انقلاب ۱۳۵۷ انقلابی است که در سال ۱۳۵۷ خورشیدی در ایران با شرکت اکثریت مردم، احزاب و روشنفکران ایران انجام پذیرفت. این انقلاب نظام پادشاهی ایران را سرنگون، و پیشزمینهٔ روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی به رهبری روحالله خمینی در ایران را فراهم کرد. روحالله خمینی این انقلاب را انقلاب اسلامی خواند.
بازه اصلی انقلاب از ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ با اولین راهپیمایی عظیم مردم تبریز شروع میشود و تا قیام مردم تهران در ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ به طول مى کشد. پس از آن با تصویب قانون اساسی جدید سید روح الله خمینی به پرنفوذترین رهبر کشور تبدیل میشود. در این میان، پس از آنکه تظاهرات و اعتصابات مردم کشور را فلج کرده بود، محمدرضا پهلوی به اجبار کشور را ترک کرد (دی ۱۳۵۷) و پس از اعلام بیطرفی نظامیان نسبت به درگیریهای خیابانی، سید روحالله خمینی به ایران بازگشت. قیام مردم تهران در ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ آخرین ضربهای بود که سلسلهٔ پهلوی را متلاشی کرد.
در رفراندوم دوازده فروردین ۱۳۵۷ زمانی که ایرانیان با اکثریتی قاطع (٪۹۸٫۲) در قالب یک همهپرسی ملی نظام سلطنتى را نفى و با نوع حکومت جمهوری اسلامی (به عنوان نظام حکومتی آینده) موافقت کردند، پادشاهی ایران رسماً به جمهوری اسلامی ایران تبدیل شد.
سلطنت پهلوى معتقد به حفظ رژیم با کمک ارتش و سرویسهای امنیتی بود؛ انقلاب حکومت سلطنتی را برانداخت و حکومتی دینى برپایهٔ تفسیر خاصی از شیعه به نام ولی فقیه جایگزین نظام قبلى گردید.