مدرسه خان و کلاس درس ملاصدرا
عمر مدرسه تاریخی خان را به دوره صفویه نسبت می دهند. یعنی روزگار حکومت شاه عباس اول که الله وردی خان، والی فارس تصمیم به ساخت این بنا گرفت و در نهایت، در دوره والی گری فرزندش امامقلی خان (1022 تا 1041 ه. ق) ساخت آن به پایان رسید.
یکی از دلایل شهرت این مدرسه آن است که ملاصدرا سال ها در آن به تدریس فلسفه و علوم اسلامی می پرداخت و درست از همین زمان به بعد، این مدرسه به عنوان یکی از مهمترین مراکز علمی ایران مطرح شد. اما شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که مهم ترین ویژگی مدرسه خان به کارگیری اعداد مقدس در ساخت آن است. به این ترتیب که مدرسه دارای پنج مَدرَس (محل تدریس) به نیت عدد مقدس پنج تن (ع) است که یکی از این مدرس ها متعلق به ملاصدرا و چهار مدرس دیگر برای سایرین بود. علاوه بر این، مجموعه دو اتاق موجود در این مدرسه در کنار اتاق های درس خارج، در جمع عدد 14 را تشکیل می دهند. این انتخاب اعداد و ارقام در ساخت بنا اتفاقی نبوده و با برنامه ریزی قبلی صورت گرفته است.
اگر گذرتان به مدرسه خان افتاد، خواهید دید که سردر این مدرسه طاقى ضربى و پوشیده از کاشیهاى رنگى دارد که با تصاویر گل و ترنج تزیین شده اند. در زیر سقف طاق هم کاشی هاى معرق رنگین به چشم می خورد و بدنه، پیشانى، جرزها و بخشى از دیوارهاى دو طرف طاق پوشیده از کاشی های رنگین و داراى طرح هاى گل و بوته و اسلیمى است. ظاهرا در سال های اولیه ساخت بنا هم در دو طرف بخش غربی مدرسه دو گل دسته بلند آجری با تزیینات و کاشی کاری به چشم می خورد که در دوران زندیه، تخریب شده اند.
این مدرسه دو طبقه دارد که طبقه همکف آن در اختیار طلاب مجرد و طبقه بالای آن در اختیار طلاب متاهل بوده است. دلیل این تقسیم بندی هم آن بود که متولیان مدرسه برای طلاب متاهل فضای بزرگ و خروجی مستقلی در نظر گرفته بودند. در این میان، یکی از اتاق های مدرسه به ملاصدرا تعلق داشت که البته این روزها هیچ رد و نشانی از تابلو یا بروشوری که این اتاق را مشخص کند به چشم نمی آید.
برای دیدن این بنا باید به محله اسحاق بیگ شیراز سری بزنید اما انتظار نداشته باشید که با یک بنای با شکوه و فاخر رو به رو شوید. مدرسه خان در گذر زمان آنقدر مورد بی توجهی قرار گرفته که این روزها کم کم به یک مخروبه تبدیل می شود. بخشی از سقف این مدرسه فرو ریخته و شکاف هایی در بدنه بنا به وجود آمده است و این ها همه در حالی است که سه هزار و 600 متر فضای تجاری در اطراف این بنای تاریخی به چشم می خورد!
مطالب مرتبط:
گروه گردشگری تبیان- رستم زاد
