تبیان، دستیار زندگی
ماده ی تاریک در کهکشانهای کوتوله کهشانهای عالم مجموعه های بسیار بسیار بزرگی هستند که از میلیاردها ستاره تشکیل شده اند. هر کدام از این ستارگان ممکن است بیش از خورشید ما یا کمتر از آن جرم داشته باشد. ولی در این میان کهکشانهای کوچک و بزرگ بسیاری وجود دا
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ماده ی تاریک در کهکشانهای کوتوله

کهشانهای عالم مجموعه های بسیار بسیار بزرگی هستند که از میلیاردها ستاره تشکیل شده اند. هر کدام از این ستارگان ممکن است بیش از خورشید ما یا کمتر از آن جرم داشته باشد. ولی در این میان کهکشانهای کوچک و بزرگ بسیاری وجود دارند. اما کم جرم ترین کهکشان کدام است؟

دانشمندان با تحلیل پرتوهای ساطع شده از کهکشانهای کوچک و کم نوری که به دور کهکشان راه شیری می گردند کمینه ماده را برای کهکشانها در جهان کشف کردند. این مقدار 10 میلیون برابر جرم خورشید تخمین زده شده است.

کهکشان کوتوله اسد 2

این جرم می تواند کوچکترین جزء مفهوم اسرارآمیز و نامرئی ماده تاریک باشد که به نام " بلوک ساختمانی" شناخته می شود.ستارگان که از این بلوک ساختمانی تشکیل می شوند، دسته دسته شده و کهکشانها را تشکیل می دهند.با اینکه ماده تاریک بیش از 5 برابر کل ماده باریونی در جهان را شامل می شود اما هنوز دانشمندان از خواص میکروسکوپی ماده  تاریک اطلاعات زیادی ندارند.

اهمیت این کشف

لوئیس استریگاری(Louis Strigari) سرپرست این مطالعات می گوید:«با دانستن کمینه ماده کهکشانی بهتر می توانیم رفتار ماده تاریک را درک کنیم و با درک رفتار ماده  تاریک می توانیم رفتار جهان آینده را پیش  بینی کنیم.» ماده تاریک نحوه رشد ساختار جهان را تعیین می کند. بدون ماده تاریک کهکشانهایی نظیر کهکشان راه شیری نمی توانند وجود داشته باشند. دانشمندان می دانند که گرانش ماده  تاریک چگونه ماده معمولی(باریونی) را به طرف خود جذب کرده و باعث تشکیل کهکشانها می شود. آنها همچنین بر این گمانند که کهکشانهای کوچک در آینده ادغام خواهند شد و کهکشانهای بزرگتری نظیر راه شیری را به  وجود خواهند آورد.

کهکشانهای کوتوله اطراف راه شیری

کهکشانهای کوتوله اطراف راه شیری

کهکشانهای کوچک شناخته شده که به کهکشانهای کوتوله معروفند، درخشندگی بسیار بالایی در حدود 1000 برابر تا 10 میلیون برابر درخشندگی خورشید را دارند.دست کم 22 تا از این کهکشانهای کوتوله به دور کهکشان راه شیری می گردند.دانشمندان این پروژه 18تای آنها را مورد بررسی قرار دادند.آنها با استفاده از تلسکوپ کک در هاوایی و ماژلان در چین و با هدف اندازه گیری جرم کهکشانهای کوتوله، داده های بسیاری را بدست آوردند.آنها با تحلیل نور ستاره ها در هر کهکشان توانستند سرعت ستاره ها را تخمین بزنند، سرانجام با استفاده از این سرعتها جرم هر یک را بدست آوردند.

کهکشان کوتوله ی قوس

نتیجه: جرم بیشتر از پیش بینی

محققان این پروژه انتظار داشتند که جرم هر کهکشان متفاوت باشد. آنها تصور می کردند که کهکشانهای پرنورتر جرم بیشتر و کهکشانهای کم تورتر جرم کمتری دارند ولی در کمال تعجب کهکشانهای کوتوله جرم یکسانی به اندازه 10 میلیون برایر جرم خورشید داشتند. مانجو کاپلینکات(Manjo Kaplinghat) از دانشمندان این پروژه  کشف تیم را بااستفاده از مثالی قیاسی توضیح می دهد که در آن انسان نقش ماده  تاریک را ایفا می کند:

«فرض کنید شما در حال پروازی بر فراز شهرهای دنیا هستید. وقتی در شب به تراکم نور چراغهای شهرها نگاه می کنید، بعضی شهرها را با چراغها ی بیشتر و بعضی شهرها را در تراکم نور کتر مشاهده می کنید. شما با استفاده از تجمع نورها حدس می زنید که تعداد بیشتری انسان در لس آن جلس نسبت به بمبئی زندگی می کنند.غافل از اینکه حدس شما اشتباه بوده است.» چون ممکن است تعداد چراغهای لس آنجلس بیشتر باشد، ولی مردم بیشتری در بمبئی زندگی می کنند.

با دانستن کمینه ماده کهکشانی بهتر می توانیم رفتار ماده تاریک را درک کنیم و با درک رفتار ماده  تاریک می توانیم رفتار جهان آینده را پیش  بینی کنیم.

دانشمندان یا استفاده از یافته های اخیر گمان می کنند که تجمع ماده تاریک بدون حضور ستاره نیز امکان پذیر است.همچنین امیدوارند که بتوانند اطلاعات بیشتری درباره خواص میکروسکوپی ماده تاریک بدست آورند.

هدا راشدی

به نقل از:

http://nojumnews.com/

تصحیح و اضافات علمی:

ا.م.گمینی