بلندخوانی، معجزه ای جذاب
چگونه کودکان را به کتاب خواندن ترغیب کنیم؟
بهترین راه علاقه‌مند ساختن كودكان به دنیای كتاب، خواندن كتاب برای آن‌هاست. «والمسلی» و «والپ» مطالعه‌ای كردند و در آن به این نتیجه رسیدند كه بلندخوانی بهترین روشی است كه آموزگاران و والدین در درگیركردن کودکان با ادبیات می‌توانند استفاده كنند. كودكان با گوش دادن به كتابی كه بلند برایشان خوانده می‌شود، در می‌یابند كه ادبیات و کتاب نیز مایه لذت است. بدون كمک والدین، كتابداران، یا دیگر بزرگسالان، بچه‌های كوچک نمی‌توانند ترانه‌های كودكانه یا داستان‌ها را تجربه كنند و كودكان سال‌های اول دبستان از شعر‌ها و داستان‌ها لذت ببرند و یا به دنیای شادی آفرین آنها گام بگذارند. برای كودكانی كه در مرحله یادگیری خواندن هستند، ممكن است كتاب سرچشمه شادی نباشد. در واقع كتاب‌ها در بسیاری از كودكان حس‌های منفی ایجاد می‌كنند. اگر به كودكانی كه تازه آموزش خواندن را آغاز كرده‌اند، در خواندن كتاب كمک شود بیشتر می‌توانند از ادبیات لذت ببرند.
لذت ناشی از گوش دادن به یک داستان، كودكان را برمی‌انگیزد تا بخواهند دوباره به آن داستان گوش كنند و یا خودشان آن كتاب را بخوانند. بچه‌های كوچک ممكن است از بزرگسالان بخواهند كه بارها كتابی را برایشان بخوانند تا آنها داستان را از حفظ شوند و از آن كه خود بتوانند داستان را بازگو كنند یا «بخوانند» احساس غرور كنند. وقتی آموزگاری چند كتاب لذت بخش ویژه را برای كودكان كلاس‌های اول برمی‌گزیند، كودكان مایل می‌شوند كه دوباره همه آن كتاب‌ها را در كتابخانه، كلاس یا مدرسه پیدا كنند و بخوانند. یک بررسی پژوهشی از برنامه‌های ادبی، گزارش میدهد كه «برنامه روزانه بلندخوانی كتاب‌های لذت‌بخش بازاری، راه حل بسیار مناسبی برای بالا بردن رشد سواد» در بسیاری از كودكان است.
«ارزش دیگر برنامه بلندخوانی، ایجاد پیشرفت و بهبود در حوزه‌هایی همچون توانا شدن در خواندن، رشد و پیشرفت زبانی و گسترش دامنه واژگانی است. پژوهشگران در مطالعه‌ای به این نتیجه رسیده‌اند كه كودكان كلاس اولی كه روزانه كتاب برایشان خوانده می‌شود، در مقایسه با كودكان همسان، در رمز گشایی، درک مطلب خوانده شده و استفاده فعال از زبان، جلو هستند. آنها موفقیت این پژوهش خود را در پربار ساختن پایه اطلاعاتی كودكان، آشنا كردن آنها با زبانی ناآشنا، افزایش دانش كودكان، پیرامون ساختار‌های گوناگون داستان، روبه‌رو كردن كودكان با شگردهای ادبی همچون استعاره و گسترش دوره‌های توجه كودكان به كتاب می‌دانند. بنابراین، بلندخوانی برای والدین، آموزگاران و دیگر بزرگسالانی كه با كودكان ارتباط دو سویه برقرار می‌كنند، اهمیت دارد.
همچنین پژوهشهای دیگر نشان میدهد که بهترین راه آماده کردن کودکان برای یادگیری و حفظ کردن و رشد مهارت های گفتاری ,بلند خوانی است.این روش همچنین به کودک طریقه ادای صحیح کلمات را نشان می دهد و به مهارت های گفتاری آنها کمک شایانی می کند.
با بلند خواندن کتاب و همچنین در آغوش قرار دادن او و اجرای بعضی از حالات مهیج و جالب در داستان با صورت و گفتار شما می توانید برای او یک داستان را تبدیل به یک رویای شیرین و به یاد ماندنی کنید ,او همیشه این داستان را به خاطر خواهد داشت و این نحوه خواندن او را به مطالعه و کتاب خوانی تشویق میکند.
برای کودکان بلند خوانی یک تفریح است که هم خواننده و هم شنونده لذت ماجرا را درک می کنند و با هم در یک کار گروهی شیرین و جالب شریک می شوند و این به تحکیم پیوند بین آنها کمک می کند.
وقت گذاشتن برای او همانند او شدن و برای لحظه ای کودکی کردن, اورا به موجودی با ارزش تبدیل می کند.
مهارت های زبانی و کلامی با بلند خوانی بسیار بهبود می یابد . طریقه ادای درست کلمات و گاه تکرار آن می تواند کودک شما را در این راه یاری کند.
با بلند خوانی او چیز هایی جدید در یک داستان کشف می کند و ترغیب می شود تا به کشف مطالب جدید در کتاب های دیگر برود ,چرا که کودکان مکتشفان فعالی هستند.
این شگردهای بلند خوانی را آزمایش کنید:
• خواندن را در ساعت های معین و به شکلی خود انگیخته انجام دهید. در زمان های ممکن می توانید کودک را با پرسش هایی، به ادامه ی خواندن علاقه مند کنید: "من نوشته ی جالبی درباره ی بازی دیروز خوانده ام. می خواهی آن را برایت توضیح بدهم یا بخوانم؟"
• به نظر کودکتان احترام بگذارید. به آن ها اجازه بدهید زمانی که دل شان می خواهد نظرات شان را برای خود نگه دارند. گاه برای کودکان بسیار طبیعی است که مایل باشد موضوع های خصوصی برای خود داشته باشد.
• فهرست متنوعی از کتاب ها را برای بلند خوانی انتخاب کنید، از خواندنی ها و کتاب هایی کوتاه، جذاب و سبک گرفته تا مطالبی طولانی و تفکر برانگیز.
• به آن ها یاد بدهید تا در مورد چیزی که می خوانند فکر کنند. این کار را با پرسش هایی مانند "من اصلا به این موضوع به این شکل فکر نکرده بودم، نظر تو در این رابطه چیه؟" تشویق کنید.
• کودکان را با پرسش هایی باز و بدون پاسخ درست یا غلط، اما آموزنده و تفکر برانگیز به بحث وادارید، پرسش هایی مانند: "در این مورد چه احساسی داری؟"، "کدام قسمت نظر تورا جلب کرد؟"، "تو فکر می کردی این شخصیت این طور عمل کند؟"،" اگر تو جای او بودی چه می کردی؟" ...
سایت نونهال
گروه خانواده و زندگی سایت تبیان- تنظیم: مریم عطاریان
مقالات مرتبط
من می خوانم، تو می خوانی، ما می خوانیم
قصه گوی خوب كیست؟ ( قسمت چهارم )
کاربران محترم می توانند برای دریافت پاسخ سوالات خود به اینجا رجوع کنند.
