300 میلیارد برای هیچ ؟

بخش ورزشی

دهمین دوره لیگ برتر باشگاه های کشور از هفته پیش آغاز شد تا باز هم تنور مسابقات فوتبال داغ تر از گذشته شود.

مسابقاتی که تیم های حاضر در لیگ هزینه های فراوانی را برای حضور پررنگ تر در آن صرف کردند تا عملکرد موفقی را در لیگ دهم داشته باشند.

هفته گذشته دو آمار در خصوص هزینه های باشگاه های کشور در سطح خبرگزاری ها اعلام شد که رقمی حدود 300 میلیارد تومان برآورد شده است.

حال در این مجال قصد داریم به اختصار به نقد و بررسی نحوه هزینه کرد اقتصاد ورزش بویژه فوتبال بپردازیم.

به تمامی مخارج تیم های لیگ های کشوری، هزینه تیم های ملی فوتبال کشورمان برای برپایی اردوهایی خارجی و برگزاری دیدار های دوستانه را نیز اضافه کنید. هزینه هایی که موجب می شود برای یک سال در فوتبال کشورمان مبلغی بالغ بر 300 میلیارد تومان خرج شود، اما علامت سوالی که سالها بدون پاسخ مانده است این است که آیا به اندازه ای که در این ورزش سرمایه گذاری می شود افتخاری بدست می آید؟

لیگ برتر فوتبال ایران تنها از یک باشگاه خصوصی و هفده باشگاه دولتی تشکیل شده است و این هفده باشگاه  هزینه های خود را از ارگان ها، وزارتخانه ها و شرکت های وابسته به دولت یا بخش عمومی تامین می کنند.

در فوتبال حرفه ای جهان باشگاه داری فعالیت اقتصادی و سود زا برای بخش خصوصی است و سرمایه گذار انتظار دارد در ازای سرمایه گذاری انجام شده به درآمد و سود معقول دست یابد.اما ساختار دولتی و شبه دولتی ایران موجب شده است در عمل دولت به عنوان باشگاه دار بزرگ در ایران عمل کند و به صورت مستقیم هفده باشگاه از هجده باشگاه را در اختیار داشته باشد.

در نظریات اقتصادی همانگونه که می دانید دولت بدترین بازرگان است و کارآیی هزینه کرد شرکت ها و موسسات انتفاعی دولتی از پایین ترین راندمان برخوردار است.در اقتصاد دولتی فوتبال ایران با توجه به وجود منابع سرشار مالی مدیران باشگاه ها تلاش می کنند با خرید های بزرگ و بالا بردن قیمت ها نامی برای خود در رسانه ها به جای گذاشته و چند ماهی بر عمر کوتاه مدت مدیریت خود بی افزایند.

بی توجه به تیم های پایه در کنار تلاش برای خرید بازیکنان بزرگ با قیمت های نجومی فضای ناسالمی را برای حضور دلالان و جیره خواران حاشیه فوتبال فراهم ساخته است.

نکته مهم در این زمینه این است که این پول و هزینه ها در چرخه فوتبال گردش ندارد. این اتفاقات باعث می شود تا هزینه های باشگاه های کشورمان به جیب کسانی برود که زیاد در ورزش فوتبال کشورمان حضور ندارند اما از این راه توانسته اند به موقعیت اجتماعی خوبی برسند.

این مبلغ هنگفت  با توجه به اوضاع دولتی باشگاه داری در ایران، قطعا  مستقیم و غیر مستقیم از جیب دولت خرج می‌شود. در این میان بیشترین بخش این پول به جیب بازیکنان ، مربیان و  واسطه گرانی ریخته می‌شود که شاید در نگاه نخست بیشترین فعالیت را در فوتبال باشگاهی دارند.

در این چند ساله ورزش های تیمی دیگر چون بسکتبال ، والیبال ، هندبال، فوتسال و ..... توانسته اند به خوبی با سرمایه گذاری بسیار کمتر از این افتخارات زیادی را در سطح قاره ای و جهانی کسب کنند و حتی بسکتبال کشورمان پس از 50 سال موفق شد در المپیک 2008 پکن حضور پیدا کند تا بار دیگر این رشته ورزشی به عنوان تیم اول آسیا مطرح شود.

اما آیا فوتبال کشورمان با این همه هزینه توانسته است رضایت افکار عمومی را جلب کند؟ سقوط در جدول رده بندی فیفا، ناکامی در صعود به جام جهانی 2010 ، عدم موفقیت باشگاه های کشور در لیگ قهرمانان آسیا، حسرت حضور در المپیک  و ..... از جمله افتخارات!! ورزش فوتبال کشورمان به شمار می رود که با توجه به حمایت رسانه ای و سرمایه گذاری های فراوانی حاصل شده است.

اینها در حالی است که بیشترین دستمزد ها در ورزش فوتبال پرداخت می شود اما پیشرفتی عاید فوتبال کشورمان نمی شود و ملی پوشان کشورمان که بیشترین نگاه ها را به خود جلب می کنند برای صعود به مرحله نهایی جام ملتهای آسیا با مشکلات فراوانی روبرو می شوند.

مبالغ متعددی نیز برای تکمیل استادیوم ها و اماکن ورزشی هزینه شده است اما همچنان تاریخ افتتاح و بهره برداری از جمله استادیوم های نقش جهان اصفهان و ...... مشخص نیست.

در این که مبالغ فراوانی در ورزش کشورمان هزینه می شود شکی وجود ندارد اما اینکه تمامی این مبالغ در کجا و به چه میزانی مورد استفاده قرار می گیرد سوالی است که ذهن بیشتر ورزش دوستان را مشغول می کند.

هزینه هایی که از منابع مختلف بیت المال ، مالیات های مردمی و ... تامین می شود تا بتوانیم با سرمایه گذاری جایگاه از دست رفته گذشته فوتبال در آسیا را بازپس بگیریم اما به دلیل عدم مدیریت صحیح و نامطلع بودن از ورودی و خروجی مبالغ فوتبال کشور همچنان در حال شاهد سبقت گرفتن رقبای آسیایی هستیم.

رضا سیگاری