خودپردازها چگونه کار می‌کنند؟

شما نیاز به مقداری پول دارید بنابراین به سمت یک دستگاه خود پرداز یا ATM می‌روید، کارت را وارد ذستگاه کارت خوان می‌کنید، دستورات نمایش در آمده را اجرا می‌کنید و پس از چند دقیقه در حالی که پول و رسید را از دستگاه تحویل گرفته‌اید از آنجا دور می‌شوید. این دستگاه‌ها هم اکنون در سوپرمارکت‌ها، فروشگاه‌ها زنجیره‌ای و دفاتر مسافرتی موجود هستند. برای شما عجیب نیست که چگونه سرمایه حساب شما در بانک چگونه در دستگاه خودپرداز قابل برداشت است؟

ATM ها چگونه کار می‌کنند؟

ATM نمونه یک ترمینال داده با دو قسمت ورودی و چهار قسمت خروجی می‌باشد. مانند دیگر ترمینال‌های داده ، ATM با استفاده رابط‌های ارتباطی به پردازشگر میزبان(host processor)  متصل می‌شود. پردازشگر میزبان(host processor)  مانند یک ارائه کننده خدمات اینترنت (ISP) می‌باشد که از طریق درگاه‌های مختلف به تمامی شبکه‌های مختلف ATM متصل می‌باشد.

بعضی از پردازشگر میزبان(host processor)  می‌توانند از خطوط اختصاصی و اتصالات تلفنی پشتیبانی نمایند. دستگاه‌هایی که با خطوط اختصاصی کار می‌کنند مستقیما از طریق 4 سیم، نقطه به نقطه و خط تلفن مخصوص به پردازشگر میزبان(host processor)  متصل می‌شوند. ATM هایی که با خطوط تلفن کار می‌کنند با استفاده از یک مودم و خط تلفن عادی آزاد یا یک مرکز خدمات اینترنت به پردازشگر میزبان(host processor)  متصل می‌شوند.

دستگاه‌ها با خطوط اختصاصی برای محیط‌هایی است که مراجعه دستگاه بسیار زیاد است و کار باید سریع انجام شود و دستگاه‌های با خط تلفن برای تجارت‌های کوچک در فروشگاه‌ها اغلب به کار می‌رود. هزینه اولیه برای دستگاه تلفنی برابر نصف هزینه برای دستگاه با خطوط اختصاصی می‌باشد. هزینه عملیات به صورت تلفن فقط قسمت کسری هزینه خط اختصاصی می‌شود.

پردازشگر میزبان(host processor) ممکن است متعلق به یک بانک خاص باشد و در همان بانک باشد که برای امور مالی مشتریان خود در نظر گرفته شده و به شبکه دیگر بانک‌ها و شعبه‌ها متصل نیست.

قسمت‌های دستگاه خود پرداز

می‌دانید که خود پرداز 2 قسمت ورودی دارد:

- کارت خوان (Card reader): کارت خوان اطلاعات حساب شما را از طریق قسمت مغناطیسی کارت اعتباری می‌خواند. پردازشگر اصلی با استفاده از این اطلاعات قادر به تراکنش از حساب بانکی شما می‌باشد.

- صفحه کلید (Keypad) : صفحه کلید اطلاعات مورد نیاز برای تراکنش را از صاحب کارت دریافت می‌کند. همچنین دستورات کاربر را برای دریافت مانده حساب و تغییر رمز را اجرا می‌کند. برای تراکنش نیاز به PIN می‌باشد که توسط صفحه کلید دریافت می‌شود.

همچنین دستگاه خودپرداز 4 قسمت خروجی دارد :

- بلندگو (Speaker): بلندگو این امکان را میسر می‌کند که شما را از دریافت وجه و کارت آگاه می‌کند و با فشار هر کلید یک بوق می‌زند.

- صفحه نمایش (Display screen): صفحه نمایش دستورالعمل‌ها و عملیات تراکنش را نمایش می‌دهد. اغلب صفحه نمایش دستگاه‌هایی که از خطوط پر سرعت استفاده می‌کنند.صفحه نمایش‌ها تک رنگ یا رنگی(CRT) می‌باشند. دستگاه‌هایی که از خطوط تلفن استفاده می‌کنند اغلب از صفحه نمایش تک رنگ با رنگی(LCD) استفاده می‌کنند.

- چاپگر رسید (Receipt printer): چاپگر رسید این امکان را میسر می‌کند که رسید عملیات تراکنش را برای شما چاپ کند.

- توزیع کننده وجه (Cash dispenser):قلب یک دستگاه خود پرداز امن مکانیزم توزیع وجه است. این قسمت اغلب در پایین دستگاه خودپرداز قرار دارد.

تشخیص اسکناس‌ها

مکانیزم توزیع وجه توسط چشم الکترونیکی است که تعداد پول‌هایی که در خروجی توزیع شده‌اند را مشخص می‌کند. تعداد پول‌ها و دیگر اطلاعات وابسته به صورت دوره‌ای چاپ می‌شوند و یک کپی برای مدت 2 سال نگه داری می‌‌شود.

هر زمانی دارنده کارت در مورد تراکنش خود چون و چرایی داشته باشد. او از نتیجه چاپی وقایع ثبت شده برای دیدن سوال می‌کند و سپس با پردازشگر میزبان(host processor)  تماس می‌گیرد. اما این کار امکان‌پذیر نیست که وقایع ثبت شده چاپی در اختیار او قرار بگیرد برای همین دارنده کارت باید به بانک مراجعه کند و فرم مربوطه را تکمیل و برای پردازشگر میزبان(host processor) فاکس نماید تا پردازشگر میزبان(host processor)  آن را بررسی کند و چون و چرا دارنده کارت را بر طرف نماید.

در کنار چشم الکترونیکی برای شمردن پول، مکانیزم توزیع وجه از سنسور که از شیوه تشخیص کلفتی پول استفاده می‌کند. اگر دو تا از پول به هم چسبیده باشد وقتی دستگاه شروع به توزیع پول به دارنده کارت نماید. دو پول به هم چسبیده به محفظه برگشت داده شده و (reject bin) ارجاع داده می‌شود. این اتفاق برای پول‌های تا خورده، پاره و فرسوده نیز می‌افتد.

تعداد پول‌های برگشت خورده ثبت می شود تا دستگاه از کیفیت پول‌های داخل دستگاه آگاه شود. اگر تعداد پول‌های برگشت خورده خیلی بالا باشد دستگاه متوجه می‌شود که مشکلی در قسمت توزیع پول وجود دارد.

واریز وجه

زمانی که دارنده کارت یک تراکنش با ATM انجام می‌دهد باید یک سری اطلاعات ضروری را توسط کارت خوان و صفحه کلید به دستگاه بدهد. ATM اطلاعات را به پردازشگر میزبان(host processor)  می‌فرستد، تراکنش به بانک دارنده کارت یا موسسه صادر کننده کارت ارسال می‌شود تا انجام بشود. اگر دارنده کارت درخواست پول بکند، پردازشگر میزبان(host processor)  پول الکترونیکی را از حساب مشتری در بانک برداشته و به او می‌دهد. یکبار که پول از حساب مشتری توسط پردازشگر میزبان(host processor)  منتقل می‌شود، پردازشگر یک کد موافقت به ATM ارسال می‌کند که مجوز پرداخت وجه را به دستگاه می‌دهد. سپس پردازش ACH(کارمزد پرداخت وجه) دارنده کارت در روز بعد کاری انجام می‌شود.

امنیت ATM

ATM ها شماره شناسایی شخصی(PIN) و دیگر اطلاعات ایمن نگهداری می‌کنند با نرم افزارهای پنهان کننده از قبیل (Triple DES (Data Encryption Standard . اما آنها مسائل زیادی دارند تا شما با اجرای آن از اطلاعات و پول خود در ATM ها محافظت کنید.

خیلی از بانک‌ها پیشنهاد می‌کنند که یک کد شخصی(PIN) انتخاب کنید. دستور العمل انتخاب   PIN:

- PIN  خود را جایی یادداشت نکنید. اگر شما آن را یادداشت کردید آن را در جیب یا کیف پول نگذارید.

- PIN خود را به صورتی انتخاب نمایید که به راحتی به یاد بگذارید، اما دیگران نتوانند آن را از مشخصات شخصی شمت تشخیص بدهند.

- از انتخاب شماره شناسنامه، تاریخ تولد، پلاک خانه و شماره تلفن خودداری نمایید.

همچنین برای استفاده از دستگاه‌های خودپرداز موارد زیر را نیز توصیه می‌کنند:

- کارت خود را در جیب یا کیف پولی بگذارید. دقت کنید که کارت تراشیده یا خم نشود.

- بعد از بیرون آمدن کارت به سرعت کارت را از دستگاه خارج کنید و طوری ایستاده باشید که کسی نتواند کارت را از دستگاه بردارد و فرار کند.

- هنگام وارد کردن PIN مستقیما جلوی دستگاه باشید تا کسانی که منتظر هستند که از دستگاه خودپرداز استفاده کنند نتوانند رمز شما را متوجه بشوند.

- بعد از تراکنش، رسید، پول و کارت را بگیرید و از آنجا دور شوید. هرگز در جلوی دستگاه مشغول به شمردن پول خود نشوید.

- به دلایل امنیتی در شب از خودپردازهایی استفاده کنید که در محل‌های عمومی کاملا روشن قرار داشته باشند. طبق قوانین دولت فدرال فقط 4 رقم آخر کارت در رسید تراکنش چاپ می‌شود بنابراین وقتی رسیدی را فروشنده دریافت کرد. شماره حساب شما به صورت مخفی می‌باشد. هر چند که شما باید در هنگام وارد کردن PIN از دیده شدن رمزتان توسط دوربین های امنیتی و کارکنان فروشگاه جلوگیری نمایید. اگر شما از PIN خود محافظت کنید عملا از حساب خود محافظت نموده اید.

نویسنده: نوید زراعتی