تبیان، دستیار زندگی
در مقاله قبل درباره انرژی هسته ای و صلح صحبت کردیم اما در این مقاله درباره بمب های هسته ای مطلبی را خواهیم آورد. در مقاله های بعد نیز در صورت استقبال خوانندگان به طور تخصصی تر به بررسی طرز کار این سلاح می پردازیم.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خوی وحشی علم

سلاح های گرما هسته ای

در مقاله قبل درباره انرژی هسته ای و صلح صحبت کردیم اما در این مقاله درباره بمب های هسته ای مطلبی را خواهیم آورد. در مقاله های بعد نیز در صورت استقبال خوانندگان به طور تخصصی تر به بررسی طرز کار این سلاح می پردازیم.

انفجار بمب هسته ای

مقدمه

شکافت یا تقسیم شدن یک هسته ی سنگین به دو دسته ی تقریباً مساوی، اغلب با آزادسازی انرژی همراه است. مقدار انرژی آزاد شده یک میلیون مرتبه از مقدار انرژی ای که در یک واکنش شیمیایی، که مستلزم تغییراتی در هسته نیست، به دست می آید، بیشتر است. با بر هم زدن تعادل بین نیروهای دافعه و جاذبه در داخل هسته و با اضافه کردن یک نوترون، که در نتیجه باعث می شود تا انرژی وابسته به آن به هسته داده شود، می توان فرایند شکافت را به دست آورد که این واکنش گرمای زیادی را تولید و آثار تخریبی زیادی را به همراه می آورد برای همین سلاح هایی را که با این روش ساخته می شوند، گرما هسته ای می نامند.

این سلاح ها به ماشه ای نیاز دارند که سه انفجار متوالی ایجاد و نیروی لازم را تولید نماید.

ماشه (کلید):

اساس کلاهک های گداخت مبتنی بر ترکیب دو هسته سبک و آزاد کردن انرژی است. برای شروع و ادامه ی فرآیند به یک دمای بسیار زیاد احتیاج داریم. این دمای زیاد توسط یک فرآیند شکافت به عنوان ماشه ی (کلید) واکنش فراهم می شود که هم اکنون ما آن را مورد بحث قرار می دهیم.

ساختمان:

پیکره ی یک سلاح گرما هسته ای با یک کلید فرآیند شکافت، که اطراف آن را فرآیند گداخت احاطه کرده است، شروع می شود. فرآیند گداخت مانند سلاح هایی که بر اساس فرایند شکافت عمل می کنند برای ادامه واکنش زنجیره ای شکل به یک تمپر احتیاج دارد. شکل زیر این وسیله را نشان می دهد.

شکل سلاح با فرایند گداخت

سلاح هایی که براساس فرآیند گداخت عمل می کنند دارای خواص و ویژگی هایی هستند که آنها را در چند قسمت توضیح می دهیم. اولاً محصول هر نوکلئون در حدود 3 برابر محصول در شکافت است. به طوری که محصول نهایی چندین برابر خواهد بود. همچنین هیچ مشکلی در مورد جرم بحرانی وجود ندارد. از نظر تئوری هیچ حد بالایی برای مقدار ماده گداخت مورد استفاده وجود نداشته و بنابراین هیچ حد بالایی برای مقدار ماده گداخت مورد استفاده وجود نداشته و بنابراین هیچ حد بالایی برای محصول آن نیز وجود ندارد. بزرگ ترین وسیله ای که در جوّ آزمایش شد، یک سلاح شکافت – گداخت روسی با محصولی برابر 60 مگا تن بود. اما در عمل باید ابعاد سلاح دارای اندازه معقولی باشد. در عین حال به مقدار زیادی ماده شدیدالانفجار احتیاج خواهد بود که این خود با چگالی کم مواد گداخت، مشکل را تشدید خواهد کرد.

محصول رادیواکتیو:

مزیت بزرگ این نوع سلاح عدم وجود محصولات رادیو اکتیو در فرآیند گداخت است. به عبارت دیگر اگر ما مواد شکافت را، که به عنوان کلید (ماشه) به کار می رود، در یک حداقل نگه داریم، این سلاح با یک ریزش غبار اتمی (باران هسته ای)(32) نسبتاً کم همراه خواهد بود. یک نتیجه از این فرایند این است که ما می توانیم در کنار تولید محصول بیشتر مقدار زیادی نوترون های سریع با انرژی 1/14 میلیون الکترون ولت به دست آوریم. این نوترون ها نه فقط شکافت اورانیوم 235 را آسان می کنند، بلکه اغلب انرژی کافی برای شکافت اورانیوم 238 را نیز دارند. از آن جایی که از اورانیوم 238 به عنوان تمپر این سلاح ها استفاده می شود، ما وسیله ای در اختیار خواهیم داشت که محصول بیشتری معادل چندین مگاتن تولید کند. این نوع سلاح دوباره مشکل گسیل پرتوهای رادیواکتیو از دو فرآیند شکافت را پیش می آورد و بنابراین چنین سلاحی نسبتاً آلوده کننده است.

شکافت هسته ای

این احتمال وجود دارد که از سه مرحله ی شکافت، گداخت، شکافت سلاح هایی با محصولات خیلی زیاد تولید شود که به زبان ساده «بمب های هیدروژنی» نامیده می شوند. در این سلاح ها قسمت اعظم محصول به جای مرحله گداخت از شکافت اورانیوم 238 به وجود می آید.

سلاح های نوترونی:

در سلاح هایی که تاکنون معرفی شد (سلاح هایی که براساس شکافت عمل می کنند) حدود 5 درصد انرژی آزاد شده در داخل سلاح بی درنگ به صورت پرتوهای گاما و نوترونی گسیل می شود. پیشرفت تکنولوژی سبب شد که سلاح هایی توسط بشر ساخته شود که در آنها محصول کم گرمایی داشته باشیم. با این تفاوت که در این نوع سلاح ها پرتوهای نوترونی افزایش یافته نام دقیق این نوع سلاح ها (تشعشع بالا و قدرت انفجاری کم) (ER/RB)(33) است. این نوع سلاح ها مشخصاً فقط مردم را می کشند و به تاسیسات و تجهیزات لطمه ای وارد نمی سازند.

تهیه کننده: مژده اصولی

تنظیم : مرادی