البته یك شانس دیگر هم داشت كه به عنوان عضو تیم 4 در 400 متر آفریقای جنوبی در پكن بدود. اما، این شانس هم برای او چندان زیاد نبود.

نخستین تلاش او برای كسب سهمیه المپیك در روز دوم ژوئیه سال 2008 ناامید كننده بود. او در میلان با زمان 47 ثانیه و 78 صدم ثانیه چهارم شد. اسكار 9 روز بعد در رقابت بسیار معتبر شهر رم دوید و به زمان 46 ثانیه و 62 صدم ثانیه رسید. ركوردی كه هنوز با سهمیه B المپیك فاصله‌ی زیادی داشت. چهار روز پس از این مسابقه هم فهمید كمیته المپیك آفریقای جنوبی تیم 4 در 400 متر این كشور را انتخاب كرده و به دلیل حفظ سلامت پیستوریوس از دعوت او در این تیم صرف نظر كرده‌اند. او باز هم از پای ننشست و در رقابت‌های بین‌المللی بلژیك دوید و به زمان 46 ثانیه و 25 صدم ثانیه رسید. او هنوز با كسب سهمیه المپیك فاصله داشت.

باز هم او برای آخرین شانس طی درخواستی از IAAF تقاضا كرد تا یك سهمیه به عنوان وایلد كارت در اختیارش قرار دهند تا به عنوان نخستین انسان قطع عضو در بازی‌های المپیك شركت كند. اما، IAAF با این درخواست او موافقت نكرد تا باز هم در بازی‌های پارالمپیك پكن شركت كند. او در پكن دو مدال 200 و 400 متر معلولان را كسب كرد.

اسكار با این امید پكن را ترك كرد كه در بازی‌های المپیك لندن در كنار دوندگان سالم، سینه به سینه بدود. به طور حتم او نخستین انسان ناسالم بر روی كره زمین است كه می‌خواهد و به احتمال فراوان می‌تواند در بازی‌های المپیك شركت كند.

او هم اكنون سمبل تلاش و مقاومت برای رسیدن به اهداف و خواسته در میان ورزشكاران معلول است.

تنظیم برای تبیان: رضا سیگاری