آسیابی که آبشار شد!

آبشار آسیاب خرابه یا خرابا دییرمان را آذری ها خوب می شناسند. یكی از زیباترین مناظر دیدنی آذربایجان شرقی که این روزها میزبان گردشگران زیادی است. نام عجیب این محل از آسیابی آبی برگرفته شده که سال‌ها پیش در منطقه مورد استفاده مردم بوده‌ است و روستاهای اطراف از آن برای آسیاب كردن گندم های خود استفاده می كردند. ارتفاع این آسیاب ۱۰ متر و مساحت محوطه پایینی آن ۲۰۰ متر مربع بوده است اما این روزها به‌دلیل تخریب قسمت‌های عمده آن دیگر خبری از رونق آسیاب نیست و می توان گفت که در حال حاضر جز خرابه چیزی از این آسیاب باقی نمانده است.

آب آسیاب خرابه از كوه كیامكی (یكی از كوه های بلند منطقه دیزمار غربی ارسباران و شهرستان مرند و بخش زنوز) سرچشمه می گیرد و پای درختان انجیری می ریزد که در کنار بید و نسترن های وحشی، حاکمان بی چون و چرای منطقه آسیاب خرابه هستند. این آب بعد از آنکه به شکل آبشار سرازیر شد، به صورت یك رشته جویبار به هم پیوسته به سمت دره جریان پیدا می کند. تمام سطوح دیواره آبشار پوشیده از خزه و گیاهان آبزی است. بنابراین در آسیاب دره نباید غیر از آب و سر سبزی و صخره، انتظار دیدن چیز دیگری را داشته باشید.

آسیاب خرابه با صدای منظم ریزش آب، تمثیل بارش باران را در ذهن گردشگران مجسم می کند و چشم انداز کم نظیر و هوای خنك آن بهترین بهانه نشستن در سکوت و آرامش مسافران است. تمام سنگ های بالای آسیاب خرابه آهكی است و بوسیله رسوب گذاری آب شكل گرفته اند.

به همین دلیل فرم های به خصوصی دارند که در زیر آبشار تشکیل فضایی شبیه غار را داده اند. اما در بخش غربی دره و مقابل آبشار، رسوبات زمینی به صورت طاق مانند هستند و لایه های زمین حالت طاقدیس و ناودیس دارد. این منطقه از لحاظ زمین شناسی بهترین مكان مطالعه تاریخ سنگ ها محسوب می شود. اگر کمی دقت و حوصله به خرج دهید، می توانید رد گیاهانی را روی سنگ ها ببینید که بعد از جوش خوردن سنگ ها  به شکل فسیل درآمده اند.

برای دیدن آسیاب خرابه باید به شهرستان جلفا و از آنجا به علمدار گرگر (هادی شهر) بروید كه در نوار مرزی ایران و جمهوری آذربایجان قرار گرفته است. آن وقت در 5 كیلومتری روستای منجن آباد در حاشیه رود ارس، باید راهی یك جاده فرعی شوید تا آسیاب خرابه را در دره ای با صفا ببینید. برای آن که زمان طی مسیر را بهتر تخمین بزنید بد نیست بدانید که از تبریز تا جاده‌ی فرعی جلفا به علمدار 106 كیلومتر راه است و از علمدار تا آسیاب خرابه 27 كیلومتر راه خاكی.

گروه گردشگری تبیان- الهام مرادی