وقتی پدر و برادرغیرتی غایب اند

دلش خیلی پُر بود گسسته و گریخته از همه چیز می گفت. با ترس و دلهره ی عجیب حرف می زند که نشان از مستاصل شدن بود، خود نیز مدام در گفتارهایش می گفت: دیگه نمی دونم چکار کنم.

لیوان آب خنکی به او دادم و به آرامش دعوتش کردم . از او خواستم بر خودش مسلط شود و با تامل و بدون نگرانی صحبت کند. پس از خوردن جرعه ای از آب، گفت:دخترم چند وقتی است با پسری آشنا شده، مدام با او بیرون می رود،تلفنی حرف می زند، صبح تا شب،شب تا صبح با هم  پیامک رد و بدل می کنند، به خاطر آن پسر، همه کار انجام می دهد، آرایش غلیظ می کند و لباسهایی به تن می کند که در شان خودش و ما نیست و... ، اصلا،حیا رو قورت داده یه آب هم روش. هر چی نصحیت می کنم و دعوا و تهدیدش می کنم انگار نه انگار. این اواخرمتوجه  رفتارهای مشکوک دیگری  هم شدم ،درس و دانشگاه را ول کرده ، یک روز می رود و یک روز ... جدیدا حرف هایی می زند که با اصول خانوادگی و عرفی مان منافات شدیدی دارد.  مکثی کرد و سرش را پائین انداخت. همچنان که گریه و زاری می کرد، گفت: پدر و برادرش خبر ندارند ، این دختر چه کارهایی می کند و گرنه گوش تا گوش سرشو می بریدند، دیگه جونم به لبم رسیده ، می خواهم به آنها ندا بدهم تا شاید آنها بتوانند جلوی این دختررا بگیرند. تا حالا هر چی مدارا کردم و خون دل خوردم بسه،دیگه نمی تونم پنهان کاری کنم؛ مجددا سکوت کرد ، بعد گفت: نه ،اوضاع از این که هست ،بدتر می شود . اگه پدر و برادرش بفهمند: خون به پا می کنند.

از او راجع به ارتباطات خانوادگی شان بالخص رابطه دختر با پدر و برادرش پرسیدم. در پاسخ گفت:خیلی خوب نیست،اصلا خوب نیست. پدرش از صبح تا شب سر کار است و آخر شب که به منزل می آید ، آنقدر خسته است که ...

با برادرش هم که ، آبشان به یک جوی نمی رود، سر هر موضوع کوچکی بگو مگو می کنند،من تا به حال ندیدم این دو، بتوانند بدون هیچ مشکل و دغدغه ای فقط نیم ساعت را با هم سَر کنند و...

توصیف آنچه گذشت، تنها یکی از هزاران موردی است که روزانه هر مشاوری در دفتر کارش با آن مواجه است.شاید شما هم یکی از آن والدینی باشید که با این مشکل دست و پنجه نرم می کنید و نمی دانید چرا دخترتان به این نوع از دوستی ها گرایش و تمایل نشان داده و چرا شدیدا خواهان ادامه  این گونه روابط است ؟

برخی از دختران، برای پرکردن اوقات فراغتشان، ساعت های طولانی را بیرون از منزل، با دوستان و گروه‌های دوستانه‌ای، بدون هدف و به گونه ای ناموجه می گذارند تا بدان جایی که موهای آدمی به تن سیخ می شوند، چشمان هر بیننده ای حیرت زده و گوش های هر شنونده ای از شرح وقایع  و از آن همه وقاحت و بی حیایی و بی عفتی به درد می آید.

اما همه ی ما عادت کرده ایم  به گونه ای این معضل را توجیه کنیم و از کنارش بی تفاوت بگذریم ،ساده لوحانه تر و خنده دارتر آن است که خود و خانواده هایمان را مبرا از تشعشعات این سم مهلک و کشننده بدانیم و در کمال آرامش و خونسردی و فقط هر از چند گاهی با شنیدن یک واقعه جدید اظهار نظر نموده و ادعای همه چیز دانی مان گُل کرده و هر یک بدون توجه به برداشت درست و یا غلط خود ابراز عقیده می نمائیم:مثلا، کمی قدیمی ترها می  گویند:دوره زمانه تغییر کرده ،در روزگار ما این کارها معنا و مفهوم نداشت اما جوانان امروزه، می توانند... پس انجام می دهند؛ نسل پدران و مادران  می گویند:چگونه مانع شان بشویم ، جوان است و پراز شور و شیدایی، نمی شود با این اوضاع و شرایط همه جوره مانع شان شد ،آنها نباید عقده ای بار آیند جوانترها می گویند: این دوره زمانه، اگر از این گونه دوستی ها نداشته باشی همه می خندند پس  گر نخواهی نشوی رسوا...  ، در ضمن خامی بهتر است و یا تجربه داشتن ،ما باید یک جور جنس مخالف مان را بشناسیم و گرنه فردا روزی چگونه می خواهیم همسرداری کنیم و...

ولی اگر کلاه بی تفاوتی را از سر بردارید و خود را با مشکل مطرح شده مقابل بفرمائید: بی شک و گمان ، حال و روزی اگر نگویم  شدیدتر اما به اندازه همان مادری را خواهید داشت که شرح حالش در سطور اولیه این یادداشت  از منظرتان گذشت.

عوامل متعددی در گرایش جوانان به دوستی های خیابانی وجود دارد که بیان آنها در مجال این یادداشت نیست.

روان شناسان با توجه به تفاوتهای فیزیولوژیکی و روانی مردان و زنان؛ علت تمایل و علاقه مندی به این گونه ارتباطات را در دو جنس متفاوت دانسته و نقش ارتباطات عاطفی را با توجه به روحیه لطیف و حساس زنانه بیش از دیگر عوامل موثر و دخیل می دانند. از این روست که انگشت اشاره به سمت  خانواده، اولین نهاد اشاعه مهر و عاطفه، برگردانده می شود. خانواده و فضای عاطفی درون آن، یکی از مهمترین دلایل گرایش دختران نوجوان و جوان به دوستی های کوچه و برزنی و اینترنتی است و عدم وجود ارتباط صمیمی و محبت آمیز با والدین و سایر اعضای خانواده از ویژه ترین آن به شمار می آید .

دختری که در خانواده مورد تکریم و ستایش نیست و از  نوازش والدین بالاخص پدر خود بی نصیب است و به  طرق مختلف خلاء عاطفی را احساس و لمس می کند ؛ به نظر شما چگونه می تواند نیاز عاطفی خود را بر آورده سازد؟  بی گمان، برای دختر جوان،ساده اندیش و نا آگاه، وجود ارتباطات صمیمی با جنس مخالف و آزمودن این گونه دوستی‌ها  یک راه حل خواهد بود. دختران ما شاید، با آن که می دانند ممکن است،لطمات عدیده ای ببینند و متحمل آلام شدیدی شوند، اما با این وجود، علم به این موضوع مانع گرایش و علاقه مندی آنان نمی شود .

تا کنون یک بار شده بنشینید و از خود بپرسید چرا یک دختر عبور پر فراز و نشیب از چنین تابوی فرهنگی را بر ناکام ماندن و برآورده نشدن نیاز عاطفی شان ترجیح می دهد؟

روان شناسان با قاضی کردن کلاه خود و به دور از تعصبات و با نگاه عادلانه ای دوستی‌های خیابانی و اینترنتی را به بحث نشسته اند و اظهار کرده اند که: فقدان و نبود ارتباط صمیمی و محبت آمیز، گر چه موضوع به ظاهر ساده ای به نظر می رسد، اما تاثیری شگرف و مبرهنی در پرورش یک دختر آگاه و سالم دارد.

به سه دلیل ذیل دقت کنید:

** دختران موجوداتی لطیف و احساساتی هستند و  بنابر اقتضائات تعریف شده و خاص خداوندی در  این جنس،حس تعلق وحمایت شدن و مورد توجه قرار گرفتن بسیار جلوه می کند. اهمیت ارضای این حس از جانب محارم  بالاخص،پدر و برادر، در اولویت قرار دارد. شنیدن جملات عاطفی و کلمات محبت آمیز از سمت خانواده بخصوص پدر، برادران و محارم به قدری روح و روان یک دختر را تغذیه می کند که  می تواند سعادتمندی و خوشبختی را با تمام ابعادش درک نموده و بدان مباهات نماید.

حال دختری را تصور کنید که نه تنها این حس فطریش بر آورده نمی شود بلکه به طرق مختلفی هم مورد اهانت و بی احترامی واقع می شود و...

بی تردید او برای آنچه که در محیط های خانوادگی دست نیافته به محیط های غیر قابل پذیرش و افرادی متوسل می شود که شاید بتوانند نقش ایفا نشده از جانب پدر و برادر را به خوبی  برایشان بازی کنند.

**دختران در سن نوجوانی به طور عجیبی نیازمند شناخت جنس مخالف هستند وهر عقل سلیمی می داند بهترین طریق رفع آن ارتباط محبت آمیز با والدین به ویژه پدر و برادر است؛ اگر این نیاز در خانه برآورده نشود و نوجوان دختر مورد بی توجهی قرار بگیرد، لاجرم به جستجوی حلقه مفقود شده خود(محبت و صمیمیت) در مکان هایی ناامن و نزد اشخاصی خواهد بود که با لباس نمادین آدمیت در کمین نشسته اند تا با رخنه در وجود چنین دخترانی ،آبرو و حیثیت زنانه شان را به تاراج  ببرند. تجربه و درک این گونه روابط دوستانه با افرادی که فاقد هرگونه صلاحیت، امنیت اجتماعی و اخلاقی هستند، در روح و روان دختران تاثیر شگرفی می گذارد تا بدان جایی که سلامت و امنیت خاطرزندگی آینده ی آنان را تهدید می کند .

** کمبود محبت از سوی اعضای خانواده و به ویژه پدر و برادران، مهمترین دلیل انزوای اجتماعی و بروز خجالت‌های غیر متعارف در برخوردهای اجتماعی دختران نوجوان است، لاجرم مفری از این وضعیت ممکن نیست مگر آن که این خلأ عاطفی به گونه ای جبران شود و بدین سان است که دوستی و ارتباط با جنس مخالف و دریافت محبت از جانب او می تواند یکی از آن طرق باشد.

آنچه که امروزه به زبان علم روان شناسی مطرح می گردد، در فرهنگ دینی اسلام  بسیار مورد توجه بوده و به والدین در زمینه دقت در  پرورش و رفتار محبت آمیز با دختران تاکید فروان شده است .

رسول اکرم می فرمایند:

نِعمَ الوَلَدُ البَنَاتُ مُلَطِّفَاتٌ مُجَهِّزَاتٌ مُؤمِنَاتٌ مُبَارَکاتٌ مُفَلَّیَاتٌ؛ دختران چه فرزندان خوبی هستند؛ با لطافت و مهربان، آماده به خدمت‏رسانی، یار و غمخوار [اعضای خانواده]، بابرکت و پاکیزه کننده [در خانواده برای پدر و مادر ]. (1)

و نیز فرموده ‏اند:

اِنَّ اللّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عَلَی الاُناثِ اَرَقٌّ مِنهُ عَلَی الذُّکُورِ؛ خداوند متعال بر دختران مهربان‏تر است تا پسران. (2)

در پایان باید بگوئیم توجه به دختران و محبت به آنها نه تنها رشد عاطفی و اجتماعی آنها را به همراه خواهد داشت، بلکه موجب پرورش سلامت روان و نشاط  مادران آینده خواهد شد.

پس نقش پدر و برادر به عنوان یکی از اعضای محبت رسان هرگز فراموش نشود.

پی نوشت ها:

1-وسائل‏الشیعة، ج15

2- همان منبع