بهینه سازى وضعیت دیسك سخت

در سیستم عامل ویندوز برنامه هاى متعددى جهت حفظ كارایى بخش هاى مختلف سخت افزار و خود سیستم عامل تعبیه شده است كه استفاده از آنها مى تواند كارایى سیستم را به نحو قابل ملاحظه اى افزایش دهد. از این میان در هفته هاى قبل استفاده از برنامه هاى ScanDisk (جهت رفع اشكالات موجود بر روى دیسك) و System Restore (جهت بازگرداندن سیستم به زمانى در گذشته) به تفصیل بیان و شرح داده شد. در این هفته گذرى خواهیم كرد بر یكپارچه سازى دیسك سخت با برنامه Disk Defragmenter.

• یكپارچه سازى دیسك سخت

هنگام ذخیره سازى اطلاعات بر روى دیسك، ممكن است به دلیل پراكنده بودن فضاى خالى موجود بر روى دیسك، اطلاعات به صورت پراكنده ذخیره شده و در سكتورهاى متوالى قرار نگیرند. البته با توجه به اینكه هنگام ذخیره شدن اطلاعات آدرس محل قرار گیرى آنها در جدولى به نام (File Allocation Table) FAT یادداشت مى شود سیستم عامل جهت بازیابى مجدد آنها با مشكلى مواجه نخواهد شد. با این وجود در صورتى كه اطلاعات مرتبط با یكدیگر در سكتورهاى متوالى قرار گیرند بازیابى اطلاعات با سرعت بیشترى انجام خواهد شد. برنامه Disk Defragmenter مى تواند با مرتب كردن اطلاعات موجود بر روى دیسك سرعت دسترسى به فایل ها و برنامه ها را افزایش داده و سرعت كار كامپیوتر را متحول نماید. در صورتى كه تاكنون از این برنامه جهت مرتب سازى اطلاعات استفاده نكرده اید قطعاً پس از اجراى این برنامه از افزایش سرعت كار كامپیوترتان انگشت به دهان خواهید ماند.

• اجراى برنامه در ویندوز 98و :

Me از منوى Start منوى Programs منوى Accessories منوى System Tools برنامه Disk Defragmenter را اجرا نمائید. در پنجره ظاهر شده درایو مورد نظر را انتخاب كرده با كلیك بر روى دكمه OK عملیات مرتب سازى را شروع كنید. در پنجره فوق پیشرفت عملیات مرتب سازى با درصد نمایش داده مى شود. زمان عملیات مرتب سازى به عوامل متعددى بستگى دارد و ممكن است بین چند ثانیه تا چند ساعت متغیر باشد كه از آن میان مى توان به میزان فضاى دیسك سخت، میزان اطلاعات موجود بر روى دیسك، میزان پراكندگى اطلاعات و سرعت دیسك اشاره كرد. لازم به توضیح است كه در حین عملیات مرتب سازى امكان كار كردن با سیستم نیز وجود خواهد داشت ولى توصیه مى شود به دلیل پرهیز از طولانى شدن عملیات از این كار اجتناب نمائید. در صورتى كه مایل به توقف عملیات قبل از خاتمه آن هستید مى توانید از دكمه Stop استفاده نمائید. كلیك بر روى دكمه Pause باعث توقف موقت اجراى برنامه گشته و پس از كلیك بر روى دكمه Resume عملیات ادامه خواهد یافت. استفاده از دكمه Show Details باعث خواهد شد تا سیستم عامل ویندوز، پیشرفت عملیات مرتب سازى را با تصاویر گرافیكى نمایش دهد. در تصویر فوق هر مربع كوچك نمایش دهنده یك كلاستر است. جهت اطلاع از انواع مختلف كلاسترها كه با رنگ هاى مختلفى نمایش داده شده است مى توانید از دكمه Legend استفاده كرده و در صورت تمایل براى بازگشت به پنجره قبل از دكمه Hide Details استفاده كنید. در صورتى كه برنامه Disk Defragmenter با اشكالات آدرس دهى و جدول FAT بر روى دیسك مواجه شود عملیات را متوقف كرده و از شما خواهد خواست پس از رفع اشكال فوق عملیات را مجدداً از سر بگیرید (جهت رفع اشكالات مربوط به آدرس دهى فایل ها مى توانید از برنامه Scan Disk استفاده نمائید).

• اجراى برنامه در ویندوز :

XP از منوى Start منوى All Programs منوى Accessories منوى System Tools برنامه Disk Defragmenter را اجرا كرده در ناحیه بالاى پنجره ظاهر شده، درایو مورد نظر را انتخاب كرده بر روى دكمه Analyze كلیك نمائید. برنامه Disk Defragmenter پس از بررسى وضعیت و میزان پراكندگى درایو انتخاب شده با ظاهر كردن یك پنجره نتیجه بررسى را اعلام كرده و در صورت نیاز از شما خواهد خواست تا عملیات Defrag را آغاز نمائید. با كلیك بر روى دكمه Defrag عملیات یكپارچه سازى دیسك آغاز خواهد شد. با كلیك بر روى دكمه View Report مى توانید جزئیات بیشترى از بررسى سطح دیسك را مشاهده كنید. در ناحیه پایین پنجره Defrag نواحى قرمز نمایانگر قسمت هاى پراكنده دیسك، نواحى آبى رنگ نمایانگر قسمت هاى پشت سر هم (غیرپراكنده)، نواحى سبز نمایانگر اطلاعاتى كه توسط برنامه جابه جا نخواهند شد (مانند فایل هاى سیستمى و...) و بالاخره نواحى سفید نمایانگر قسمت هاى خالى دیسك است. لازم به ذكر است كه برنامه Disk Defragmenter جهت انجام عملیات مرتب سازى به حداقل15 درصد فضاى خالى بر روى دیسك نیاز دارد، در صورتى كه این فضا موجود نباشد عملیات به طور كامل انجام نخواهد شد (جهت آزاد كردن فضاى مورد نیاز براى اجراى برنامه مى توانید فایل هاى زائد و غیرضرورى را از روى درایو حذف نمائید). ستون این هفته را با ذكر این نكته به پایان مى بریم كه برنامه Disk Defragmenter فقط در صورتى توانایى انجام عملیات را خواهد داشت كه شما به عنوان Administrator مشغول به كار با سیستم بوده و در صورت استفاده از اكانت هاى Limited امكان اجراى این برنامه از شما سلب خواهد شد.