این عکس کجای عالم است!
جهان پر از راز و رمزهای مختلفی است که بشر هنوز به آن ها دست نیافته است. میل به شناخت ناشناخته ها انسان را وادار می کند تا به مناطقی که به آن ها دسترسی ندارد نظر اندازد و از طریق تجاربی که تا کنون به دست آورده است حدس و گمان هایی درباره آن ها ارائه کند.
خیال و علم؛ گرچه در نگاه اول این دو از هم جدا هستند اما مانند دو بال پرنده در طول تاریخ توانسته اند انسان را تا جایگاهی که اکنون در آن قرار دارد به پیش ببرند و به پیش خواهند برد. گاهی اوقات علم در مقابل خیال سرکشی کرده و بعضی مواقع این خیال بوده است که بر علم چیره گشته. اما شکوفایی هر دو زمانی اتفاق افتاده است که در کنار یکدیگر بودند و با هم حرکت کرده اند.
حال شما نیز قوه تخیلتان را به پرواز دربیاورید و به دو تصویر پیش رو با دقت نگاه کنید:
به نظر شما دو تصویر بالا مربوط به چه چیزی یا چه مکانی هستند؟ آیا می توانید حدس بزنید که نخستین عکس چه چیزی را نمایش می دهد؟ نظرتان درباره دومین عکس چیست؟ لطفا قبل از خواندن شرح کامل تصاویر، حدس های خود را در قسمت نظرات وارد کنید تا ما و دیگران با تراوشات ذهنی شما بیشتر آشنا شویم!
فراموش نکنید که درست یا غلط بودن حدس های شما مهم نیست آنچه که ارزشمند است تنها تفکر بر روی خالق این زیبایی هاست.
تصویر اول: زحل، سایههای ساعتآفتابی فصلی
حلقههای زحل یکی از بزرگترین ساعتهای آفتابی که تا کنون شناختهشده است را تشکیل دادهاند. گرچه این ساعت آفتابی فقط فصل زحل را تعیین میکند و نه زمان را در روز. در سال 1388/2009 در آخرین نقطهی اعتدالی زحل، حلقههای نازک زحل تقریباً هیچ سایهای روی این سیاره نینداخت و حلقه به طور مستقیم به سوی خورشید بود. در حالی که گردش زحل در مدارش دور خورشید ادامه دارد، سایههای حلقه پهنتر شده و بیشتر به سمت جنوب زحل سایه میاندازد. این سایهها به راحتی از زمین دیده نمیشوند به علت موقعیت زمین در نزدیکی خورشید حلقهها همیشه سایهها را از دید ما پنهان میکنند. تصویر بالا توسط فضاپیمای رباتیک کاسینی، که همواره به دور زحل میگردد، در شهریور گرفته شده است. حلقهها به شکل خط عمودی در راست تصویر نمایان هستند. خورشید، کمی دورتر در بالا و راست تصویر، از میان حلقهها میدرخشد و درسمت چپ تصویر سایههای پیچیده و مسحور کنندهای را در جنوب زحل میافکند.
در حالی که گردش زحل در مدارش دور خورشید ادامه دارد، سایههای حلقه پهنتر شده و بیشتر به سمت جنوب زحل سایه میاندازد. این سایهها به راحتی از زمین دیده نمیشوند به علت موقعیت زمین در نزدیکی خورشید حلقهها همیشه سایهها را از دید ما پنهان میکنند
ماموریت کاسینی/ هویگنس ماموریتی اکتشافی برای بررسی سیاره ی زحل و منظومه ی اقماری اطراف آن بود. این پروژه حاصل یکی از چشم گیرترین همکاری های جهانی بود که میان آمریکا و اروپا شکل گرفت. در حالی که آمریکا و ناسا مسئولیت ساخت و برنامه ریزی مدارگرد کاسینی را بر عهده داشتند، کاوشگر روبوتیک هویگنس را اروپایی ها ساختند. این دو کاوشگر سفر خود را در سال 1376/1997 آغاز کردند و در سال 1383/2004 به مقصد خود، یعنی مدار زحل، رسیدند. مدتی بعد ماموریت هویگنس آغاز شد و از عرشه ی کاسینی به مقصد تیتان، تنها قمر بزرگ منظومه ی شمسی که پوشیده از جوّی غلیظ و محیطی مرطوب از متان است، رهسپار شد.
ماموریت هویگنس بسیار کوتاه بود اما اطلاعات فوق العاده ارزشمندی به زمین ارسال کرد. از سوی دیگر کاسینی همچنان به ماموریت خود ادامه می دهد و از رازهای جهان زحل و اقمار آن پرده بر می دارد.
تصویر دوم: نخستین روز مسنجر
بازهی زمانی یک روز در سیاره، از ظهر روزی تا ظهر بعد محسوب میشود. روز خورشیدی در زمین 24 ساعت و در عطارد 176 روز زمینی است. فضاپیمای مسنجر در مداری به دور عطارد، پس از تمام کردن نخستین روز این سیاره، از سرتاسر سطح آن عکس گرفته است. هدف از این عکسبرداری، تهیهی نقشهای تکرنگ با قدرت تفکیک 250متر در پیکسل و نقشهای رنگی با قدرت تفکیک 1 کیلومتر در هر پیکسل است. نمونهای از این نقشهها، تصویر موزاییکی بالا است که از هزاران تصویر با شرایط نوری یکسان تشکیل شده است( تصویر تکرنگِ سمت چپ). در میانهی هر دو تصویر نصفالنهار 75 درجهی شرقی قرار گرفته است. فضاپیمای مسنجر در روز دوم عطارد، مشاهداتی هدفدار از سطح این سیاره خواهد داشت و از عوارض سطحی آن تصاویری با قدرت کیفیت بسیار زیادی خواهد گرفت.
فرآوری: م.ح.اربابی فر بخش دانش و زندگی تبیان
منبع:
پایگاه ماهنامه نجوم
بخش نجوم رصدی