آینده را دگرگون کنید
پیشنهادهایى براى كسب اعتماد به نفس (1)
درباره ی اعتماد به نفس و اهمّیت آن در زندگى فردى و اجتماعى ، بسیار خوانده و بسیار شنیده ایم . اعتماد به نفس در هر كس ، تصویرى است از همه زندگى گذشته او .
اعتماد به نفس ، چیزى نیست جز مجموعه شكست ها و موفّقیت هاى فرد و ارزیابى آنها . در نتیجه ، اعتماد به نفس در هر كس ، تصویرى است كه او از خود دارد ، تصویرى كه در یک شب حاصل نشده است و لذا در یک شب نیز نمى توان آن را دگرگون كرد.
در این جا نمى خواهیم درباره ی اهمّیت اعتماد به نفس و نحوه ی شكل گیرى آن سخن بگوییم ، بلكه مى خواهیم راهى براى بهبود و افزایش آن ارائه كنیم و پیشنهادهایى براى پدید آوردن اعتماد به نفس كامل عرضه نماییم . امّا قبل از بیان برخى دستورالعمل ها ، لازم است كه بر چند نكته تأكید كنیم :
- با خودتان روبه رو شوید !
اوّلین شرط افزایش اعتماد به نفس ، آن است كه دقیقاً با خودتان روبه روى شوید و ببنید كه خودتان را چگونه ارزیابى مى كنید ، چه نمره اى به خودتان مى دهید و كدام جنبه ویژگى خود را بیشتر یا كمتر مى پسندید . بدون چنین ارزیابى اى از خود و مواجهه با خویشتن ، هر كوششى نافرجام خواهد ماند.
- نیازمند زمان و كوشش هستید
دومین نكته آن است كه اعتماد به نفس یا تصویرى كه از خودتان دارید ، محصول سالیان گذشته زندگى شماست و به تدریج ، به چنین صورتى درآمده است . تغییر و اصلاح آن نیز نیازمند زمان و كوشش است . این سخن ، به معناى ناامید ساختن افراد نیست ، بلكه بدین معناست كه شناخت واقعیت ، در این جا بسیار ضرورى است . مهم آن است كه واقعیّت را آن گونه كه هست ، بشناسیم و سپس در پىِ اصلاح آن برآییم . سفرهاى طولانى نیز با گام هاى نخستین آغاز مى شوند.
- هر حركت موثر است
سومین نكته آن است كه هر حركت ما و هر روز كه از زندگى ما مى گذرد ، مى تواند گامى به سوى كسب اعتماد به نفس كامل باشد . فراموش نكنید كه هنوز شخصیّت آرمانى و فردایى شما آفریده نشده است ، چرا كه هنوز فردا در راه است . لذا همساز با زمان و زندگى مى توانیم الگوهاى شخصیّتى خود را دگرگون كنیم و اعتماد به نفس مطلوب خود را كسب كنیم.
حال با توجّه به این چند نكته ، به توصیه هایى اشاره می كنیم كه مى تواند به شما كمك كند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهید و تصویر مطلوب خود را بیافرینید . در این مقاله به دو مورد از آنها اشاره می كنیم و در مقاله ی بعد 4 توصیه ی مهم و كاربردی دیگر را مورد بررسی قرار خواهیم داد :
آینده چیزى نیست جز اندیشه هاى شما و كوشش براى آفریدن آنها و جامه ی عمل پوشاندن به آنها .
1 . گذشته را بپذیرید ، آینده را دگرگون كنید
گذشته را به هیچ وجه نمى توان تغییر داد ، امّا آینده هنوز آفریده نشده است . در حقیقتْ آینده چیزى نیست جز اندیشه هاى شما و كوشش براى آفریدن آنها و جامه ی عمل پوشاندن به آنها .
نخستین گام در جهت كسب اعتماد به نفس ، پذیرش همین واقعیّت ساده است .
از آن جا كه گذشته ، گذشته است و آن را به هیچ روى نمى توان دگرگون ساخت ، لذا نباید چندان دل مشغولِ آن بود . البته مقصود ، درس نگرفتن از خطاها و شكست هاى گذشته نیست (چرا كه این كار ، خود، قدم بلندى است براى رشد خویشتن)، بلكه مقصودْ آن است كه در بندِ گذشته نباشیم و آن قدر خطاهاى گذشته خود را بزرگ نكنیم كه ما را از دیدن آینده باز دارد .
به جاى این نگاه گذشته نگر ، مى توان عاقلانه به گذشته نگاه كرد و پس از ارزیابى آن ، بر آینده متمركز بود و وقت خویش را صرف چیزى كرد كه توان آفریدن و دگرگون ساختن آن را داریم .
ما غالباً وقت و اندیشه خود را صرف گذشته مى كنیم و در همان فضا زندگى مى كنیم و در نتیجه ، آینده خویش را نیز براساس همان گذشته اى كه از آن گریزان هستیم ، مى آفرینیم ، در صورتى كه باید این نگرش را تغییر داد و با نگاهى تازه به خود و تجربیات گذشته ی خویش و قابلیت هاى خود نگریست .
این كار در آغاز، دشوار مى نماید امّا با كمى تمرین مى آموزیم كه صادقانه با خطاهاى خود رو به رو شویم و حتى اگر لازم شد ، فیلسوفانه بر خویشتن بخندیم ، بى آن كه خود را تحقیر كرده باشیم.
2 . محدودیت هاى خود را بشناسید
لازم نیست كه هر یك از ما در همه ی زمینه ها سرآمد دیگران و به اصطلاح ، در همه ی عرصه ها نفر اوّل باشد . این كمال طلبى افراطى و این گونه انتظار داشتن از خویشتن ، ریشه در نشناختن خود دارد و آن روى سكّه بى اعتمادى است.
كسى كه خود را در آینه واقعیّت دیده است ، توانایى هاى خود را در كنار ضعف هاى خود ، پذیرفته است و به همین دلیل ، اعتماد به نفس پیشرفته اى دارد .
براى مثال ، چنین كسى ممكن است خود را در ریاضیات فوق العاده ، در ادبیات متوسط و در ورزش ضعیف بداند . او با دانستن این سه واقعیّت ، دیگر نه خود را مى فریبد و نه به خود لطمه مى زند ، مى داند كه در كجا سرمایه گذارى كند و در چه مسائلى جولان دهد.
پذیرش محدودیت هاى خویش ، روى دیگر سكّه شناخت و پذیرش توانایى و قابلیت هاى خویش است.
امّا اگر شخصى بى آن كه ارزیابى درستى از خود داشته باشد ، بخواهد در همه ی عرصه ها نفر اوّل باشد ، بى شك در همه ی عرصه ها عقب خواهد افتاد .
یكى از كسانى كه نخستْ تصوّر غلطى از خود داشت و مى خواست در همه حال نفر اوّل باشد ، امّا بعدها توانست بر این خصلت كمال طلبىِ افراطى خود پیروز شود ، مى گوید :
من دلْ مشغول كیفیت زندگى ام هستم . مى خواهم سخت كار كنم ، امّا نمى خواهم كه در هر زمینه اى چنان سخت كار كنم كه هیچ كارى خوب از آب در نیاید و من دچار احساس شكست خوردگى شوم.
بنابراین ، پذیرش محدودیت هاى خویش ، روى دیگر سكّه شناخت و پذیرش توانایى و قابلیت هاى خویش است.
با ضعف هاى خویش نیز چون قاضىِ عادلْ رفتار كنید ، یا به تعبیر بهتر ، همچون پزشكى باشید كه مى خواهد بیمارى را درمان كند .
لازم نیست كه به خاطر وجود ضعفى در خود ، از خودتان متنفّر باشید و به سبب آن ضعف ، خود را تحقیر كنید . كافى است بخواهید كه آن ضعف نباشد و درمان گردد . لذا همچون ناظر بى طرفى ضعف هاى خود را به همان اندازه كه اهمّیت دارند ، ببینید و به تدریج آنها را برطرف سازید.
ادامه دارد ...
منبع : بخشی از كتاب " روابط انسانی: اصول و تمرینات " – نویسنده : بارى ریس و روندا برانت
ترجمه : سید حسن اسلامى
مقالات مرتبط :
